Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit

1. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit literatuuroverzicht VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

2. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit retoriek rol ICT in onderwijsvernieuwing de digitale of kenniskloof, haves – have nots (ICT-)onderwijsbeleid • en gelijke onderwijskansen? • -> allerlei hypothesen en verwachtingen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

3. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit hypothesen en verwachtingen: Yates (2001): ‘democratisch model’ Volman & Van Eck (2001): SES en ethniciteit studenten Selwyn (2002): ‘ICT for socially inclusive purposes’ Clegg e.a. (2003): globalisering & techno-determinisme Shields (2000), Geser (2001): ICT in onderwijs en sociale ongelijkheid? .......... en de empirie? VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

4. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 1. onderwijs en samenleving 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

5. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • De informatiesamenleving? • wat maakt de samenleving anders? • sociale ongelijkheid? • onderwijs? • technologie? 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

6. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • De informatiesamenleving? • Castells ‘information age’ • ICT-revolutie, econ. crisis, sociale bewegingen • ongelijkheid: versch. analyses • onderwijs: bel. in onderscheid ‘ selfprogrammable’ en ‘generic labour’; informatie- verwerkingsvaardigheden 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

7. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • De informatiesamenleving? • Bell ‘postindustrial society’ • veranderende sociale structuren • theoretische kennis = spil van technologie, econ. groei en klasse-indeling • onderwijs en sociale gelijkheid: persoonlijke merite en technische vaardigheid 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

8. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • De informatiesamenleving? • Miles • IT als drijvende kracht voor verandering • onderwijs bel. rol in kennismaking met en ontwikkeling IT • sociale ongelijkheid: toegang & verspreiding IT 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

9. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • De informatiesamenleving? • Technologie = • Castells: wetensch. kennis mbt methode om dingen op re- produceerbare wijze te doen • Bell: brug tssn cultuur en sociale structuren • Miles: statistische categorie (breed) 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

10. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • De digitale kloof? • toegang = onvoldoende (Frissen) • + historiek van internet (Castells) • fase >< in = ontwikkeling (Steyaert & de Haan; Dekkers) • ingebakken ongelijkheid • vaardigheden (Steyaert & de Haan) 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

11. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit De sociale context? Social informatics “... is a new working name for the interdisciplinary study of the design, uses and consequences of information technologies that takes into account their interaction with institutional and cultural contexts.” (Kling, 2000, p. 218) 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

12. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • De sociale context? • Social informatics • >< technologisch determinisme • impaktstudies vs gevarieerd effect • ‘socio-technical network’ 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

13. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • De sociale context? • Social informatics • technologische vs sociale toegang • > dan functionaliteit, ook wijze • en structuren van communicatie 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

14. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • Vlaamse onderwijsvernieuwing? • Aktieprogramma PCKD (lagere en secundaire scholen) • STIHO-projecten (universiteiten en hogescholen) • “bieden van gelijke kansen voor iedereen” Onderzoek? 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

15. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit Belangrijk onderwerp binnen onderwijssociologie Verschillende opvattingen: gelijke kansen, gelijke behandeling en/of gelijke uitkomsten? Weinig recent onderzoek mbt hoger onderwijs > deelname >< democratisch 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

16. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • <> studiekeuze, slaagkansen ngl beroepscat. - Nicaise (2001, 2002) • participatie HO vooral afh. v. onderwijsniveau gezinshoofd, dan inkomen; gn verschil in uiteindelijk behalen diploma - Tan (1998) 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

17. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • eens gekozen voor richting iuniversitair onderwijs speelt sociale herkomst geringe rol Lacante & Schodts (1997) • participatie en slaagkans afh. v. scholingsgraad ouders - Loosveldt & Pickery (1998) • => aandacht voor input en output, weinig voor ‘behandeling’ 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

18. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • Nieuwe leeromgevingen (nlo)? • ‘e-learning’(van Braak e.a., 2002) • ‘online learning environment’(Berge, 2000) • elektronische leeromgevingen (Te Velde, 2002) • ‘new learning environment’(Jamieson, 2000) 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

19. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • Nieuwe leeromgevingen (nlo)? • ‘total learning environment’(Radloff, 1998) • digitale leeromgeving (Mirande, 1997) • ‘paperless class’(Lackie, 2000) • ‘virtual learning’(Shields, 1996) 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

20. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit Nieuwe leeromgevingen (nlo)? Hangt samen met visie op de lerende samenleving (Edwards, 1999); legt de link met de samenleving als ‘learning networks’ (+ belang van skills en making sense) 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

21. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • Nieuwe leeromgevingen (nlo)? • NLO als aanvulling, alternatief of gemengd met klassieke LO • rol van ICT • LO student – LO onderwijs • brede leeromgeving • plaats voor het sociale 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

22. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • ... en gelijke onderwijskansen? • schaarse literatuur • Attewell & Battle (1999): studenten met lagere SES halen minder voordeel uit PC-bezit • Selwyn e.a. (2002): toegang tot PC buiten universiteit levert voordeel op 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde

23. Nieuwe leeromgevingen en gelijke onderwijskansen aan de universiteit • ... en gelijke onderwijskansen? • van Braak (2002): studenten SO: thuismilieu > schoolmilieu ter verwerving van digitale vaardigheden • van Braak e.a. (2002): onderzoek naar verwachtingen van studenten tov ‘e-learning’ 1. onderwijs en samenleving 2. onderwijsinnovatie in Vlaanderen 3. gelijke onderwijskansen 4. nlo en gelijke onderwijskansen VFO-studiedag 2003 Hilde De Wilde