1 / 14

Van ‘ wuh ’ naar ‘alles goed?’

Van ‘ wuh ’ naar ‘alles goed?’. Hoe het Nederlands is ontstaan. EERSTE GEBRABBEL. Stenen tijdperk (tussen een miljoen en 140,000 jaar geleden) Voorouders kregen grotere hersenen Begonnen klanken te gebruiken met betekenis Klanken werden woorden HOE DAN?. Bijvoorbeeld zo:.

sanne
Download Presentation

Van ‘ wuh ’ naar ‘alles goed?’

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Van ‘wuh’ naar ‘alles goed?’ Hoe het Nederlands is ontstaan

  2. EERSTE GEBRABBEL • Stenen tijdperk (tussen een miljoen en 140,000 jaar geleden) • Voorouders kregen grotere hersenen • Begonnen klanken te • gebruiken met betekenis • Klanken werden woorden • HOE DAN?

  3. Bijvoorbeeld zo: • wafwaf eet tuuttuut(geluiden nadoen) • iek! auw! (spontaan roepen) • hee-hup! (samen kracht zetten) • Geluidje voor gevaar of iets anders belangrijks voor • mede-oermensen • Waar is Wah? (klank voor een persoon)

  4. EERSTE GEKRABBELvan niets naar het alfabet • Meer dan veertig klanken en 26 letters. Dat was vroeger wel anders! • Het eerste schrift. Een iewiew • Van tekening naar teken • Man + speer = jagen • Je zou maar een Chinees zijn! • 70,000 karakters

  5. Abc, een slim idee! • Vierduizend jaar geleden, Midden-Oosten • Tekens voor geluidjes ipv karakters voor woorden • Een aantal letters ipv duizenden tekens • Kortom: het eerste alfabet • Later meer, ook het Latijnse alfabet> Nederlands.

  6. Taal verandert • Nederlands van nu ander dan vroeger • Woorden andere betekenis • Stout was dapper • Hagelslag was echt niet lekker

  7. Indo-Europees • Ontdekt door het Sanskriet (India, 2000 jaar geleden) • Lijkt verdacht veel op…… • Dus: een oertaal • Hoe klonk het? Geen idee (geen schrift, niemand spreekt het nog) • Wie sprak het eerst? Geen idee (Oost-Europa? Turkije?) • Vanuit kerngebied verspreid over Europa, India, Iran • Uit Indo-Europees > West-Germaans > Nederlands, Fries, Engels, Duits

  8. Oudnederlands • Nederlands tussen 700 en 1150 n. C. • Monnikenwerk. Met veer en inkt. In het Latijn • Het bekendste Oudnederlandse zinnetje was een pennentestje

  9. Tweettweet! • De tekst: • Hebbanollavogalanestashagunnanhinasehicendathuuuatunbidanuue nu • Er staat: Alle vogels zijn nesten begonnenbehalve jij en ikwat wachten we nu

  10. Langzame veranderingen • Gold en oldwerden goud en oudHerkenbaar? De Olde molen, Oldenzaal • Kraft en luftwerden kracht en luchtHerkenbaar? In het Duits bleef het zo • Hebben was hebban, zoals in het gedichtje. • Nu zoudanmensan raar kijkan als je hebbanzegt • Sterke werkwoorden veranderden soms: • Niman en namwerd nemenen nam

  11. Middelnederlands 1 • Oud werd Middelnederlands 1150 en 1500 n.C.) • Verzamelnaam voor allerlei dialecten en streektalen(Amsterdams klonk heel anders dan Brabants of West-Vlaams.) • Iedereen deed maar wat. Eén hant, twee handen. Hij wort. Slaepstu? • Alleen rijken en monniken konden lezen en schrijven • SMS-taal van voor het mobieltje • Einde ME: boekdrukkunst (god zij dank!)

  12. Middelnederlands 2 • Veel verhalen kennen we nu nog • Middelnederlands leest niet lekker: veel c’s q’s en x’en • Kijk maar naar het fragmentje:

  13. Een stukje Beatrijs Middelnederlands Huidig Nederlands Toen die twee daar samenkwamen Toen begon ze zich te schamen. Want ze stond in haar ondergoed, Met niets op het hoofd of aan de voet. Hij zei: “meisje van mijn verlangen, Ik zal je lichaam gaan omhangen Met mooie sjaals en mooie kleren, Je hoeft je niet lang meer te generen, Want alles ligt voor je klaar. • Doen si beide te samen quamen. Si begonste hare te scamen, Om dat si in enen pels stoet Bloetshoeft ende barvoet. Doen seidi: 'Wel scone lichame, U soe waren bat bequame • Scone ghewaden ende goede cleder. • Hebtermi om niet te leder, • Ic salse u ghevensciere.'

  14. En toen? • Hoe is het Middelnederlands nou uitgegroeid naar onze taal (het ABN) van nu? • Dat gaan jullie uitzoeken!

More Related