Download
1 / 56
560 likes | 912 Views
Alt solunum yolu enfeksiyonlarında yeni etkenler. Dr. Haluk Çokuğraş İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi. Epidemiyoloji. Dünyada her yıl <5 yaş 10.5 milyon çocuk ölüyor! %18’inden pnömoniler sorumlu
E N D
Alt solunum yolu enfeksiyonlarında yeni etkenler Dr. Haluk Çokuğraş İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Epidemiyoloji • Dünyada her yıl <5 yaş 10.5 milyon çocuk ölüyor! • %18’inden pnömoniler sorumlu • Ülkemizde “0” yaş grubunda bebek ölümlerinin %48.4’ü, 1- 4 yaş grubunda çocuk ölümlerinin %42.1’i pnömoni nedeniyle. • ASYE “0” yaş grubu ölümlerde 2. sırayı, 5 yaş altı çocuk ölümlerinde 1. sırayı almakta Sağlık Bakanlığı-1998
Toplum Kökenli Pnömoniler • TKP’in % 37’si çocukluk çağında • Etkenler % 20 – 60 belirlenemez. • Hastalık olguların % 8 – 30’unda “karışık” infeksiyon biçiminde
“Yeni etkenler...” • İnsan metapneumovirüsleri • Kuş gribi • SARS (Coronavirüsler)
İnsan metapneumovirüsleri • İlk kez 2001 yılında solunum sistemi hastalığına yol açan bir etken olarak tanımlanmıştır . • Alt solunum yolu enfeksiyonları içerisindeki sıklığı % 1,5-%24. • Preterm doğmuş süt çocukları mortalite ve morbidite açısından en riskli grup Van den Hoogen BG, Nat Med 2001;7:719-24 Principi N, Clin Microbiol Infect 2006; 12(4):301-8.
Hastalık spektrumu ve epidemiyolojik özellikleri büyük ölçüde RSV’ye benzer: • Basit soğuk algınlığı • Krup • Bronşiyolit • Pnömoni • Reaktif havayolu hastalığı
HMP ile infeksiyon daha çok kış ve erken ilkbahar aylarında. • Hospitalize edilen 668 çocuğun %4’ünde etken olarak HMP virüslerini gösterilmiştir. Mullins JA, et al. Human metapneumovirus infection among children hospitalized with acute respiratory illness. Emerg Infect Dis. 2004;10-700-5.
Klinik semptomlar ve radyolojik bulgular diğer alt solunum yolu infeksiyonlarından farksız. • Sıklıkla yaşamın ilk bir yılında • Daha sonraları reinfeksiyonlar da olabilmektedir. • Risk faktörleri (RSV gibi) • Prematürite, • BPD, • Konjenital kalp hastalığı, • Küçük yaş
Tanı: PCR, multiplex rapid viral test, virüs izolasyonu • Tedavi:Semptomatik • Gerektiğinde oksijen tedavisi ve mekanik ventilasyon uygulanabilir.
Coronavirüsler: • Coronavirüsler antijenik ve genetik özelliklerine göre 4 farklı gruba ayrılırlar. • Genellikle soğuk algınlığı gibi hafif solunum yolu infeksiyonlarından sorumludurlar.
SARS • İlk kez Kasım 2002’de Guangdong’da (Çin) bir tür atipik pnömoni salgını. • Etkenin coronavirüsler olduğu daha sonraları saptanabilmiştir (SARS-CoV). • Bu salgında, 1 yılda 8000’den fazla kişi SARS nedeniyle kaybedilmiştir.
Mortalite erişkinlerde daha yüksek (%10 ) • Hastalık çocuklarda ise daha hafif. • Kronik hastalığı olanlarda, diabetlilerde, kalp hastalığı olanlarda ve yaşlılarda infeksiyon % 50 oranında ölümcül. Krilov LR.. Curr Opin Infect Dis. 2004;17(5):391-5. Leung C, et al. Severe acute respiratory syndrome in children. Pediatrics. 2004;113:535-43.
İki-on günlük bir kuluçka döneminden sonra ağır solunum yetersizliği ile sonlanan hızlı gidişli bir solunum yolu infeksiyonu ortaya çıkmaktadır.
Tanı: PCR • Bugün için spesifik bir tedavi yoktur. • Oksijen takviyesi ya da mekanik ventilasyon tedavide yararlı olabilmektedir.
Kuş gribi etkeni (H5N1) • İnfluenza virüsleri antijenik özelliklerine göre A, B, ve C tiplerine ayrılırlar. • A tipi insanlarda ve hayvanlarda, özellikle ciddi hastalığa neden olur ve pandemiler yapabilir. • A virüsleri iki yüzey glikoproteinine, hemagglütinin (H) ve nöraminidaza (N) göre alt tiplere ayırılırlar. • B tipleri sadece insanlarda; B ve C tipleri daha hafif bir hastalıktan sorumludurlar Meissner HC. Reducing the impact of viral respiratory infections in children . Pediatr Clin N Am. 2005;52:695-710.
A tipi virüs • H ve N yüzey glikoproteini, epidemiyolojik özellikler ve patogenezle ilişkili. • H glikoproteini virüsün respiratuar epitele tutunmasına ve viral replikasyona neden olur. • N glikoproteini enfekte hücrelerden olgunlaşmış virüs salınmasını kolaylaştırır.
A tipi virüsler • Özellikle kuşlar arasında, ayrıca atlar, domuzlar ve insanlarda da yayılabilmektedirler. • Kuşlar influenza virüslerinin doğal rezervuarlarıdır.
H5N1 virüsü • Avian(kuşlara ait) influenza • Yaklaşık yüzyıldan beri bilinmekte • İlk insan vakası 1997’de • Kuşlar-Kümes hayvanları-İnsanlar • İnsan-İnsan geçişi yok (?) • 1917, 1957, 1968’deki insan influenza pandemilerinde kaynak kuşlar mı ?
Kuşlardan insana H5N1 virüsünün bulaşması ilk kez 1997’de Hong Kong’da • Bu salgında 18 kişide infeksiyon, 6’sı ölmüş. • 2004’ün başlarında Uzak Doğu ülkelerinde kuş gribine rastlanmış ve 100 milyon kuş itlaf edilmiştir. • 2004’ün son aylarında ikinci bir salgın. Larkin M. Avian Flu: sites seek to respond and reassure. Lancet Infect Dis. 2005;5(3):141-2.
Van Bölgesinde Avian İnfluenza Vakaları Prof. Dr. Ahmet Faik ÖNER
Ayşegül Özcan 2.1.2006 Saat 22.00
Ayşegül Özcan 3.1.2006 Saat 08.00
