Hormonalna regulacja przebiegu ciąży

1. Hormonalna regulacja przebiegu ciąży Rola hCG, hPL, progesteronu, estrogenów

2. Na początku... Do implantacji zygoty dochodzi po 2-3 dniach od momentu wejścia do macicy. W przygotowaniu macicy do implantacji biorą udział: • czynniki wydzielane przez matkę: • Progesteron • Czynnik wzrostu naskórka • Prostaglandyny • Histamina • czynniki wydzielane przez zygotę

3. Zapłodnione jajo zagnieżdża się w błonie śluzowej macicy i oddziałuje hamująco na tworzenie się i uwalnianie z macicy czynnikaluteolitycznego – prostaglandyn. Dzięki temu ciałko żółte miesiączkowe nie zanika, lecz powiększa się i przekształca w ciałko żółte ciążowe, które odpowiedzialne jest za wytwarzanie progesteronu. Od 8 tygodnia ciąży funkcję tę przejmuje łożysko. Łożysko wytwarza także inne hormony.

4. Najważniejsze hormony ciążowe • Progesteron • Ludzka gonadotropina kosmówkowa (hCG) • Laktogen łożyskowy ludzki (hPL) • Estrogeny (estradiol, estriol, estron)

5. Ludzki laktogen łożyskowy (hPL) -somatotropina kosmówkowa (hCS) • hormon białkowy-polipeptydsyntetyzowany przez syncytiotrofoblast od 6 tygodnia ciąży • stężenie hPL we krwi matki wzrasta aż do porodu, jest ono związane z aktywnością łożyska • prawidłowe stężenie tego hormonu – prawidłowe funkcjonowanie łożyska -niewielkie->małe i niewydolne łożysko -nadmierne->ciąża bliźniacza /cukrzyca nie powikłana zmianami naczyniowymi • stężenie hPL we krwi płodu jest bardzo małe

6. Funkcje laktogenu łożyskowego • reguluje metabolizm matki – ma działanie podobne do hormonu wzrostu-zwiększa syntezę białek oraz tłuszczów • powoduje zatrzymanie w organizmie jonów Na, K, Ca • zmniejsza wykorzystanie glukozy – poprzez zwiększenie lipolizy i uwalnianie wolnych KT, które dają odporność na insulinę • powoduje wzrost stężenia glukozy i aminokwasów we krwi matki, zwiększając tym samym ich stężenie we krwi płodu • wpływa na wzrost sutków w czasie ciąży • niewielkie działanie mlekotwórcze

7. Estrogeny (estradiol, estriol, estron) • Synteza tych hormonów steroidowych od początku ciąży jest bardzo znaczna i zwiększa się aż do porodu: -szczególnie duże zwiększenie syntezy estrogenów po 20 tygodniu ciąży -w końcu ciąży-300mg/d. • Początkowo wytwarzane są przez ciałko żółte pod wpływem hCG, a następnie przez łożysko. • Główny substrat hormonów steroidowych- cholesterol LDL matki. -bezpośredni prekursor estrogenów- siarczan dehydroepiandrosteronu (DHEA-S). • zwiększone stężenie we krwi i w moczu ciężarnych.

8. Do estrogenów należą: • estriol (E3)- 95% wszystkich estrogenów w czasie ciąży • estron (E1) i estradiol (E2) powstają w łożysku z dHEA-S, który w 60% pochodzi z nadnerczy matki, pozostałe 40% prekursora pochodzi od płodu. • estrol (E4)- nie występuje w tak znacznych ilościach jak estrogeny główne- bardzo dobry wskaźnik prawidlowego stanu płodu. Estradiol i estriol są wydzielane głównie (90%) do krwi matki, a estron głównie do krwi płodu.

9. Funkcje estrogenów • Wpływają na podziały komórek macicy i zwiększenie jej masy w czasie ciąży-wpływają na rozwój elementów kurczliwych • Nasilają syntezę fosfolipidów i prostaglandyn • Tłumią wydzielanie gonadotropin z przysadki • Zwiększają przepływ krwi w macicy, szczególnie ok. 25tyg • Zwiększają pobudliwość mięśnia macicznego na oksytocynę • Zmnieniają i rozszerzają pęcherzyki mleczne Zbyt niskie stężenie tych hormonów powoduje przedłużenie okresu ciąży

10. Bibliografia • Traczyk W., Trzebski A. PZW-alfa w Warszawie,2004, 878-881 Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej • Szczepańska-Sadowska E. , Koźniewska E. (red), Seminaria z Fizjologii, Akademia Medyczna w Warszawie, 2003, cz. 2, 243-252 • Traczyk W. , Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, wydanie VII, 507-509 • Ganong W. , Fizjologia. Podstawy fizjologii lekarskiej, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1994, 545-546