II Kongres N auk Sądowych

1. II Kongres Nauk Sądowych Zebranie Komitetu Organizacyjnego Warszawa, 25 czerwca 2014 Polskie Towarzystwo Kryminalistyczne

2. PROGRAM ZEBRANIA 25.06.2014godz.11.00 – 15.00 1. Sprawozdanie z przebiegu i efektów I KNS 2. Przedstawienie koncepcji programu II KNS 3. Dyskusja 13.00 – 13.30 przerwa na kawę 4. Omówienie i dyskusja koncepcji współpracy z firmami ubezpieczeniowymi 5. Współpraca z mediami 6. Wybór miejsca i terminu II KNS i zebrania Komitetu Organizacyjnego II KNS

3. I KONGRES NAUK SĄDOWYCH Warszawa 27.11.2010 r., Auditorium Maximum Uniwersytet Warszawski

4. Historia I Kongresu Nauk Sądowych • I zebranie - 28.09.2008 • II zebranie – 13.12.2008 • III zebranie – 25.02.2010 • IV zebranie – 20.10.2010 • V zebranie - 04.11.2010 • Spotkanie z Ministrem Sprawiedliwości 28.10.2010

5. Komitet Organizacyjny I Kongresu Nauk Sądowych 1. prof. dr hab. med. Jarosław Berent 2. dr hab. med. Dionizy Bilski 3. mgr Marek Chromik 4. mgr Leszek Cieciura 5. prof. dr hab. praw Piotr Girdwoyń 6. dr praw Mieczysław Goc 7. dr inż. Sławomir Gołębiowski 8. prof. dr nauk tech. Wiesław Graszkiewicz 9. dr Maria Grčar 10. dr med. Danuta Hajdukiewicz 11. doc. dr hab. med. Janusz Heitzman 12. doc. dr hab. med. Stanisław Ilnicki 13. dr nauk technicznych Janusz Janua 14. mgr inż. Marek Jarczewski 15. dr med. Agnieszka Jurczyk 16. mgr Włodzimierz Kędziora 17. mgr Adam Kęsik 18. prof. dr hab. med. Józef Kocur 19. mgr Przemysław Krejza 20. mgr inż. Jerzy Kula 21. dr praw mgr psychologii Marek Leśniak 22. prof. dr hab. praw Bronisław Młodziejowski 23. dr med. Jerzy Pobocha 24. mgr inż. Adam Reza 25. dr med. Elżbieta Skupień 26. mgr inż. Marek Stodulski 27. mgr Marcin Szymczak 28. dr psychologii Małgorzata Toeplitz-Winiewska 29. prof. dr hab. praw Tadeusz Tomaszewski 30. prof. dr hab. praw. Tadeusz Widła 31. mgr Małgorzata Zajewska 32. mgr inż. Wiesław Zieliński

6. Loga stowarzyszeń i instytucji uczestniczących w IKNS

7. Stowarzyszenia/instytucje uczestniczące w IKNS • Polskie Towarzystwo Psychiatrii Sądowej • Polskie Towarzystwo Kryminalistyczne • Ogólnopolskie Stowarzyszenie Rzeczoznawców • Polskie Towarzystwo Medycyny Sądowej i Kryminologii • Katedra Kryminalistyki Wydział Prawa i AdministracjiUniwersytetu Warszawskiego • Centrum Nauk SądowychUniwersytetu Warszawskiego • Katedra Kryminalistyki Uniwersytetu Śląskiego • Krajowa Izba Biegłych Rewidentów • Instytut Informatyki Śledczej • Instytut Pojazdów Wydziału Samochodów i Maszyn RolniczychPolitechnika Warszawska • Ministerstwo Sprawiedliwości Departament Organizacyjny • Stowarzyszenie Rzeczoznawców SamochodowychEKSPERTMOT • Stowarzyszenie Księgowych w Polsce • Ośrodek Szkolenia Zawodowego • Polskie Towarzystwo Toksykologiczne • Okręgowa Izba Radców Prawnych w Warszawie • Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych • Uniwersytet Szczeciński • Polskie Stowarzyszenie Biegłych Sądowych Do Spraw Wypadków Drogowych • Polskie Towarzystwo Orzecznictwa Lekarskiego • Przemysłowy Instytut Motoryzacji • Naczelna Izba Lekarska • Stowarzyszenie Psychologów Sądowych • Instytut Ekspertyz Sądowych w Krakowie • Stowarzyszenie Geodetów Polskich • Wojskowy Instytut Medyczny • Polskie Towarzystwo Psychologiczne • Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie • Instytut Specjalistyczny Biuro Ekspertyz Sądowych • Polskie Towarzystwo Seksuologiczne • Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA • Polskie Towarzystwo Rzeczoznawców Majątkowych • Polska Izba Rzeczników Patentowych • Polskie Towarzystwo Ekspertów Dochodzeń Przeciw Pożarowych • Polska Izba Inżynierów Budownictwa  • Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych

8. Uczestnicy I Kongresu Nauk Sądowych według województw

17. FORUM DYSKUSYJNE Stworzono możliwość bieżącego wypowiedzenia na FORUM DYSKUSYJNYM, założone na stronie internetowej www.1KNS.pl na forum zarejestrowanych jest 380 biegłych sądowych

18. Wnioski z ankiet • Trudności w wykonywaniu funkcji biegłego: • zlecanie opinii, których zakres przekracza kompetencje biegłego • zlecanie oględzin a następnie odstąpienie od wydania opinii przez biegłego • nieterminowe, bardzo opóźnione wypłaty należności za wykonane opinie • wymuszenie na biegłych przedstawienia kosztów opinii przed jej wykonaniem i przed powołaniem do sporządzenia opinii; a co za tym idzie: wybór biegłego najtańszego a nie najlepszego • lekceważący stosunek adwokatów i sędziów w stosunku do biegłych • powoływanie biegłego do wydania opinii w zakresie zdarzenia zaistniałego kilka miesięcy wcześniej (gdy wszystkie ślady są już zatarte lub nie istnieją), na podstawie niepełnych i niekompletnych akt • przekazywanie biegłym akt sprawy, w których są protokoły sporządzane przez osoby nie posiadające specjalistycznej wiedzy w tym zakresie, na podstawie których biegły ma wydać opinię • zbyt krótkie terminy na wydanie opinii • dokumentacja źródłowa zazwyczaj jest niewystarczająca, brak uporządkowania i chronologii w aktach poszczególnych spraw

19. Wnioski z ankiet • nieznajomość prawa podatkowego przez sędziów • oczekiwanie, że opinia decyduje o winie, bądź jej barku, a nie, że jest materiałem do oceny sądu • brak zasad dot. Płatności • podważanie ilości godzin pracy biegłego, zdarza się mylenie kwot brutto z netto, ewentualna korekta trwa latami • brak kontaktu, zrozumienia i współpracy z sądem i prokuratorami, biegli są traktowani przedmiotowo • możliwość dyskusji z sędzią byłaby bardzo wskazana • nie uregulowany kompleksowo stan prawny biegłych sądowych (od kilku lat ciągle sprawy biegłych są na etapie projektu ustawy) • faktyczny brak możliwości pracy zespołowej w złożonych sprawach gospodarczych • złe i często nielogiczne sformułowanie zadanych pytań • mała ilość tanich szkoleń branżowych • brak szkoleń ze strony wymiaru sprawiedliwości • niewłaściwe postanowienia – nieadekwatne do materiału dowodowego • słabe zrozumienie problemu wypadków drogowych przez organy procesowe • uwikłanie biegłego w rozgrywki pomiędzy uczestnikami procesu, powodujące zbędną stratę czasu • niekiedy zbędne wezwanie na rozprawę • mało precyzyjne określanie zakresu opiniowania

20. Wnioski z ankiet • zorganizowanie systemu szkolenia biegłych w zakresie: • merytorycznym dot. Specjalizacji • zasad sporządzania opinii procesowej • występowania przed sądem • weryfikacja pracy biegłych przez komisję przy Prezesie SO • możliwość otrzymywania informacji dotyczących wprowadzanych zmian formalno – prawnych dla biegłych • udział w pracy zespołu, który dokonuje miejsca oględzin • możliwość korzystania przez biegłego ze zbiorów aktów prawnych, które są w sądzie • poprawa przepływu informacji pomiędzy Sądem Okręgowym a Sądami Rejonowymi odnośnie powołania na stanowisko biegłego w danej dziedzinie oraz informacji o liczbie aktualnie zleconych, sporządzanych przez biegłego opinii • ustalenie, że czas dojazdu do miejsca pracy biegłego czy na rozprawę jest również czasem objętym wynagrodzeniem • sądy nie powinny lekceważyć terminów ustalanych z biegłymi • ujednolicona platforma komunikacji (np. elektronicznej) biegłych z jednostkami zlecającymi wymiaru sprawiedliwości • możliwość uzyskania informacji zwrotnej dotyczącej jakości opinii • możliwość kontaktu na linii sąd – biegły poprzez pocztę e-mail

21. Wnioski z ankiet • zapewnienie informacji o finale sprawy opiniowanej przez biegłego • e-biegły, dodatkowo zamiast zaświadczeń, stworzenie legitymacji dla biegłych • organizacja szkoleń w temacie wypadków drogowych dla sędziów i prokuratorów • za nieterminowe płatności biegły powinien otrzymywać wynagrodzenie z odsetkami • bardziej asertywne zachowanie Przewodniczącego na rozprawie w stosunku do stron przy przesłuchaniu biegłego • powołanie „ Kolegium Weryfikacyjnego” działających w strukturze Sądu Okręgowego w skład której wchodziliby przede wszystkim biegli danych specjalności. Komisja pełniłaby funkcję doradczo – szkoleniową. W skład zespołu (kolegium) wchodziliby biegli Federacji reprezentujący daną dziedzinę nauk. W skład zespołu wchodziłyby również akredytowane przez Prezesa Sądu Okręgowego pracownik Sądu Okręgowego • zaliczki wypłacane odgórnie na poczet kosztów (np. podróży, noclegów) związanych ze zleceniem sprawy na terenie kraju • wysyłanie akt sprawy drogą elektroniczną • wyższe stawki godzinowe dla biegłych • biegły powinien mieć do swojej obrony adwokata, gdyż Sąd nie chroni go przed inwektywami • utworzyć internetową listę dyskusyjną przy Ministerstwie z wykazem wszystkich biegłych i możliwością wypowiadania się

22. Status biegłego i rzeczoznawcy Status prawny: kpk, kpc, kpa; brak ustawy o biegłych; zasady: zobowiązać, przymusić, karać, nie chronić, oceniać, ale nie doceniać Status psychologiczny: na sali sądowej, ulicy, Status społeczno – kulturowy: wysoki, czy niski Status korporacyjny Status medialny: krytykować, nie gloryfikować Status finansowy: wynagrodzenie niezgodne z nakładem pracy i kalifikacjami, przepis dyskryminujący lekarzy, psychologów i geodetów Pobocha J.: Status biegłego psychiatry – kontrowersje, Psychiatria Polska, 1998, XXXII, 4, 405-414

23. Kompetencje biegłego i rzeczoznawcy • Ekspert • Biegły • Znawca

24. Kompetencje biegłego i rzeczoznawcy • Wykształcenie, dorobek naukowy, uprawnienia certyfikaty, atestacje, • Umiejętności zawodowe, praktyczne • Znajomość podstaw prawa (miejsce i rola biegłego w procesie), zasady sporządzania ekspertyzy (teoria opiniowania) • Kompetencje osobowościowe, odporność psychiczna – „test sali sądowej”

25. Kodeks etyczny biegłego • Pobocha J.: Kodeks etyczny biegłego psychiatry – zasady dobrych obyczajów, Psychiatria Polska, 1996, supl., , 65-70 • Pobocha J.: Jaki kodeks etyczny biegłego psychiatry, Postępy Psychiatrii i Neurologii, 1997, supl., 1(14), 143-148

26. Zrzeszanie się ludzi i organizacji • Organizacje pozarządowe: naukowe, zawodowe, branżowe • Związki zawodowe • Związki związków i stowarzyszeń Federacje

27. Dlaczego Polacy nie chcą się zrzeszać • Cechy narodowe Polaków: „nie robię bo nie jest to zakazane”; „nie zrobię bo mi każą”, „przepis należy ominąć”; zazdrość zawiść; humorystycznie: bajka o złotej rybce, dowcip o piekle polskim • Psychologia społeczna – wyniki badań Polaków, Prof. Janusz Czapiński

28. Biegli i rzeczoznawcy, zrzeszanie się • Koncepcja: Federacji lub Związku Stowarzyszeń (Organizacji) Biegłych i Rzeczoznawców. • Związek Organizacji Eksperckich. • Stowarzyszenie Biegłych

29. Organizacje biegłych i rzeczoznawców • Ogólne: NOT, PTL itd. • Specjalistyczne: Księgowych, psychiatrów, rzeczoznawców majątkowych • Sądowe np.: Polskie Towarzystwo Psychiatrii Sądowej, PolskieTowarzystwo Ekspertów Dochodzeń Przeciwpożarowych

30. Cele związku stowarzyszeń • Inspirować, koordynować współpracę stowarzyszeń • Zbierać informacje, monitorować: strona internetowa, Forum Internetowe, Biuletyn rozsyłany przez Internet • Zbierać opinie, wnioski i postulaty • Polaryzacja i consensus poglądów • Reprezentacja biegłych i rzeczoznawców

31. Związek Organizacji Eksperckich. Projekt

38. I KNS. Co można i należy zmienić • e - biegły • przesłuchanie biegłego drogą telekonferencji • podział akt na merytoryczne i korespondencję • monitorowanie zasad i praktyki naliczania kosztów sądowych (postępowania) • analiza porównawcza statusu prawnego, efektywności pracy komorników

39. Zasady wynagradzania biegłych • zgodne z kwalifikacjami, czasochłonnością ekspertyzy - tak jak w innych krajach • ceny negocjowane i rynkowe • opłacanie całego zużytego czasu

40. Projekt Uchwały I Kongresu Nauk Sądowych • Uczestnicy I Kongresu Nauk Sądowych widzą konieczność pilnego podjęcia działań na rzecz podniesienia statusu prawnego biegłych i rzeczoznawców oraz konsolidacji środowiska polskich ekspertów

41. Projekt Uchwały I Kongresu Nauk Sądowych 2. Uczestnicy Kongresu, mając na względzie potrzebę utworzenia reprezentacji biegłych i rzeczoznawców, uznają za celowe powołanie związku organizacji eksperckich oraz ogólnopolskiego stowarzyszenia biegłych

42. Projekt Uchwały I Kongresu Nauk Sądowych 4. Uczestnicy Kongresu stwierdzają, że aktualny status prawny i finansowy biegłych i ekspertów w Polsce jest niezadawalający, odbiegający od standardów europejskich. Przepisy o wynagradzaniu biegłych powinny uwzględniać wysokie kwalifikacje biegłych i pracochłonność opiniowania oraz być jednakowe dla wszystkich ekspertów. Niezbędne jest także zapewnienie należytej ochrony prawnej biegłych jako podmiotów działających na rzecz wymiaru sprawiedliwości

43. Projekt Uchwały I Kongresu Nauk Sądowych 5. Uczestnicy Kongresu widzą możliwość usprawnienia funkcjonowania polskiego wymiaru sprawiedliwości i zmniejszenia kosztów jego działania przez należytą współpracę z biegłymi i reprezentującymi ich organizacjami

44. Projekt Uchwały I Kongresu Nauk Sądowych 6. Uczestnicy Kongresu uznają za celowe cykliczne organizowanie kongresów biegłych i ekspertów dla realizacji wspólnych celów środowiska podmiotów opiniujących oraz dalszego podnoszenia poziomu opiniowania. Uczestnicy I Kongresu Nauk Sądowych, Warszawa, 27.11.2010

45. Projekt Uchwały I Kongresu Nauk Sądowych 3. Uczestnicy Kongresu domagają się od Ministerstwa Sprawiedliwości szybkiego zakończenia przerwanych prac nad ustawą o biegłych sądowych

46. www.1kns.pl

47. Cele i strategia II KNS • Biegli i rzeczoznawcy jako „petenci” Ministerstwa Sprawiedliwości (I KNS) • Biegli rzeczoznawcy inspirujący zmiany w prawie i funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości • Biegli i rzeczoznawcy ofiarom i poszkodowanym • Biegli rzeczoznawcy w mediach

48. Cele i strategia II KNS 1. Biegli i rzeczoznawcy jako „petenci” Ministerstwa Sprawiedliwości (I KNS) • Krytyczna ocena tempa trzyletnich prac nad założeniami ustawy o biegłych • Koncepcje strategii na następne lata prac nad ustawą (media, posłowie i senatorowie itd.)

49. Cele i strategia II KNS 2. Biegli rzeczoznawcy inspirujący zmiany w prawie i funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości • Pokazanie potencjału intelektualnego i organizacyjnego biegłych i rzeczoznawców • Opracowanie, z pomocą Katedr Prawa Karnego i Postępowania Karnego oraz Katedr Prawa Cywilnego i Postępowania Cywilnego, oraz prawników praktyków, ocen i wniosków nt. statusu ofiar i pokrzywdzonych w Polsce

50. Cele i strategia II KNS 2. Biegli rzeczoznawcy inspirujący zmiany w prawie i funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości • Polska „rajem dla oszustów” • Przedstawienie metod i skutków psychomanipulacji • Propozycja wprowadzenia do kodeksu karnego, wzorem Francji, przepisu o karalności oszustw dokonanych przy pomocy psychomanipulacji