120 likes | 336 Views
Türkiye’de Planlama ve DPT. 1960’lı Yıllar. 1962 – Birinci İnönü Koalisyonunun dağılıp İkincisinin kurulması Türkiye’de Planlamanın niteliğini ve geeceğini belirleyen önemli bir dönüm noktasıdır.. Bunu belgeleyen 1. Beş Yılık Kalkınma Planı ilkesidir:
E N D
1962 – Birinci İnönü Koalisyonunun dağılıp İkincisinin kurulması Türkiye’de Planlamanın niteliğini ve geeceğini belirleyen önemli bir dönüm noktasıdır.. Bunu belgeleyen 1. Beş Yılık Kalkınma Planı ilkesidir: “Fiyatlar yerine kararlarının esas olduğu bütçe için harcamalar dışında, kaynakların çeşitli harcamalara ayrılmasını fiyat mekanizması ayarlayacaktır...”
Planlama Yaklaşımı...Planlarda makro-denge endişeleri ağır basmış, sektörel ve proje düzeyindeki çözümler ikincil planda kalmıştır
Planlamanın İktisat Kuramındaki Yeri • Keynesci-Harrod tipi planlamada, ekonominin doğal büyüme hızı saptanarak, uygulanan politikalar yardımyla bu hız yükseltilip gerekli büyüme hızıyla eşitliği saptanmalıdır • Bilgi akımı yoluyla ekonomik karar alıcıların geleceğe yönelik bekleyişleri o şekilde etkilenmelidir ki, gerekli büyüme hızı ile beklenen büyüme hızı ve böylece gerçekleşen büyüme hızı eşitlenmiş olsun
Planlamanın etkin olarak işleyip işlemediğinin ve ekonomiye olumlu katkısının saptanması için: • Büyümenin kararlılığına • Yatırımların üretkenliğine (marjinal sermaye-hasıla katsayısına) • Belirlenen hedeflerin gerçekleşme oranlarına bakmak gerekir
Kalkınma Planlarının Ortak Özellikleri • Ekonomik ve toplumsal yapıyı veri almaları • Ekonomik büyümeyi ve bunun yıllık artış oranını temel belirleyici değişken almaları • Sayısal olmaları • Sanayileşmeye öncelik verirler • Perspektif planlara sahip olması
Birinci Beş Yılık Kalkınma Planı ..BM’in S.Ichimura modeli... H-D modeli yardımıyla büyüme hızı, yatırım, tasarruf vb. büyüklükler saptanmakta, 15 sektörlü fakat bazı hücreerdeki katsayıların sıfır varsayıldığı bir açık ve statik I-O tablosu ile özü sosya karılık olan proj değerlendirme usulü teknik taslak olarak kabul edildi. İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı... Makro model kurma denemeleri yapılmaya çalışıldı. Eş-anlı denklemlerin kullanıldığı matematikel modeller hazırlandı ancak özünde H-D modeli olma niteliği sürüyordu
Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı... Matematiksel ancak hala H-D tipi modeldir. 37 sektörlü bir I-O tablosu ilk kez kullanıldı ve ithal ikamesi endojen olarak ele alındı