410 likes | 942 Views
Kitlesel yokoluşlar sırasında hayatta kalma kuralları neden değişir?. Normal zamanlarda avantajlı olan özellikler kitlesel yokoluş zamanlarında neden işe yaramaz hale gelir ve geniş bir coğrafi alana sahip olmak neden o kadar önem kazanır? . FOSİLLER.
E N D
Kitlesel yokoluşlar sırasında hayatta kalma kuralları neden değişir? Normal zamanlarda avantajlı olan özellikler kitlesel yokoluş zamanlarında neden işe yaramaz hale gelir ve geniş bir coğrafi alana sahip olmak neden o kadar önem kazanır?
TrakYa ve küçükçekmece: Gergedan, mamut, kılıç dişli kaplan Sivas : 13 milyon yıllık gergedan fosiliKırıkkale: 25 milyon yıllık Gergedan fosili Şereflikoçhisar : 13 milyon yıllık Zürafa fosili
Ankara Kızılcahamam Prof. Dr. Fikret Ozansoy Miyosen Dönemi Ankara Maymunu- Ankarapithecus meteai
Fosiller Bize Neyi AnlatIr? • Bulunduğu bölgenin coğrafyası • Eski yaşam Ortamları • Eski Ekolojik Yapıyı • Yok olan canlıları • Değişen canlıları
Bu CanlI Bu Katının içine nasıl girdi? « Katılar içinde Doğal Olarak Bulunan Katılar » «Bir denizkestanesi, köpek balığı dişi veya denizkabuklusu bulunduğu denizel ortamdaki çökellerin zaman içinde katılaşması ile o çökellerin içinde yer alır.»
FOSİL NEDİR? • Latince : toprağı veya kayayı Kazma Deniz kabuklUSU nasıl oldu da o kayanın içine girmiştir? Fosil : taşlaşmış kalıntılar
Tortul Kayalar • Tortulların depolanması ve katılaşması ile oluşan kayalar
3 Tip Tortul Kaya Vardır • Ölü Deniz Canlılarından Oluşan • Çamur, Kum ve Çakıldan oluşan • Suyun Buharlaşması ile Oluşan
Tortul kayaçların oluşmasında dört önemli süreç vardır. Bunlar; • erozyon • taşınma • birikme • sıkışmadır
Başkalaşım Kayalar • Tortul ve Magmatik kayaların basınç ve yüksek ısı altında biçim değiştirerek oluşturduğu kayalar Kireç Taşı→ Mermer
Fosil nerede aranır? İnsan Fosili Kireç taşında (Kalsiyum Karbonat) aranmaz. Çünkü kireç taşı sucul ortamı temsil etmektedir. Dinazor : denizel çökellerde Ammonitler ise karasal çökellerde aranmaz.
Fosilleşme Nedir ve Nasıl Gerçekleşir? 15-20 yıl süren kazılar sonucunda bir araya getirilmiştir. Özel Çevresel koşullar fosil oluşumu için gereklidir.
Fosil Tipleri • Vücut fosilleri:
AMMONİT 2. Zaman Mesozoyik’de Jura ve Kretase okyanuslarında 199-65 milyon yılları arasında yaşamış büyük kitlesel yok oluş sırasında nesilleri tükenmiştir.
Fosilleşmeye bir örnek • Ölüm: yavaş yavaş deniz tabanına batmaya başlar. Leş yiyiciler yumuşak kısımları yer. Birkaç hafta içinde sadece kabuk kısmı kalır. • Depolanma : birkaç ay sonra kum ve silt (aluvyon) ile kaplanmaya başlar. Çökelme kabuğun tahrip olmasını engeller. Bu tortu zaman içinde sertleşir ve tabakalanır. yüzyıllar sonunda onlarca santim altına batar. • Mineral Değişimi: kabuğun kimyasal bileşimi suyun kimyasalları ile (ÖR: kalsit, demir, silisyum) yer değiştirir. Sert yapıların etrafına minerallerin birikmesi
Fosilleşmeye bir örnek • Erezyon: organizmanın kabuğu minarelleşir ve taşlaşmış bir kopyası oluşur. • Yüzeyleşme: dalga aşındırması, rüzgar veya yağmur sonucu aşındırmaları. ÖR: İngiltere Lyme Regis Bölgenin deniz kenarında olması kayaların aşınmasına ve içlerindeki fosillerin yüzeye çıkmasına neden olur.
Fosilleşme Şekilleri • Amber, asfalt yada buz,volkanik aktiviteler içinde değişmeden korunabilir.
Fosilleşme Şekilleri Mumyalama Buzlanma:
Fosilleşme Şekilleri • Petrifikasyon : (Taşlaşma) Kristal eriyiklerde zenginleşmiş sular organizmanın hücre yapısının içine girer ve kristallenir.
Fosilleşme Şekilleri • Otogenik korunma: kayanın içinde korunan fosil erozyon veya başka koşullarla tahrip olur ve yeri boşalır.
Fosilleşme için uygun ortamlar hangileridir? Deniz, göl gibi sucul ortamlar fosilleşme için daha uygundur. Fosilleşme için birinci kural: Ölen organizmanın olabildiğince çabuk gömülmesidir. Sakin ve enerjisiz bölgeler idealdir.
Fosil Oluşumu • Hangi organizmanın fosil bırakması daha kolaydır? • Kolayça gömülen • Yavaşça gömülen
Gömülme organizmanın korunması için oldukça önemlidir.
Bir organizma gömülse bile bu onun fosilinin oluşacağı garantisi değildir.
Sert vücut parçaları yumuşak parçalara göre daha çok fosil bırakır