220 likes | 832 Views
PSIHOLOGIJA . Vježbe INTELIGENCIJA Mustafa Šuvalija, asistent. INTELIGENCIJA. NAJPOZNATIJA DEFINICIJA INTELIGENCIJE: “ INTELIGENCIJA JE SPOSOBNOST SNALAŽENJA POJEDINCA U NOVIM, NEPOZNATIM SITUACIJAMA ”. ŠTA PO OVOJ DEFINICIJI INTELIGENCIJA NIJE ?
E N D
PSIHOLOGIJA Vježbe INTELIGENCIJA Mustafa Šuvalija, asistent
INTELIGENCIJA • NAJPOZNATIJA DEFINICIJA INTELIGENCIJE: “INTELIGENCIJA JE SPOSOBNOST SNALAŽENJA POJEDINCA U NOVIM, NEPOZNATIM SITUACIJAMA”. ŠTA PO OVOJ DEFINICIJI INTELIGENCIJA NIJE? • DALI MJERITE INTELIGENCIJU DRUGIH LJUDI PO OVOME KRITERIJU? • KADA BI MJERILI SVOJU INTELIGENCIJU PO OVOM KRITERIJU, ŠTA BI ZAKLJUČILI?
INTELIGENCIJA • KROZ HISTORIJU SU SE JAVLJALA RAZLIČITA RAZUMIJEVANJA INTELIGENCIJE; SAMA RIJEČ JE LATINSKOG PORIJEKLA, I DOLAZI OD GLAGOLA INTELLIGERE ŠTO ZNAČI IZABRATI, RAZABRATI. • PREMA CHARLESU SPEARMANU (ČARLS SPIRMAN), SVA PONAŠANJA KOJA NAZIVAMO INTELIGENTNIM U OSNOVI IMAJU JEDAN FAKTOR, KOJI JE ON NAZVAO G FAKTOROM, A KOJI PO NJEMU PREDSTAVLJA SPOSOBNOSTI RASUĐIVANJA I RJEŠAVANJA PROBLEMA.
INTELIGENCIJA • KAO JEDAN OD DOKAZA ZA POSTOJANJE G FAKTORA, SPEARMAN NAVODI DA SU LJUDI KOJI SE ISTIČU U JEDNOM PODRUČJU NAJČEŠĆE ISTIČU I U DRUGIM PODRUČJIMA. • AKO INTELIGENCIJU OBJAŠNJAVA SAMO JEDAN FAKTOR, ONDA BI INTELIGENCIJA U SVIM OBLASTIMA TREBALA BITI JEDNAKA; KAKO JE BIO SVJESTAN DA TO NIJE SLUČAJ, SPEARMAN JE PREDLOŽIO DA SE SPECIFIČNE SPOSOBNOSTI, OBJAŠNJAVAJU TZV. SFAKTORIMA.
INTELIGENCIJA • LOUIS THURSTONE (LUIS TURSTON) JE ZADRŽAO FAKTORSKI PRISTUP RAZUMIJEVANJU INTELIGENCIJE, ALI JE ZA RAZLIKU OD SPEARMANA VIŠE ISTICAO POJEDINAČNE FAKTORE. • THURSTONE JE SMATRAO DA NAUČNI PODACI SAMO U OGRANIČENOJ MJERI GOVORE U PRILOG POSTOJANJA G FAKTORA, ALI IPAK NIJE GOVORIO O NEOGRANIČENO VELIKOM BROJU FAKTORA, VEĆ JE SMATRAO DA U OSNOVI INTELIGENCIJE IMA NAJMANJE SEDAM FAKTORA.
INTELIGENCIJA • VERBALNO SHVATANJE (V); • FLUENCIJA RIJEČI (W); • NUMERIČKI FAKTOR (N); • PROSTORNA SPOSOBNOST (S); • ASOCIJATIVNO PAMĆENJE (M); • PERCEPTUALNA BRZINA (P); • REZONOVANJE (R) • PAUL GUILFORD JE BROJ FAKTORA POVEĆAO NA 180; PROBLEM KOJI NASTAJE KOD TAKVOG PRISTUPA JESTE PREKLAPANJE POJEDINIH FAKTORA.
INTELIGENCIJA PREVELIKI BROJ FAKTORA INTELIGENCIJE MOŽE DOVESTI DO NJIHOVOG PREKLAPANJA
INTELIGENCIJA • ZA RAZLIKU OD PRETHODNIH TEORIJA KOJE INTELIGENCIJU OBJAŠNJAVAJU RAZLIČITIM FAKTORIMA, GARDNEROVA I CATELLOVA TEORIJA INTELIGENCIJE JE OBJAŠNJAVAJU KROZ POSTOJANJE RAZLIČITIH VRSTA INTELIGENCIJE. • PREMA HOWARDU GARDNER (HAUARD GARDNER), POSTOJI (U RANIJIM VERZIJAMA OVE TEORIJE) SEDAM VRSTA INTELIGENCIJE: • INTRAPERSONALNA (RAZUMJEVANJE SEBE) • TJELESNO - KINETSKA (SPOSOBNOSTI VEZANE ZA SPORT I SL.)
INTELIGENCIJA • SPACIJALNA INTELIGENCIJA (TUMAČENJE MAPA, SNALAŽENJE U PROSTORU) • MATEMATIČKO – LOGIČKA INTELIGENCIJA (RJEŠAVANJE MATEMATIČKO – LOGIČKIH PROBLEMA, DOBRO LOGIČKO ZAKLJUČIVANJE) • LINGVISTIČKA INTELIGENCIJA (RAZUMIJEVANJE POJMOVA, ČITANJE, PISANJE) • MUZIČKA INTELIGENCIJA (PJEVANJE, KOMPONOVANJE) • INTERPERSONALNA INTELIGENCIJA (RAZUMIJEVANJE PONAŠANJA, EMOCIJA I MOTIVA DRUGIH)
INTELIGENCIJA • PREMA POSLJEDNJOJ VERZIJI OVE TEORIJE, OSIM NAVEDENIH POSTOJE I DODATNA DVA OBLIKA INTELIGENCIJE: • NATURALISTIČKA (USKLAĐENOST I ZAINTERESOVANOST ZA PRIRODU I OKRUŽENJE; ISTRAŽIVANJE OKOLINE I UČENJE O DRUGIM VRSTAMA) • EGZISTENCIJALNA (OSJETLJIVOST ZA I SPOSOBNOST RAZMATRANJA TEMA VEZANIH ZA DUBLJA PITANJA KAO ŠTO SU SMISAO ŽIVOTA, ZAŠTO SMO ROĐENI, KAKO SMO POSTALI ITD.)
INTELIGENCIJA • DVIJE VRSTE INTELIGENCIJE O KOJIMA JE GOVORIO RAYMOND CATTELL (REJMOND KATEL) SU FLUIDNA I KRISTALIZIRANA. • FLUIDNA INTELIGENCIJA: OPĆA SPOSOBNOST OTKRIVANJA ODNOSA U SVIM PODRUČJIMA; ODNOSI SE NA BRZINU I TAČNOST APSTRAKTNOG REZONOVANJA; NE ZAVISI OD ISKUSTVA I OBRAZOVANJA; KRISTALIZIRANA INTELIGENCIJA JE SPOSOBNOST RAZUMJEVANJA ODNOSA U SPECIFIČNIM PODRUČLJIMA, I NA NJEN NIVO UTIČU ISKUSTVO I EDUKACIJA.
INTELIGENCIJA • POČECI MJERENJA INTELIGENCIJE VEŽU SE ZA FRANCUZA ALFREDA BINET (ALFRED BINE), KOJI JE ZAJEDNO SA THEODOROM SIMON (TEODOR SIMON) 1905. GODINE SAČINIO PRVI TEST INTELIGENCIJE; OSNOVA OVOG TESTA INTELIGENCIJE JESTE OMJER FIZIČKE DOBI I MENTALNE DOBI. • TEST: SKUP ZADATAKA POMOĆU KOJIH NA OSNOVU PRETHODNO MATEMATIČKIM PUTEM UTVRĐENIH NORMI, KVANTITATIVNO PROCJENJUJEMO PRISUSTVO ODREĐENE PSIHOLOŠKE OSOBINE.
INTELIGENCIJA • USPJEŠNO RJEŠAVANJE SVAKOG ZADATKA U OVOM TESTU IMALO JE VRIJEDNOST 2 MJESECA MENTALNE DOBI; KAKO GODINA IMA DVANAEST MJESECI, TEST JE ZA SVAKU GODINU IMAO ŠEST ZADATAKA. • MJERENJE INTELIGENCIJE KROZ OMJER FIZIČKE I MENTALNE DOBI JE OSNOVA KOEFICIJENTA INTELIGENCIJE (IQ); BINET I SIMON NISU OSMISLILI POJAM IQ-A, NJEGOV AUTOR JE NJEMAČKI PSIHOLOG WILLIAM STERN (VILIJAM STERN), KOJI JE UNAPRIJEDIO NJIHOV TEST.
INTELIGENCIJA • PROSJEČNA INTELIGENCIJA ZNAČI DA ISPITANIK IMA ONU MENTALNU DOB KOJA JE NORMALNA ZA ISPITANIKE NJEGOVOG UZRASTA. • INTELIGENCIJA SE DISTRIBUIRA PO TZV. NORMALNOJ PODJELI (ŠTO JE SLUČAJ SA VEĆINOM DRUGIH LJUDSKIH OSOBINA). • DVA SU OSNOVNA OKVIRNA PRISTUPA RAZUMIJEVANJU RAZVOJA INTELIGENCIJE: NATIVIZAM I EMPIRIZAM.
INTELIGENCIJA • PREMA NATIVISTIMA, INTELIGENCIJA JE REZULTAT NASLIJEĐA, ODNOSNO ONA JE GENETSKI USLOVLJENA. • NAZIV NATIVIZAM POTIČE OD LATINSKE RIJEČI NATIVUS, ŠTO ZNAČI UROĐEN, PRIROĐEN, PRIRODAN. • EMPIRISTI SMATRAJU DA SE INTELIGENCIJA FORMIRA ISKLJUČIVO ZBOG UTICAJA SREDINE U KOJOJ SE POJEDINAC RAZVIJA.
INTELIGENCIJA • NAZIV EMPIRISTI POTIČE OD GRČKE RIJEČI ἐΜΠΕΙΡΙΑ(EMPEIRIA), ŠTO ZNAČI ISKUSTVO. • BIOLOŠKI FAKTORI KOJI DETERMINIRAJU INTELIGENCIJU UKLJUČUJU: • ONO ŠTO JE NASLIJEĐENO • ONO ŠTO JE UROĐENO (NASTALO POD UTICAJEM MUTACIJA I SEGREGACIJA U GENIMA) • ONO ŠTO JE KONSTITUCIONALNO (TJELESNA GRAĐA I FUNKCIONIRANJE) • ONO ŠTO JE KONGENITALNO (NASTALO KROZ RAZVOJ U MATERICI)
PITANJA ZA PONAVLJANJE • INTELIGENCIJA SE OBIČNO DEFINIRA KAO... • PREMA SPEARMANU, FAKTOR KOJI SE NALAZI U OSNOVI SVIH INTELIGENTNIH PONAŠANJA NAZIVA SE...? • PREMA SPEARMANU, FAKTOR KOJI OBJAŠNJAVA SPECIFIČNE SPOSOBNOSTI NAZIVA SE...? • THURSTONE JE VIŠE OD SPEARMANA STAVLJAO NAGLASAK STAVLJAO VIŠE NA G FAKTOR? • PREMA GULFORDU, POSTOJI SAMO SEDAM FAKTORA INTELIGENCIJE? • CATELLOVA I GARDNEROVA TEORIJA NE OBJAŠNJAVAJU INTELIGENCIJU GOVOREĆI O FAKTORIMA INTELIGENCIJE, VEĆ O...?
PITANJA ZA PONAVLJANJE • FLUIDNA INTELIGENCIJA ZAVISI OD ISKUSTVA I UČENJA? • BINET – SIMONOV TEST JE PRVI MJERIO INTELIGENCIJU KROZ OMJER MENTALNE DOBI I HRONOLOŠKE DOBI? • AUTOR KONCEPTA KVOCIJENTA INTELIGENCIJE JE...? • INTELIGENCIJA SE DISTRIBUIRA PO NORMALNOJ RASPODJELI? • EMPIRISTI SMATRAJU DA JE INTELIGENCIJA REZULTAT NASLIJEĐA? • ONO ŠTO JE NASLIJEĐENO I ONO ŠTO JE UROĐENO SU USTVARI JEDAN TE ISTI BIOLOŠKI FAKTOR KOJI ODREĐUJE INTELIGENCIJU?