برای ديدن واقعيت بايد از آن فاصله گرفت برتولد برشت

1. برای ديدن واقعيت بايد از آن فاصله گرفتبرتولد برشت

2. چالش هایی درنقش های نوین معلم در جریان آموزش با توجه به توسعه فن آوری های نوین و تغییرات در مبانی فلسفی این نقش ها

3. جهان نوین و مصادیق آن: • انقلاب بسیار عمیق صنعتی و فرا صنعتی تغییرات بسیار عمیقی را در طرز زندگی، افکار، اندیشه ها و به طور کلی تمام جنبه های زندگی انسان ها به وجود آورده و درعین حال ادراکات و طرز تفکر ما را هم تحت تاثیر قرار داده است. به طوری که ما اکنون در دنیایی زندگی می کنیم که با جهان چند قرن پیش کاملاً تفاوت دارد. • زندگی کردن در یک جهان به معنی زندگی کردن با شرایط ، طرز فکر ها و ادراکات مربوط به برهه زمانی خاص آن جهان می باشد که در این مقال بحث بر سر خوبی و بدی این یا آن نیست.

4. مقایسه ابزار ها • در جهان قدیم افراد به قسمت خود و به دنیای خود و به ویژگی های خود کاملاً راضی بودند ، این در حالیست که انسان امروزه به جهان با دید تغییر نگاه می کند. از گرمای آفتاب کویر گرفته تا امواج مهیب دریا، کوهها و غیره همه را می خواهد به نفع خود تغییر داده و از آن استفاده کند و بهره بگیرد. • در این راستا انسان امروز تمام جهان را ابزاری در اختیار خود می داند که می خواهد به بهترین نحوی به منظور بهبود زندگی خود از آن استفاده نماید. • در این دیدگاه دیگر طبیعت حاضر بهترین حالت ممکن را ندارد و می توان و باید آن را به نحوی بهتر سازماندهی نمود و می توان و بایدآن را طوری تغییر داد که به نتایج بهتری برسد.

5. مهمترين چالش ها عبارتند از:

6. چالش در اهداف • با توجه به این مطلب که ویژگی های فراگیر ،ویژگی های جامعه و یافته های علمی،تغییر کرده اند، و حتی یافته های روانشناسی و فلسفه غالب امروزی نیز تغییراتی بنیادی به خود دیده است،لذا به ناچار اهداف غایی و آرمانی تعلیم و تربیت امروز، از اساس دگرگون شده است و این دگرگونی لازم نیست که بر روی کاغذ و به صورت رسمی از طرف وزارتخانه و ساختار اداری ابلاغ شود بلکه قبل از آن به صورت غیر رسمی در تمام اذهان مخاطبان ما القا شده است.

7. چالش در مخاطبان: • امروزه فراگير در يك وادي برهوت نيست كه تشنه اطلاعات باشد و دنبال بركه اي از دانش بگردد.او در اقيانوس اطلاعات غوطه ور است. او هم منبع اطلاعات و بركه اي در برهوت نيست که کام تشنه فراگیران را سیراب سازد، بلكه مسافري است همراه دانش آموزان در قايقی بر پهنه دریای دانش که بايد به دانش آموزان كمك كند كه چگونه اطلاعات مورد نظر را يافته ،آنها را دسته بندي كرده و معني دار سازند. • آموزش و پرورش امروز بايد نقشه هاي جهان پيچيده امروزي را تهيه كرده و همراه با قطب نمايي در اختيار فراگيران بگذاردتا آنها را قادر سازد که راه رسيدن به توسعه فردي و اجتماعي را در اين دنياي پر آشوب پيدا نمايند.(اردونز[1] 1988). • اگر معلمان حال و آينده ندانند كه دانش آموزان شان چگونه مي انديشند،و چه چيز هايي را فرا مي گيرند، معلماني اثر بخش نخواهند بود حتي اگر محتواي صحيح را نيز با روشي مطلوب درس داده باشند. • [1]-Ordonez

8. چالش در محتوی: • با توجه به این که در ساختار نظام برنامه ریزی درسی محتوای آموزشی را مستقیماً از اهداف آموزشی استخراج می نمایند ،لذا هر گونه تغییری در اهداف آموزشی باید با تغییراتی در محتوای درسی همراه باشد. • با توجه به این که تغییرات ایجاد شده در اهداف آموزشی ،جدی است ،لذا باید انتظار داشت در محتوای درسی نیز تغییراتی عمیق و همه جانبه اتخاذ گردد. • از جمله تغییراتی که در محتوای درسی باید ایجاد شود گرایش آن به سوی جنبه های مجازی محتوا الزامی است.امروزه اکثر دانش آموزان دستگاه های mp3player را که با انواع دستگاه های text reader و.... غنی تر هم شده اند در جیب های خود دارند. در اختیار قرار دادن محتوای درسی بر این چنین دستگاه هایی به صورت شنیداری یا دیداری می تواند دانش آموزان کمک کند که در همان روز های اول سال تمام محتوای کتاب را مرور نموده و برmp3player خود در ساعات فراغت به صدای گوینده کتاب _ به جای جاز های خارجی آن چنانی _گوش دهند.

9. چالش در محتوی: • همچنین گرایش محتوای کتاب های درسی به سمت و سوی مسئله محوری که چندی است آغاز شده است باعث ترویج تفکر پژوهش و جستجو گری می گردد که در واقع از اهداف غایی در تعلیم و تربیت است. • کتاب امروزی باید به جای این که جواب های خوب را در اختیار دانش آموان قرار دهد ،به فکر ایجاد سوال های خوب در ذهن فراگیران باشد.جواب های خوب را می توان به راحتی از ذهن پاک کرد ولی سوالی را که برای رسیدن به جواب آن مدت ها تلاش نموده ایم، هرگز فراموش نخواهیم نمود. • مخصوصاً اگر هدف نهایی از فراگیری نه گرفتن نمره و کارنامه بلکه کسب مهارت و فراگیری نگرش های جدید و دانستنی های مفید باشد.

10. چالش در سازمان دهی: • در این قسمت، سازمان دهی زمان و مکان یادگیری و نیز سازمان دهی نیروی انسانی قابل طرح است. زمان یادگیری دیگر فقط محدود به کلاس نیست. لذا معلم نیز نباید تصور کند که دانش آموزان وی فقط در محیط کلاس و فقط از وی یادمی گیرند. دانش آموزان در محیط خانه ،کار و حتی در طی مسیر خود به مدرسه هم می توانند با اتخاذ تدابیری که مطرح شد یادبگیرند. لذا زمان یادگیری به کلاس درس محدود نمی شود. بر همین اساس باید انتظار داشت که مکان یادگیری را هم نمی توان به فضای کلاس درس محدود نمود. دانش آموز می تواند در هر زمان و هر مکانی یاد بگیرد. • در این رابطه باید از معلمان جدیدمان انتظار داشته باشیم که سازماندهی زمان و مکان یادگیری را نیز بر این اساس انجام دهند. مثلاًE.mail تک تک دانش آموزان خود را در اختیار داشته باشند و گاه گاهی محتوای یک درس را به صورت یک یا چند فایل در فرمت های مختلف از جمله swf,ppt تهیه و ذخیره نموده و برای دانش آموزان ارسال دارند.

11. چالش در منابع: • چنانچه گذشت ،امروزه با وجود اینترنت و دانشگاه ها و مدارس مجازی و نیز با توجه با وفور کتب مفید و انواع وسایل چند رسانه ای ،مهمترین و جدید ترین اطلاعات و دانش های روز در اختیار دانش آموزان قرار دارد. • بنا بر این یکی از نقش های معلم باید ایجاد تمایل بیشتر در دانش آموزان برای استفاده از چنین منابعی باشد. مخصوصاً منابع دست اولی که در جهان وجود دارد و به زبان فارسی نیست. • دانش آموزان ما حتماً باید به یادگیری زبان های زنده دنیا به عنوان یک ضرورت نگاه کنند نه یک درسی که می توان به انواع روش های درست و نادرست نمره ای از آن گرفت و خود را از دست آن خلاص کرد!.

12. چالش در منابع: • آنچه سبب توسعه علمي مي شود،توجه به فرايند علم است نه نتایج علمی ، پيمودن راه و انجام روش علمي اساس کار است. • انباشتن مفاهيم علمي در مغز جوانان مثل انبار كردن آب در استخر و آب انبار است كه سرانجام در صورتي كه مورد استفاده قرار نگيرد، رنگ و بوي آن عوض مي شود و ديگر نمي توان از آن استفاده كرد. • در صورتي كه توجه به فرايند علم مثل چشمه آبي است كه هميشه آب تازه اي داردو اگر چه آب آن از آب استخر بسيار كمتر است ،ولي به هر حال قابل شرب است و رنگ و بوي آن هم عوض نمي شود(معتمدي 1380).

13. چالش در منابع: • از طرفي چنانچه ذكر شد، نقش معلمان با وجود بانك هاي اطلاعاتي دگرگون شده است . • امروزه مدرسه انحصار مخزن دانش بودن را از دست داده است. و دانشگاه نيز از اين قاعده مستثني نمي باشد.وجود سيمينارهاي الكترونيكي ،دوره هاي ضمن خدمت، شبكه هاي ارتباطي ، دانشگاههاي مجازي و….امكان يادگيري را براي همه و در همه جا فراهم آورده است.

14. چالش در ارائه: • بدون شك تغييرات در محتوي و اهداف ،تغييراتي را نيز در روش های ارائه به دنبال داشته است .چرا كه محتواي جديد،روش هاي جديدي را نيز طلب مي كند. • نظام خطي آماده سازي براي زندگي در يك سيستم بسته و سپس وارد شدن به يك فعاليت كاري بدون تداوم يادگيري در طول كار و زندگي ،بايد تغيير پيداكند.اكنون ديگر زمان آن گذشته است تا فرد آنچه را كه لازم است فرابگيرد،سپس كار كند و باز نشسته شود .اين الگوي خطي در حال جايگزيني با يك الگوي مارپيچي است كه در آن شخص مطالعه مي كند،كار مي كند،سپس به مطالعه باز مي گردد،كار ديگري انجام مي دهد، شغلش را عوض مي كند و در طول زندگي بارها وبارها زمان مطالعه ،كار و استراحت را با يگديگر عوض مي كند. • اگر امروز از دانش آموزان و دانشجویان بپرسيم كه از اساتید و معلمان خود كداميك را بيشتر دوست داريد،و كداميك بيشتر از همه برجريان زندگي شما تاثير داشته است، جواب آنها مسلماً معلم و استادي نيست كه با جديت در كلاس درس حاضر شده ، اطلاعات زيادي داشته يا با روش هاي سنتی یا نوين تدريس كرده است ،بلكه بيشتر آن كسي است كه توانسته است با دانش آموزان و دانشجویانش زندگي كند، آنها را بفهمد با زبان آنها سخن بگويد و افكار شان را از نزديك لمس نمايد.

15. چالش در ارائه: • در حال حاضر حجم دانش آنقدر زياد است كه هميشه و در هر زمان مي توان به يادگيري پرداخت. نظام مدرسه و دانشگاه، ديگر نظامي منحصر به فرد براي يادگيري نيست. به طوري كه يادگيري مي تواند در محل كار و حتي محل استراحت نيز صورت بگيرد. • اين درحالي است كه نظام آموزشي ما هنوز تصور مي كند كه افراد مجبورند ابتدا به مدرسه بروند و مدرك تحصيلي خود را در يافت كرده و سپس وارد بازار كار شوند، در حالي كه آنچه ضرورت دارد، تامين فرصت هاي يادگيري در طول زندگي است، به طوری که بتوانیم دانش آموزان را افرادی خود رهبر و مستقل و دارای نگرش های درست نسبت به دانش ، کار و زندگی بار آوریم. • لذا معلم موفق کسی است که بتواند با توجه به نقش های جدیدش در ارائه محتوای درسی ،روحیه و افکار ونگرش های دانش آموزانش را درک نموده و براساس آنها و بر حسب موقعیت هایی که در کلاس پیش می آید به ارائه مطالب بپردازد.

16. چالش در ارزشیابی: • به تبع تغییراتی که در قسمت های گوناگون برنامه درسی قابل انجام است ،باید تغییراتی را نیز در ارزشیابی دانش آموزانی که برای رسیدن به اهدافی جدید ،محتوایی جدید را با روش هایی جدید فراگرفته اند ایجاد نمود.در این راستا گرایش ارزشیابی ها به سمت و سوی ملاک مداری و استفاده از تکنولوژی های رایانه ای در این زمینه مثل بانک های اطلاعاتی قابل توجه است. • ارزشیابی های ما باید به سمتی گرایش پیدا کنند که بتوان بدون حضور معلم و حتی بدون حضور یادگیرنده در کلاس درس، بتوان آن را انجام داد. • استفاده از آزمون های رایانه ای و شیوه هایی که بتوان به صورت onlineدانش آموزان را ارزشیابی نموده و در همان زمان نتایج ارزشیابی را هم به آنها بازخورد داد، مفید فواید فراوانی خواهد بود. در این امتحانات قابلیت دستکاری و تقلب وجود نخواهد داشت و به عبارتی مفهوم تقلب نیز در این راستا تغییر خواهد نمود. • در این آزمون ها می توان از محتوای بیشتری همزمان ارزشیابی نمود و هیچ گونه ناراحتی و زحمتی برای معلم ندارد . غیر از این که یکبار در اول سال تحصیلی تمام سوالات خود را به بانک اطلاعاتی وارد نماید. و در دفعات بعدی از میان این سوالات به گزینش می پردازد.

17. بحث و نتیجه گیری • یک اصل مشخص در دنیای غیر مشخص آینده این است که انسان پیوسته با تغییرات اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژیکی مواجه خواهد بود که به طور قطع طبیعتی غیر قابل پیش بینی دارند. • بقای انسان در این حال بستگی به این دارد که بتواند در صورت امکان در این تغییرات اثر گذاشته وحداقل بتواند آنها را پیش بینی نموده و از بین تغییرات احتمالی به گزینش بپردازد، در غیر این صورت خود را با تحولات دائمی سازگار و هماهنگ نماید. • توانایی یادگیری به صورت رمز بقا در می آید و تعلیم و تربیت هرچه بیشتر به صورت یک نیاز ضروری برای هر فرد در می آید. افراد به این نیاز دارند که به طور روز افزونی مسئولیت تعلیم و تربیت خویش را به عهده گیرند و در این جا عمل تدریس جهت دهنده یادگیری فرد می شود آن هم تدریس به خود. در این حالت افراد کمتر به صورت شئ ، بلکه به صورت یک فاعل مطرح می شوند. • انسان تسلیم شده به تعلیم و تربیت باید انسانی شود که خود را تعلیم می دهد.تعلیم و تربیت به وسیله دیگران باید به تعلیم و تربیت به وسیله خود تبدیل شود. • این تغییر بنیادی در ارتباط فرد با خویش، مشکل ترین مسئله ای است که معلمان ما وبه طور کلی نظام تعلیم و تربیت، در دهه های انقلاب علمی و تکنولوژیکی در زمان حال وآینده با آن روبروست.

18. مهارت هاي چهارگانه • مهارت شنيداري (Listening) • انجام فعاليت هاي زير مي تواند به توسعه مهارت شنيداري كمك كند: • 1. نشنيدن و تكرار كردن (Listen and repeat) • 2. شنيدن و اشاره كردن يا شنيدن جور كردن (Listen and point or listen and match) • 3. شنيدن و خواندن (Listen and repeat) • 4. شنيدن و انجام دادن (Listen and do) -2 مهارت خواندن (Reading) 4-3 مهارت نوشتن (Writing))

19. -4مهارت گفتاري (Speaking) انجام فعاليت هاي زير ميتواند به توسعه مهارت گفتاري كمك كند. 1. ايفاي نقش (role play) 2. انجام تمرينات شفاهي (oral drills) 3. بازگو كردن يك متن كوتاه شنيده شده يا خوانده شده. 4. شرح فعاليت هاي روزمره 5. حدس زدن و كامل كردن اداره يك متن از طريق گوش كردن يا يك متن ناقص. 6. توصيف يك تصوير و يا چند تصوير مربوط به هم. 7. مقايسه بين دو يا چند تصوير.

20. از جمله موارد مورد تاكيد در امر آموزش زبان عبارتند از: 1. به كار گيري دانش اموزان در فعاليت هاي عملي (Practical Tasks) مرتبط با شرايط واقعي زبان انگليسي. 2. ارائه فرصت كافي به دانش آموزان جهت تعامل (interaction) با يكديگر. 3. بهره گيري ازفعايت هاي دو نفره و گروهي جهت انجام فعاليت هاي جمعي به گونه اي كه هر دانش آموز در يك كار گروهي داراي و ظيفه خاص باشد. 4. برقراري تناسب مطلوب بين فعاليت ها از نظر كاربرد صحيح زبان (accuracy) و نيز به كارگيري روان و سليس زبان (fluency) 5. ايفاي نقش معلمين به عنوان تسهل كننده آموزش به گونه اي كه معلم محوري در كلاس كاهش يافته و فعاليت هاي مبتني بر يادگيري (Learning – directed activities) افزايش يابد. 6. فرآيند ارزشيابي تداوم بخش فعاليت هاي مهارتي در آموزش و يادگيري باشد. 7. انجام كارهاي گروهي، سرودها، بازي هاي زباني و ايفاي نقش در كلاس.

22. مرحله 1: فعالیت های پیش از فرایند آموزش تعیین هدفهای رفتاری: - دراین مرحله معلم هدفهای آموزشی را به طور دقیق و روشن، قابل مشاهده و قابل اندازه گیری، در می آورد.

23. تعیین رفتار ورودی معلم به تشخیص میزان آمادگی دانش آموزان که برای یادگیری هدفهای آموزشی پیش نیاز به حساب می آید می پردازد.

24. سنجش آغازین یک ارزشیابی تشخیصی است و تعیین می کند که آیا دانش آموزان به پیش نیازها تسلط کافی دارند یا باید آنها را برای یادگیری درس جدید آماده کند.

25. مرحله 2: فعالیت های پیش از آموزش و ضمن آموزش معلم لازم است به یافته های روانشناسی یادگیری مراجعه کند و از آنها برای بهبود روشهای آموزشی دانش آموزان استفاده کند.

26. مرحله 3: فعالیت های ضمن آموزش معلم در این مرحله، از روشها، فنون مختلف آموزشی استفاده می کند تا هدفهای گوناگون آموزشی خود را به بهترین وجهی به ثمر برساند.

27. مرحله 4: فعالیت های ضمن آموزش و پس از فرایند آموزش این مرحله شامل ارزشیابی، هم در ضمن آموزش و هم در پایان آموزش به منظور رفع نواقص یادگیری دانش آموزان است.

28. اهداف رفتاري، سه شاخص بسيار مهم دارند: الف ) قابل مشاهده و اندازه گيري هستند.   ب ) معيار دارند. براي مثال: اگر دانش آموز دبستاني به ٨٠ درصد سوالات پاسخ بدهد، اين معيار است. معيار، ملاک قبولي دانش آموز را مشخص مي کند.   ج ) هدف رفتاري، شرايط را مشخص مي کند.

29. یادگیری به هرنوع تغییر نسبتا ثابت در رفتارفرد گفته می شود که براثر تجربه به وجود آمده باشد. این نکته باید مدنظر باشد که تدریس به معنی یادگیری نیست و هر تدریسی لزوما به یادگیری منجر نمی شود. روانشناسی عمومی.شعاری‌نژاد، علی‌اکبر

31. فرآیند آموزش فرایندی سازمان یافته به منظور ایجاد آگاهی. شناخت و مهارت Teachingتدريس، سلسله فعاليتهاي منظم و مرتبي است که از قبل طراحي شده است و هدف آن ايجاد شرايط مطلوب براي تغيير و تسهيل يادگيري توسط فراگيران است. تدريس بدون تعامل معلم و شاگرد بي معني است. تدريس آن فعاليتي است که با حضور معلم در کلاس انجام مي شود. Trainingتعليم به معناي کارآموزي است يعني فراگير حرفه يا مهارتي را ياد مي گيرد. هدف از تعليم، شکوفايي همه جانبه استعدادها نيست، بلکه نظم بخشي به فنون و مهارت هايي است که در حرفه اي معين به آن نياز دارد. • شهرام رازپوش نظری

32. عمل تدريس يك فرايند پويا و در حال تغيير است و اين تغيير با تغيير در هر يك از عوامل تدريس يعني آموزشگر ،‌ فراگير و مواد درسي حادث مي‌شود. • بهمين دليل بكارگيري فنون و روش هاي تدريس برحسب عامل تغيير يافته، ‌تعيين مي‌شود. • بين علم تدريس و هنر تدريس تفاوت وجود دارد. ولي حرفه پيچيده ودشوار تدريس احتياج به هنرمندي و اطلاعات علمي دارد. دکتر یوسف حجازی

33. يادگيري چيست؟ • يادگيري عبارت است از فرايند ايجاد تغيير نسبتاً‌ پايدار در رفتار بالقوه (توان رفتاري ) فرد كه حاصل تجربه مي‌باشد. • مفهوم يادگيري با عملكرد يادگيري تفاوت دارد. عملكرد يادگيري عبارتست از تبديل رفتار بالقوه به رفتار بالفعل . • يادگيري شامل: كسب دانش ،‌مهارت ها و نگرش ها است. • عملكرديادگيري شامل: كاربري دانش ، مهارت‌ها و نگرش‌ها است. دکتر یوسف حجازی

34. یادگیری فرایندی است که موجب تغییرات مفید و نسبتا دایمی در چگونگی: تفکر،احساس و عمل یاد گیرنده می شود. دکتر سید منصور رضوی

35. برخی از اصول و قوانین یادگیری دکتر سید منصور رضوی

36. یادگیری یک فرایند تدریجی و تکاملی است. قانون تدریج دکتر سید منصور رضوی

37. یک عمل فردی است. قانون انحصار دکتر سید منصور رضوی

38. نیاز به آمادگی قبلی دارد. قانون آمادگی دکتر سید منصور رضوی

39. کلید اصلی آن ،انگیزه است. قانون انگیزه متناسب با نیاز دکتر سید منصور رضوی

40. دکتر سید منصور رضوی

41. با تهدید،تحقیر و تمسخر سازگاری ندارد. قانون احترام دکتر سید منصور رضوی

42. نظم و تسلسل منطقی بیشتر ، یادگیری بیشتر. قانون نظم دکتر سید منصور رضوی

43. طبقه بندی اصولی تر ، یادگیری بهتر قانون کد بندی دکتر سید منصور رضوی

44. حجم مطالب کمتر ، یادگیری بهتر قانون تخلیص دکتر سید منصور رضوی

45. مدت کمتر ، یادگیری بهتر تناسب زمانی دکتر سید منصور رضوی

46. درگیری و مشارکت بیشتر ، یادگیری بهتر قانون مشارکت دکتر سید منصور رضوی

47. تکرار بیشتر ، یادگیری بهتر قانون تکرار دکتر سید منصور رضوی

48. ایجاد بازخورد مناسب، یادگیری بهتر قانون بازخورد دکتر سید منصور رضوی

49. ارائه ی بازخورد مثبت قانون رضایت دکتر سید منصور رضوی

50. به کار گیری مفاهیم ، یادگیری بهتر قانون عمل Learning By Doing دکتر سید منصور رضوی