1.02k likes | 1.85k Views
Zuren en basen. Zure stoffen kennen we allemaal; bv azijn of ontkalker. Wanneer is een stof zuur of juist niet zuur (dus basisch) ??. Een stof is zuur als er meer zure dan basische deeltjes zijn !!!. omgekeerd geldt dan natuurlijk ook.
E N D
Zuren en basen Zure stoffen kennen we allemaal; bv azijn of ontkalker Wanneer is een stof zuur of juist niet zuur (dus basisch) ?? Een stof is zuur als er meer zure dan basische deeltjes zijn !!! omgekeerd geldt dan natuurlijk ook Een stof is basisch als er meer basische dan zure deeltjes zijn !!! mlavd@BCEC
Zuren en basen Zure stof: H+ -deeltjes afstaan pH < 7 Basische stof: H+-deeltjes opnemen pH > 7 Neutraal: pH = 7 mlavd@BCEC
Zuren en basen BINAS (dat had je toch niet verwacht he ?) Zuur: H+ -deeltjes afstaan Basisch: H+-deeltjes opnemen Hoe weet je of een stof zuur of basisch is ??? In Binas T49 staan een groot aantal van de zuren en basen die veel gebruikt worden vermeld. Linker kolom de zuren en rechterkolom de basen mlavd@BCEC
Zuren en basen Zuur: H+ -deeltjes afstaan Basisch: H+-deeltjes opnemen pH < 7 pH > 7 De combinatie van zuren en basen op 1 regel noemen we een geconjugeerd zuur-base paar Het zuur links + water wordt de stof rechts + H3O+ De base rechts + water wordt de stof links + OH- mlavd@BCEC
Zuren en basen Welke relatie kan je afleiden tussen [H+] en pH mlavd@BCEC
Zuren en basen: [H3O+] vs pH pH = - log [H3O+] mlavd@BCEC
Zuren en basen: [OH-] vs pOH pOH = - log [OH-] mlavd@BCEC
Zuren en basen: pH vs pOH 15 -1 14 pOH + pH = 14 pOH = 14 - pH pH = 14 - pOH mlavd@BCEC
10-14 10-0 pH 10-1 10-14 10-2 10-14 0 10-3 10-14 1 10-14 10-4 2 10-4 10-14 3 10-14 10-6 4 10-7 10-14 5 6 7 [H3O+] 10-14 10-13 10-12 10-11 10-10 10-9 10-8 10-7 [OH-] pOH 14 13 12 11 10 9 8 7 [H3O+]*[OH-] = Kw Zuren en basen: [H3O+] vs [OH-] pH = -log [H3O+] [H3O+] =10-pH pOH = -log [OH-] [OH-] =10-pOH pH + pOH = pKw = 14 [OH-]*[H3O+] = Kw = 10-14 mlavd@BCEC
Zuren en basen Bereken pH van 0,15 M H3O+ pH = -log 0,15 = 0,82 Bereken pH van 0,15 M OH- pOH = -log 0,15 = 0,82 pH = 14 – 0,82 = 13,18 Bereken pH van 10 gram KOH/L = 0,178 mol KOH/L = 0,178 mol OH-/L pOH = - log 0,178 = 0,75 pH = 14 – 0,75 = 13,25 mlavd@BCEC
Zuren en basen: indicatoren mlavd@BCEC
Zuren: kenmerken Een zuur staat H+ deeltje af waardoor de pH < 7 wordt Er bestaan organische zuren (bevatten C-atomen) en anorganische zuren (bevatten geen C-atomen) Organisch (voorbeelden): Azijn Mierezuur oxaalzuur mlavd@BCEC
Basen: kenmerken Een base neemt H+ deeltje op waardoor de pH > 7 wordt mlavd@BCEC
Zuren en basen: oplossen Stap 1: bepaal de aanwezige deeltjes en bepaal of het zuren of basen zijn Stap 2: bepaal of het een sterk/zwak zuur of sterke/zwakke base is mlavd@BCEC
Zuren en basen: oplossen Stap 3: maak de oplosvergelijking Als Kz van zuur >>>>> 1 dan is het een sterk zuur en is de oplosvergelijking aflopend Als Kz van zuur < 1 dan is het een zwak zuur en is de oplosvergelijking een evenwicht mlavd@BCEC
Zuren en basen: oplossen Bv: oplossen salpeterzuur in water Stap 3: HNO3 + H2O NO3- + H3O+ Stap 1+2: salpeterzuur Sterk zuur (Kz >>>> 1) H+ mlavd@BCEC
Zuren en basen: oplossen Bv: oplossen ammoniumnitraat in water Stap 3: NH4+ + H2O NH3 + H3O+ Stap 1+2: ammonium zwak zuur (Kz < 1) aq NH4NO3 NH4+ + NO3- H+ mlavd@BCEC
Zuren en basen: oplossen Bv: oplossen natronloog in water Stap 1+2 +3: natronloog bevat al OH- NaOH(s)aq Na+(aq) + OH-(aq) Sterke base (Kb > 1) mlavd@BCEC
Zuren en basen: oplossen Bv: oplossen ammoniak in water Stap 3: NH3 + H2O NH4+ + OH- Stap 1+2: ammoniak Zwakke base (Kb < 1) H+ mlavd@BCEC
Zuren en basen: oplossen Animatie oplossen ammoniak in water: http://www.chem.iastate.edu/group/Greenbowe/sections/projectfolder/animations/NH3eqtg.html Animatie oplossen azijn in water: http://www.chem.iastate.edu/group/Greenbowe/sections/projectfolder/animations/aceticeq.html mlavd@BCEC
Zuren en basen: reacties Stap 1: bepaal de aanwezige deeltjes en bepaal of het zuren of basen zijn Stap 2: bepaal het sterkste zuur en sterkste base Stap 3: maak de reactievergelijking kloppend mlavd@BCEC
Zuren en basen: reacties Bv: mengen van natronloog met zoutzuur Stap 1+2: H3O+ OH- H2O H2O Stap 3: H3O+ + OH- 2 H2O mlavd@BCEC
Zuren en basen: reacties Bv: mengen van kaliloog met salpeterzuur Stap 1+2: H3O+ OH- H2O H2O Stap 3: H3O+ + OH- 2 H2O mlavd@BCEC
Zuren en basen: reacties Bv: mengen van kaliloog met ammonium-oplossing Stap 1+2: NH4+ OH- H2O H2O Stap 3: NH4+ + OH- NH3 + H2O mlavd@BCEC
Zuren en basen: reacties Bv: mengen van natriumacetaat-oplossing met ammonium-oplossing Stap 1+2: NH4+ CH3COO- H2O H2O Stap 3:NH4+ + CH3COO- NH3 + CH3COOH Waarom evenwicht ? mlavd@BCEC
Zuren en basen: reacties Stap 3: NH4+ + CH3COO- NH3 + CH3COOH Sterke base met sterk zuur aflopend Sterke base met zwak zuur aflopend Sterk zuur met zwakke base aflopend Zwak zuur met zwakke base evenwicht mlavd@BCEC
Zuren en basen: reacties Stap 3: NH4+ + CH3COO- NH3 + CH3COOH Zwak zuur met zwakke base evenwicht Bepaling Kev Kev = Kz (zuur voor de pijl)/ Kz (zuur na de pijl) Kev = 5,6*10-10 / 1,8*10-5 = 3,11*10-5 Kev << 1 reactie verloopt (vrijwel) niet mlavd@BCEC
Zuren en basen: reacties Kev = Kz (zuur voor de pijl)/ Kz (zuur na de pijl) Kev << 1 reactie verloopt (vrijwel) niet Ertussen in: reactie verloopt als evenwicht Kev >> 1 reactie verloopt (vrijwel) aflopend mlavd@BCEC
Zuren en basen: reacties A) Geef de reactie die op kan treden als de volgende stoffen gemengd worden. B) Leg uit of het via een evenwicht verloopt; zo ja geef dan ook de Kev 1) Zoutzuur met Kaliumcyanide-oplossing H3O+ + CN- H2O + HCN (sterk + zwak aflopend) 2) Azijnzuur-opl met natriumwaterstofoxalaat-oplossing CH3COOH + HC2O4- CH3COO- + H2C2O4(zwak + zwak evenwicht: Kev = / = mlavd@BCEC
Berekeningen aan zwakke zuren /basen, buffers en titraties mlavd@BCEC
Zuren en basen mlavd@BCEC
Zuren en basen mlavd@BCEC
Zuren en basen mlavd@BCEC
Zuren en basen mlavd@BCEC
Zuren en basen Neutralisatie:er is precies evenveel mol zuur als base aanwezig dat met elkaar reageert Dit punt noemen we ook wel: equivalentiepunt mlavd@BCEC
Zwakke zuren en basen In het vorige deel over zuren en basen hebben we het hoofdzakelijk gehad over sterke zuren en basen. Nu gaan we het hebben over zwakke zuren en basen. Wat is het eigenlijk nu verschil tussen sterke en zwakke zuren en basen ??? Een animatie van zuur Een animatie van basen Extra animatie van zuur mlavd@BCEC
Zwakke zuren en basen Hoe definiëren we de ‘zuurheid’ van zwakke zuren ?Aangezien ze slechts gedeeltelijk ioniseren zal het zwakke zuur HB soms H+ aan water geven en soms een H+ terugkrijgen mlavd@BCEC
Zwakke zuren en basen Zoals je ziet is het verschil dus dat sterke zuren of basen 100% splitsen naar H3O+ en OH- en zwakke zuren of basen een evenwicht vormen. Sterk zuur: HZ + H2O Z- + H3O+ Zwak zuur: HZ + H2O Z- + H3O+ Sterke base: B- + H2O HB + OH- Zwakke base: B- + H2O HB + OH- mlavd@BCEC
Zwakke zuren en basen M.b.v. de Kz bij een zuur of de K bij een base kan je de pH uitrekenen van zwakke zuren of basen Kz = [H3O+] * [Z-] = [H3O+]2 . [HZ]0 - [H3O+] [HZ]0 - [H3O+] Kb = [OH-] * [HZ] = [OH-]2 . [Z-]0 - [OH-] [Z-]0 - [OH-] mlavd@BCEC
Zwakke zuren en basen Bereken de pH van 15,0 g azijn in 1,50 L water Kz = [H3O+]2 . [HZ]0 - [H3O+] 1,8*10-5 = [H3O+]2/(0,17 - [H3O+]) [H3O+] = 0,00175 M pH = -log 0,00175 = 2,76 mlavd@BCEC
Zwakke zuren en basen Bereken de pH van een oplossing van 1,50 g Natriumcarbonaat in 3,00 L water Kb = [OH-]2 . [Z-]0 - [OH-] 2,1*10-4 = [OH-]2 . 0,014- [OH-] [OH-]= pOH = pH = mlavd@BCEC
Zwakke zuren en basen Bereken hoeveel natriumacetaat opgelost moet worden in 3,00 L water om een pH = 7,5 te bereiken Kb = [OH-]2 .= 5,5*10-10 [Z-]0 - [OH-] 5,5*10-10 = [10-6,5]2 = (2,8*10-7)2 . [Z-]0 - [10-6,5] [Z-]0 – (2,8*10-7) [Z-]= 1,4*10-4 M 3 * 1,4*10-4 M = 5,2*10-4 mol NaAc = 0,036 g NaAc mlavd@BCEC
Buffers mlavd@BCEC
Buffers mlavd@BCEC
Buffers: eigenschappen Buffer bestaat uit een zwak zuur met geconjugeerde base pH verandert weinig als er een hoeveelheid zuur of base aan toegevoegd wordt Grensverhouding zwak zuur met geconjugeerde basezz : gec. Base = 1 : 9 zz : gec. Base = 9 : 1 mlavd@BCEC
Buffers Buffer bestaat uit een zwak zuur met geconjugeerde base en de pH verandert weinig als er een (normale hoeveelheid) zuur of base wordt toegevoegd Animatie 1: http://users.skynet.be/eddy/buffer.html Animatie 2: http://michele.usc.edu/java/acidbase/acidbase.html mlavd@BCEC
Buffers Je kan buffers op meerdere manieren maken: Manier 1: los een bekende hoeveelheid zwak zuur en het (natrium) zout van zijn geconjugeerde base op in water. Manier 2: los een bekende hoeveelheid zwak zuur op en voeg net zolang druppels natronloog toe totdat de gewenste pH bereikt is. Manier 3: los een bekende hoeveelheid zwakke base op en voeg net zolang druppels sterk zuur toe totdat de gewenste pH bereikt is. mlavd@BCEC
Buffers: de bufferformule Kbuffer = [H3O+]*[Z-]0/[HZ]0 Belangrijk als [Z-]0/[HZ]0 = 1 dan Kbuffer = [H3O+] en dus ook pKbuffer = pH mlavd@BCEC
Buffers: berekening 1 Bereken de verhouding tussen azijn en acetaat voor een buffer van pH = 4,8 1) Kbuffer = [H3O+]*[Z-]0/[HZ]0 2) 1,8*10-5 = 10-4,8*[Z-]0/[HZ]0 3) 1,8*10-5/10-4,8 = 1,1357 = [Z-]0/[HZ]0 4) [HZ]0 /[Z-]0 = 1/1,1357 = 0,88 / 1 mlavd@BCEC
Buffers: simulatie http://www.chem.iastate.edu/group/Greenbowe/sections/projectfolder/flashfiles/acidbasepH/ph_buffer.html mlavd@BCEC