SEREBELLUM Prof.Dr.Sacit Karamürsel I.U. Istanbul Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı

1. SEREBELLUM Prof.Dr.Sacit KaramürselI.U. Istanbul Tıp FakültesiFizyoloji Anabilim Dalı

2. SEREBELLUM:* Vücut postürü ve hareketin sinirsel düzenlenmesi* Kısmen motor öğrenmeden (bisiklete binme) sorumludur* Bir hareketten diğerine hızlı geçiş (koşma, piyano çalma) ve motor aktivitenin zamanlaması* Beyin sapının arkasında serebral yarıkürelerin arka-alt kısmında yerleşiktir.* Anatomik yapısı beyine benzer; dış kabuk (korteks), iç beyaz madde, derin çekirdekler

3. Serebellum

4. Serebellum* İki büyük hemisfer + vermis* Ak madde ağaca benzer; Arbor vitae* Hemisferler aynı taraf vücut yarısı ile ilgilidir.

5. Serebellum lobları:*Anterior* Posterior* FlokkulonodülerAnterior ve posterior:*Lateral, *intermediate ve *vermis

6. Lateral zon:Ardışık kas aktivitesinin plan ve programlanması

7. Lateral zon-serebral korteks

8. İntermediate zon:El, el parmak, ayak ve ayak parmak kasları

9. İntermediate zon

10. İntermediate zon-Primer motor korteks

11. İntermediate zon-Primer motor korteks

12. Vermis:Beden, boyun, omuzlar ve kalça kaslarının kontrolü

13. Flokkulonodüler lobVestibüler sistem ile birlikte dengenin kontrolü

14. Serebellar Korteks:I. Moleküler tabakaII. Purkinje hücre tabakasıIII. Granüler tabaka 1.Granüler hücreler 2. Golgi hücreleri 3. Purkinje hücreleri 4. Sepet hücreleri 5. Satellit hücreleri 6. Lugaro hücreleri

15. Serebellar korteks

16. Serebellar korteks

17. Serebellar korteks

18. Granüler hücreler:*Aksonlarını en dıştaki moleküler tabakaya gönderirler; * paralel lifler halinde uzanırlar*Diğer 5 tip hücre ile sinaps yapar

19. Golgi hücreleri:Granüler tabakadadır Aksonları granüler hücreler ile sinaps yaparDendritleri moleküler tabakaya uzanır

20. Purkinje hücreleri:Aksonları serebellar çekirdeklere, dendritleri moleküler tabakaya uzanır. Bazı aksonlar doğrudan vestibüler çekirdeklere ulaşır.Aksonları serebellumun çıkıntılarını oluşturur.İstirahatte; sürekli ateşleme yapar (50-100/sn)

21. Sepet, Satellit ve Lugaro hücreleri:Moleküler tabakada yerleşiktirSepet h. aksonları-Purkinje h. soması ileSatellit h. aksonları-Purkinje h. dendritleri ile sinaps yapar.

22. Serebellar kortekse giriş yapan aksonlar:1. Tırmanıcı lifler (Climbing fibers)Hücre gövdeleri medulladaki inferior olive çekirdeğinde bulunur.

23. Granüler tabakadan girip moleküler tabakaya yükselir.Purkinje h. dendritlerinde sonlanır ~2000 adet;Eksitatördürilettiği tek uyarı ile purkinje h.de başlangıçta şiddetli, giderek zayıflayan aksiyon pot.ne neden olur (Kompleks spike).

24. 2. Yosunsu lifler: Mossy fibersFarklı yerlerden (üst merkezler, beyin sapı, omurilik) serebelluma gelirGranül h. üzerinde sonlanırGranül h.ni eksite eder ve bağlantılı olduğu paralel lifler aracılığı ile diğer tüm nöronal yapıları eksite eder.Bağlantıları zayıf olduğu için, purkinje h.ni aynı anda çok fazla sayıda yosunsu lif uyarmalıdır.Basit spike; zayıf kısa süreli aksiyon potansiyeli

25. Granül h dışındaki bütün nöronlar inhibe edicidir.

26. *** MSS başka hiçbir bölümünde böyle baskın inhibisyon görülmez.

27. Tırmanıcı ve Yosunsulifler

28. Serebellar korteksteki önemli bağlantılar

30. Serebellumda her eksitatör uyarı ~ 100 ms içinde inhibe edilir, yeni uyarıya cevap vermeye hazır hale gelir = otomatik silmeBu özellik, serebellumun hızlı hareketlerde oynadığı rol açısından önemlidir.

32. Serebellum derin çekirdekleri:Sürekli ateşleme yapar (50-100/sn)1. Fastigi2. İnterpozitus3. Dentatus*Tırmanıcı ve yosunsu lifler ile doğrudan uyarılır.* Purkinje h.den gelen uyarılarla inhibe olur* Denge: hafifçe eksitasyondan yanadır.

33. 1. Fastigial çekirdek:*Denge* Bilgiyi vestibüler ve retiküler çekirdeklere yollar

34. 2. İnterpozitusve3. Dentate çekirdekler* istemli hareketler ile ilgilidir* bilgiyi talamus ve nukleus ruber e yollar.

35. Derin serebellar çekirdekler-n.ruber ve talamus

36. Derin serebellar çekirdekler-n.ruber ve talamus

37. Serebellumun afferent bağlantıları:Beynin diğer bölgelerinden:Kortikopontoserebellar yol(Motor, premotor ve somatoduysal korteksten) * Olivoserebellar traktus* Vestibüloserebellar lifler(vestibüler aparey, beyin sapı vestibüler çekirdekten)* Retiküloserebellar lifler (beyin sapı retiküler formasyon, vermisten)

38. Periferden:Dorsal spinoserebellar traktus(kas iğcikleri, golgi tendon organı, deri dokunma reseptörleri ve eklem reseptörlerinden)Ventral spinoserebellar traktus(omurilik ön boynuz motor sinyalleri alır)Spinoserebellar yollar;MSS de en hızlı ileti yolu (120 m/sn)

39. Vestibuloserebellar yol:Vestibüler organ ve çekirdeklerinden kaynaklanır.Bilgiyi flokkulonodüler loplara ulaştırır.

40. Traktus vestibularis:Beyin sapı ve omurilik ile birlikteDenge, hızlı hareketler, yön değiştirme hareketleri

41. Spinoserebellar yol:a) ventral (Gover) b) Dorsal (Clarke)*Kas mekiği ve tendonlardan gelen bilgiyi taşırlar* Intermediate serebellar korteks ve interpositus çekirdek aracılığı ile ekstremite hareketlerinin feed back kontrolü

42. Dorsal spinoserebellar yol

43. Dorsal Spinoserebellar yol

45. Kortikoserebellar yol:Serebral korteks motor alan-nukleus pontis-serebellum

46. Kortikoserebellar yol

47. Kortiko-ponto-serebellar yol

48. Tektoserebellar yol:işitme-görme reseptörleri-retiküler formasyon- serebellum

49. Lateral zon: hareketin planma, sıralanma ve karmaşık hareketlerin zamanlaması

50. İntermediyate zon-Primer motor korteks