TİCARET ORTAKLIKLARI

TİCARET ORTAKLIKLARI Genel hükümler

Madde 124 - (1) Ticaret şirketleri; kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerinden ibarettir. • (2) Bu Kanunda, kollektif ile komandit şirket, şahıs; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket sermaye şirketi sayılır. • Numerus clausus • Şahıs/sermaye şirketi Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Tüzel kişilik • TK.125 - (1) Ticaret şirketleri tüzel kişiliği haizdir. Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Ehliyet • TK.125-(2) Ticaret şirketleri, Türk Medenî Kanununun 48 inci maddesi çerçevesinde bütün haklardan yararlanabilir ve borçları üstlenebilirler. Bu husustaki kanunî istisnalar saklıdır. • . • UK. 15 – (1) Şirket sözleşmelerinde veya esas sözleşmelerinde 6762 sayılı Kanunun 137 nci maddesine uygun olarak, şirketin hak ehliyetinin şirket sözleşmesinde veya esas sözleşmesinde yazılı işletme konusu ile sınırlı olduğunu belirten hükümler bulunması hâlinde, bu hükümler Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yazılmamış sayılır. • Kanuni istisna. TK.371 Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

İşletme konusu dışı işlemin akibeti • TK.371- (1) Temsile yetkili olanlar şirketin amacına ve işletme konusuna giren her tür işleri ve hukuki işlemleri, şirket adına yapabilir ve bunun için şirket unvanını kullanabilirler. Kanuna ve esas sözleşmeye aykırı işlemler dolayısıyla şirketin rücû hakkı saklıdır. • (2) Temsile yetkili olanların, üçüncü kişilerle, işletme konusu dışında yaptığı işlemler de şirketi bağlar; meğerki, üçüncü kişinin, işlemin işletme konusu dışında bulunduğunu bildiği veya durumun gereğinden, bilebilecek durumda bulunduğu ispat edilsin. Şirket esas sözleşmesinin ilan edilmiş olması, bu hususun ispatı açısından, tek başına yeterli delil değildir. Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

İşletme Konusuna Aykırı İşlem Yapılması • TK.210-(3) Kamu düzenine veya işletme konusuna aykırı işlemlerde veya bu yönde hazırlıklarda ya da muvazaalı iş ve faaliyetlerde bulunduğu belirlenen ticaret şirketleri hakkında, özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca, bu tür işlem, hazırlık veya faaliyetlerin öğrenilmesinden itibaren bir yıl içinde fesih davası açılabilir. Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Uygulanacak Hükümler • Madde 126 - (1) Her şirket türüne özgü hükümler saklı kalmak şartıyla, Türk Medenî Kanununun tüzel kişilere ilişkin genel hükümleri ile bu Kısımda hüküm bulunmayan hususlarda Borçlar Kanununun adî şirkete dair hükümleri her şirket türünün niteliğine uygun olduğu oranda, ticaret şirketleri hakkında da uygulanır. • Türe ilişkin özel hükümler • TMK: tüzel kişilere ilişkin hükümler • TBK: adi şirkete ilişkin hükümler Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Sermaye • Madde 127 - (1) Kanunda aksine hüküm olmadıkça ticaret şirketlerine sermaye olarak; • a) Para, alacak, kıymetli evrak ve sermaye şirketlerine ait paylar; • b) Fikrî mülkiyet hakları; • c) Taşınırlar ve her çeşit taşınmaz; • d) Taşınır ve taşınmazların faydalanma ve kullanma hakları; • e) Şahsî emek; • f) Ticarî itibar; • g) Ticarî işletmeler; • h) Haklı olarak kullanılan devredilebilir elektronik ortamlar, alanlar, adlar ve işaretler gibi değerler; • i) Maden ruhsatnameleri ve bunun gibi ekonomik değeri olan diğer haklar; • j) Devrolunabilen ve nakden değerlendirilebilen her türlü değer • konabilir. • Devrolunabilen ve nakden değerlendirilebilen her türlü değer sermaye olarak konulabilir. • Sayım tadadi. • UK. m.16 Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Madde 128 - (1) Her ortak, usulüne göre düzenlenmiş ve imza edilmiş şirket sözleşmesiyle koymayı taahhüt eylediği sermayeden dolayı şirkete karşı borçludur. • Şirkete karşı borçluluk Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Ayni sermaye • (2) Şirket sözleşmesinde veya esas sözleşmede bilirkişi tarafından belirlenen değerleriyle yer alan taşınmazlar tapuya şerh verildiği, fikrî mülkiyet hakları ile diğer değerler, varsa özel sicillerine, bu hüküm uyarınca kaydedildikleri ve taşınırlar güvenilir bir kişiye tevdi edildikleri takdirde aynî sermaye kabul olunur. Özel sicile yapılan kayıt iyiniyeti kaldırır. • (3) Sermaye olarak taşınmaz mülkiyeti veya taşınmaz üzerinde var olan veya kurulacak olan aynî bir hakkın konulması borcunu içeren şirket sözleşmesi hükümleri, resmî şekil aranmaksızın geçerlidir. • Bilirkişice değer biçilme • Taşınmazlar : tapuya şerh • Fikri MH: özel sicile kayıt • Taşınırlar: Güvenilir kişiye tevdi • Taşınmazların sermaye olarak konulmasında ortaklık sözleşmesi yeterlidir, resmi şekil aranmaz. • + tescil Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

(6) Mülkiyet ve diğer aynî hakların tapu siciline tescili istemi ile diğer sicillere yapılacak tescillerle ilgili bildirimler, ticaret sicil müdürü tarafından, ilgili sicile resen ve hemen yapılır. Şirketin tek taraflı istemde bulunabilme hakkı saklıdır. • Ticaret sicil müdürünün tescil bildiriminde bulunması • Şirketin tescil isteminde bulunması Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Sermaye Üzerinde Tasarruf Şartı • (4) Paradan başka ekonomik bir değer veya bir taşınırın sermaye olarak konulmasının borçlanılması hâlinde şirket, tüzel kişilik kazandığı andan itibaren bunlar üzerinde malik sıfatıyla doğrudan tasarruf edebilir. • (5) Taşınmaz mülkiyetinin veya diğer aynî bir hakkın sermaye olarak konulması hâlinde, şirketin bunlar üzerinde tasarruf edebilmesi için tapu siciline tescil gereklidir. • Taşınırlar ve diğer ekonomik değerler • Tüzel kişilik kazanma • Ayni haklar • Tapu siciline tescil Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

(7) Şirket, her ortağın sermaye koyma borcunu yerine getirmesini isteyebileceği ve dava edebileceği gibi, yerine getirmede gecikme sebebiyle uğradığı zararın tazminini de isteyebilir. Tazminat istemi için ihtar şarttır. Şahıs şirketlerinde bu davayı ortaklar da açabilir. • Madde 129 - (1)Zamanında ifa edilmeyen sermaye para ise, 128 inci madde gereğince tazminat hakkına halel gelmemek şartıyla, aksine şirket sözleşmesinde veya esas sözleşmede hüküm yoksa, şirketin tescili anından itibaren temerrüt faizi de ödenir. • İfa ve tazminat davası • Şirket açacak • Şahıs şirketlerinde ortak da açabilir • Tazminat istemi için ihtar şart • Para borcunda temerrüt halinde temerrüt faizi Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

(8) Ortaklarca, sermaye olarak konulması taahhüt edilen hakların korunması için, kurucular tarafından ortaklar aleyhine ihtiyatî tedbir istenebilir. Tedbir üzerine açılacak davalar için, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda öngörülen süre ancak şirketin tescil ve ilânı tarihinden itibaren işlemeye başlar. • Sermaye taahhüdünün korunması • İhtiyati tedbir Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Madde 130 - (1) Sermaye olarak şirkete alacaklarını devretmiş olan bir ortak, alacaklar şirketçe tahsil edilmiş olmadıkça sermaye koyma borcundan kurtulmaz. • (2) Alacak, vadesi gelmemiş ise aksi kararlaştırılmış olmadıkça, vade gününden, muaccel ise şirket sözleşmesi veya esas sözleşme tarihinden itibaren bir ay içinde şirketçe tahsil edilmelidir. • (3) Her ne sebeple olursa olsun, bu süre içinde tahsil edilemediği takdirde, gecikmeden dolayı şirketin tazminat hakkına halel gelmemek şartıyla, ortak, sürenin bitiminden itibaren geçecek günlerin temerrüt faizini de öder. • (4) Alacak kısmen tahsil edilmişse, yukarıdaki hükümler tahsil edilmemiş olan kısım hakkında geçerlidir. • Alacakların sermaye olarak konulması şartları • Süresinde tahsil • Gecikme tazminatı ve temerrüt faizi Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Karineler • Madde 131 - (1) Sermaye olarak konulan ayınlara, bilirkişi tarafından biçilecek değerler, ilgililerce kabul edilmiş sayılır. • (2) Şirket sözleşmesinde veya esas sözleşmede aksi kararlaştırılmamışsa, sermaye olarak konan ayınların mülkiyeti şirkete ait ve haklar şirkete devredilmiş olur. • (3) Hizmet karşılığı olarak verilecek ücretin kısmen veya tamamen kâra iştirak suretiyle ifası kararlaştırıldığı takdirde bu kayıt çalışanlara ortak sıfatını vermez • Ayınlara bilirkişilerce biçilen değeri kabul, • Ayınların ve diğer hakların şirkete devir ve aidiyetini kabul, • Hizmet karşılığı kar payı ödenmesi ortaklık sıfatı vermez. Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Madde 132 - (1) Kanunlarda aksine hüküm yoksa, şirket sözleşmesiyle ortakların, koydukları sermayeler için faiz ve şirketteki hizmetleri sebebiyle kendilerine ücret verilmesi kabul olunabilir • Ortaklara • Sermaye karşılığı faiz • Hizmet karşılığı ücret Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Madde 133 - (1) Bir şahıs şirketi devam ettiği sürece ortaklardan birinin şahsî alacaklısı, hakkını şirketin bilânçosu gereğince o ortağa düşen kâr payından ve şirket fesholunmuşsa tasfiye payından alabilir. Henüz bilânço düzenlenmemişse alacaklı bilânçonun düzenlenmesi sonucunda borçluya düşecek kâr ve tasfiye payı üzerine haciz koydurabilir. • Şahıs şirketi ortağının şahsi alacaklısının durumu • Kar payı • Tasfiye payı Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

(2) Sermaye şirketlerinde alacaklılar, alacaklarını, o ortağa düşen kâr veya tasfiye payından almak yanında, borçlularına ait olan, senede bağlanmış veya bağlanmamış payların, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununun taşınırlara ilişkin hükümleri uyarınca haczedilmesini ve paraya çevrilmesini isteyebilirler. Haciz, istek üzerine, pay defterine işlenir. • Sermaye şirketi ortağının şahsi alacaklısının durumu • Kar payı • Tasfiye payı • Payların haczi ve paraya çevrilmesi Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

(3) Bunun dışında, alacaklılar, tüm ticaret şirketlerinde alacaklarını, ortağın şirketten olan diğer alacaklarından da alabilme ve bunun için haciz yaptırabilme yetkisini de haizdir. • (4) Yukarıdaki hükümler borçlu ortakların şirket dışındaki mallarına alacaklıların başvurmalarına engel olmaz. • Diğer tahsil imkanları • Ortağın şirketten olan diğer alacakları • Ortağın şirket dışı malvarlığı Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Bakanlığın Denetim Yetkisi • TK.210- (1) Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bu Kanunun ticaret şirketlerine ilişkin hükümlerinin uygulamasıyla ilgili tebliğler yayımlamaya yetkilidir. Ticaret sicili müdürlükleri ve şirketler bu tebliğlere uyarlar. Ticaret şirketlerinin işlemleri, ilkeleri ve usulü bir tüzük ile belirlenerek Sanayi ve Ticaret Bakanlığı denetim elemanları tarafından denetlenir. Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Bakanlığın Fesih Davası • TK.210-(3) Kamu düzenine veya işletme konusuna aykırı işlemlerde veya bu yönde hazırlıklarda ya da muvazaalı iş ve faaliyetlerde bulunduğu belirlenen ticaret şirketleri hakkında, özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca, bu tür işlem, hazırlık veya faaliyetlerin öğrenilmesinden itibaren bir yıl içinde fesih davası açılabilir. Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

Diğer Bakanlık, kurum ve kuruluşların Düzenleme Yetkisi • TK.210- (2) Diğer bakanlık, kurum, kurul ve kuruluşlar, ancak kendilerine kanunla tanınan yetkinin sınırları içinde kalmak şartıyla ve öngörülen amaç, konu ve şekle tabi olarak, şirketlere ilişkin düzenlemeler yapabilirler. Bu düzenlemeler bu Kanunun ilkelerine ve sistemine aykırı olamaz. Söz konusu düzenlemelerin bu Kanunun ticaret şirketlerine ilişkin hükümlerini ilgilendirmeleri hâlinde Sanayi ve Ticaret Bakanlığının yazılı uygun görüşü alınır. Bakanlık düzenlemeyi kanuna uygunluk yönünden inceleyerek görüşünü en geç otuz gün içinde yazılı olarak ilgili bakanlık, kurum, kurul veya kuruluşa bildirir; süresi içinde bildirilmemişse görüş olumlu kabul edilir. Prof.Dr.Sami Karahan/Genel Hükümler

TİCARET ORTAKLIKLARI