600 likes | 1.06k Views
YAZIM KURALLARI. “Mİ” EDATININ YAZILIŞI. Ne amaçla kullanılırsa kullanılsın kendinden önceki sözcükten ayrı yazılır.Bununla beraber bu edatın üstüne ek getirilebilir. ÖRNEK: Eve gelecek misin? Tatlı mı tatlı bir çocuktu. İşi bitti mi hemen gider.
E N D
“Mİ” EDATININ YAZILIŞI • Ne amaçla kullanılırsa kullanılsın kendinden önceki sözcükten ayrı yazılır.Bununla beraber bu edatın üstüne ek getirilebilir. ÖRNEK: Eve gelecek misin? Tatlı mı tatlı bir çocuktu. İşi bitti mi hemen gider.
AY VE GÜN ADLARININ YAZILIŞI • Ayların ve günlerin adları olarak kullanılan sözcükler belli bir günü ya da ayı bildirecek biçimde yanlarında rakam kullanıldığında büyük yazılır,bunun dışında küçük yazılır.
ÖRNEK • Onlar 25 Ocak’ta yola çıkıyor. • Toplantı 3 Nisan Pazartesi yapılacak. • 12 Mart 1976’da İstanbul’dan ayrılmış. • Sen de mayısta mı gideceksin askere? • Genellikle pazar günü geç kalkar.
TARİHLERİN YAZILIŞI Gün ve yıl rakamla gösterilir;ay,hem rakamla hem de yazıyla gösterilebilir. ÖRNEK 10 Kasım 1938 10.11.1938 10.xı.1938 10/11/1938
KISALTMALARIN YAZIMI • Çok sözlü kurum adları,her sözcüğün baş harfi alınıp büyük yazılarak kısaltılır.Böyle kısaltmalarda nokta kullanılmaz. ÖRNEK TRT TCDD DMO
NOT: • Bu tür kısaltmalara ek getirilecekse ekler son sesin okunuşuna göre getirilir ve ekler kesme işaretiyle ayrılır. • AB’ne AB’ye • TDK’nun TDK’nin
Bazı kısaltmalarda büyük harfler yanında küçük harfler de kullanılabilir.Bu kısaltmaların sonuna nokta konur. ÖRNEK Ank. Gen. Kur. Baş.
“-Kİ” EKİ VE “Kİ” BAĞLACININ YAZIMI SIFAT YAPAN –Kİ • Genellikle –daki ,-deki şeklinde kullanılır ve ek olduğu için bitişik yazılır. ÖRNEK Camdaki leke çıkmamış. Sokaktaki çocuklar gürültü yapıyor. Bendeki eşyaları götürdü.
ZAMİR OLAN -Kİ • Zamir olduğu için ismin yerini tutar ve bitişik yazılır. ÖRNEK Bizim evimiz sizinkinden küçük. Benimki kırıldı,senin kalemini alabilir miyim?
BAĞLAÇ OLAN “Kİ” • Cümleleri birbirine bağlama veya vurgu amaçlı kullanılır ve ayrı yazılır. ÖRNEK Beni beklemedin ki seninle geleyim. Ödevlerini bitirmiş ki dışarı çıkıyor. Şiir ki edebiyatın can damarıdır.
“DE” BAĞLACI VE –DE EKİNİN YAZIMI -DE EKİNİN YAZIMI Cümleye bulunma anlamı katar,cümleden çıkarıldığında anlamı tamamen bozar.Ek olduğundan bitişik yazılır. ÖRNEK Çantası okulda kalmış. Okuduğun kitapta anlatılanlar gerçekmiş. Van’da iki gün kalmış.
”DE” BAĞLACININ YAZIMI • Cümleye “diğerleri gibi” anlamı katar ve ayrı yazılır.Cümleden çıkarıldığında anlamı daraltır ama tamamen bozmaz. ÖRNEK Bu oda da temizlenecek. Bana kızgınlığını da anlıyorum. Çiçekleri de sulamayı unutma.
Yardımcı fiillerle kurulan birleşik fillerde ses olayı olmuyorsa sözcükler ayrı yazılır.
Sıra sayıları rakamla belirtildiğinde ya yanına nokta konur veya eki kesme işareti ile ayrılır.
Ses Olaylarıyla İlgili Yazım Kuralları: • ‘y’ kaynaştırma ünsüzünden kaynaklanan söyleyişteki daralma yazıya yansıtılmaz.
BÜYÜK HARFLERİN KULLANILDIĞI YERLER Cümle büyük harfle başlar: Sabahleyin gelmişti. Güldünüz. İki noktadan sonra gelen CÜMLELERbüyük harfle başlar Müdür Bey, samimi bir şekilde başladı konuşmasına: Özverili çalışmalarınızı yürekten destekliyorum arkadaşlar! İki noktadan sonra gelen cümle niteliğinde olmayan örnekler büyük harfle başlamaz: Askerin çantasından şunlar çıktı: buruşuk bir mektup kâğıdı, kalem ve bir banknot.
“ Rakamla başlayan cümlelerde rakamdan sonra gelen kelime büyük harfle başlamaz:5. grup harekete geçti. Yazışmalarda, mektuplarda ilk sözcük: Sevgili Ablacığım, Mısralar büyük harfle başlar:Karlı kayın ormanında Yürüyorum geceleyin. Efkârlıyım, efkârlıyım, Elini ver, nerde elin?
Belli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar:19 Mayıs 1919 8 Ekim 1893 Çarşamba günü Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar: Yürütme Kurulu toplantılarını perşembe günleri yaparız. Levhalar ve açıklama yazıları büyük harfle başlar: Danışma, Vezne, Başkan Yazı başlıkları, konu adları büyük harfle başlar: Karga ile Tilki KARGA İLE TİLKİ Yazı başlıkları tamamen büyük harfle yazılmışsa, bağlaçlar da tamamen büyük harfle yazılır. Başlıkların sadece baş harfleri büyük yazılmışsa, bağlaçlar küçük harfle başlar.)
ÖZEL ADLAR BÜYÜK HARFLE BAŞLAR Kişi adları, soyadları ve takma adlar:Enis Behiç Koryürek, Kirpi, Çolak Efe Kişi adlarından önce ve sonra gelen saygı sözleri, unvanlar ve meslek adları: Sayın Musa Ateş, Yzb. Akın Koçak, Prof. Dr. Ahmet, Emin Bey’e Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. yapı adları :Mevlânâ Müzesi, Topkapı Sarayı, Üretmen Han, Çankaya Köşkü, Mostar Köprüsü, Bilge Kağan Anıtı Kurum, kuruluş ve kurul adları:Akın Gıda, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Millî Kütüphane,
Kitap, dergi, gazete, tablo, heykel ve hukukla ilgili kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adları :Suç ve Ceza, Leylâ ile Mecnun; Halı Dokuyan Kızlar (tablo), Düşünen Adam (heykel), Borçlar Hukuku (kanun) Özel ada dâhil olmayan gazete, dergi, tablo vb. sözler büyük harfle başlamaz:Milliyet gazetesi, Türk Dili dergisi, Türk Yurdu dergisi Yer adları: Anadolu, Avrupa, Bişkek, İstanbul Boğazı, Konya Ovası, Zafer Meydanı, Atatürk Bulvarı Van Gölü, Konya Ovası, Ağrı Dağı, Yer ve yön isimleri özel bir isimden önce geliyorsa büyük harfle başlar; kendi başına kullanılırsa küçük harfle başlar. (İç Batı Ege, Türkiye’nin doğusu...)
Hayvanlara verilen özel adlar: Mırnav, Pamuk, Tekir, Minnoş, Düldül Millet, boy, oymak adları: Türk, Yunan, Alman, Tatar, Kırgız, Türkmen, Dil ve lehçe adları: Türkçe, Çekçe, Rusça, Kazakça, Oğuzca, Yakutça. Devlet adları: Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını anlatan sözler: İslamiyet, Müslüman, Hıristiyanlık, Katolik, Budist, Hanefî, Bektaşî
Özel adlardan türetilen kelimeler: Türklük, Türkçe, Konyalı, Avrupalı, Asyalı UYARI: Özel ad kendi anlamı dışında yeni bir anlam kazanmışsa büyük harfle başlamaz: hicaz (Türk müziğinde bir makam), amper (elektrik), allahlık (saf, zararsız kimse), donkişotluk (gereği yokken kahramanlık göstermeye kalkışmak). Yer ve millet adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde özel adlar: Hindistan cevizi, Antep fıstığı, İngiliz anahtarı, Van kedisi, Japon gülü, Maraş dondurması