Typowe błędy składniowe w tekstach prawnych

1. Typowe błędy składniowe w tekstach prawnych • Joanna JaroszDepartament Dzienników Urzędowych i Systemów Informacyjnych RCL Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2. I. Krótkie przypomnienie budowy zdania • II. Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym − organ lub wskazana instytucja określiła zasady? • III. Poprawność w związkach rządu – uchybienie terminu czy terminowi? • IV. Błędne skróty składniowe – dlaczego piszemy sprzedaż towaru i obrót nim? • V. Poprawność dotycząca imiesłowowego równoważnika zdania z imiesłowem • na -ąc– dlaczego sąd nie może wznowić postępowania, zawiadamiając o tym wcześniej zainteresowanego? • VI. Wtórne, niezamierzone związki składniowe – komisja przekazywana w depozyt wójtowi? • Problemy z szykiem – prowadzić na własny rachunek działalność gospodarczą? • Homonimia składniowa – problemy generują błędy? • IX. Kalki składniowe – odnośnie czegoś czy odnośnie do czegoś? • X.Ćwiczenia Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

3. I. Krótkie przypomnienie budowy zdania • Kompetentni wykładowcy przedmiotów humanistycznych dobrze przygotowali swoich studentów do egzaminów semestralnych. • wykładowcy przygotowali • podmiot orzeczenie • przedmiotów dobrzestudentówdo egzaminów • przydawka dopełn. okolicznik spos. dopełnieniedopełnienie • ścisłychswoich semestralnych • przydawka przym. przydawka przydawka przym. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

4. I. Krótkie przypomnienie budowy zdania • Związki składniowe w powyższym zdaniu: • związek główny: • wykładowcy (co zrobili?) przygotowali – związek zgody • związki poboczne: • wykładowcy (czego?) przedmiotów – związek rządu • przedmiotów (jakich?) humanistycznych – związek zgody • przygotowali (jak?) dobrze – związek przynależności • przygotowali (kogo?) studentów – związek rządu • przygotowali (do czego?) do egzaminów – związek rządu • studentów (czyich?) swoich – związek zgody Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

5. II. Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym • Ogólna zasada: • Orzeczenie przy podmiocie szeregowym ma formę liczby mnogiej. Dotyczy to zarówno zdań o typie podmiotu A i B (czyli zdań, w których części podmiotu są połączone spójnikiem łącznym, np. i, oraz, a także), jak i zdań o typie podmiotu • A lub B i ani A, ani B (czyli zdań, w których części podmiotu są połączone spójnikiem rozłącznym lub wyłączającym, np. albo, lub, ani). • Przykład: • Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

6. II. Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym • Wyjątek: • Gdy podmiot jest typu A i B, to orzeczenie może mieć liczbę pojedynczą, jeśli: • a) wszystkie części składowe podmiotu są rzeczownikami abstrakcyjnymi i mają ten sam rodzaj gramatyczny, np.: • Identyfikacja i analiza zagrożeń […] powinna uwzględniać […]. • *Gromadzenie […] i kontrola opracowań należy do […]. • b) orzeczenie znajduje się przed podmiotem (ale tylko wtedy, gdy orzeczenie jest w czasie teraźniejszym lub przyszłym i jest proste), np.: • W posiedzeniu […] bierze/weźmie udział prokurator, skazany […] oraz osoba godna zaufania [..]. • W posiedzeniu *brał udział prokurator, skazany […] oraz osoba godna • zaufania […]. • błędne połączenie: *brał udział osoba godna zaufania Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

7. II. Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym • Gdy podmiot jest typu A lub B, to orzeczenie może (ale nie musi) mieć liczbę pojedynczą, jeśli: a) orzeczenie jest proste, w czasie teraźniejszym lub przyszłym (niezależnie od szyku podmiotu i orzeczenia oraz rodzajów składników podmiotu), np.: Zasady wyboru […] określa/określi organ lub wskazana instytucja. b) orzeczenie jest złożone, jednak tylko przy podmiocie o jednorodzajowych składnikach, np.: Do zwołania kolejnego posiedzenia jest/będzie/był zobowiązany przewodniczący lub jego zastępca. c) orzeczenie jest proste, w czasie przeszłym lub trybie warunkowym, jednak tylko przy podmiocie o jednorodzajowych składnikach, np. Jeśli przewodniczący rady lub jego zastępca nie wyznaczył spotkania […]. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

8. II. Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym • Orzeczenie złożone zawsze musi być w liczbie mnogiej, jeśli składniki podmiotu szeregowego mają różny rodzaj gramatyczny ‒ niezależnie od szyku podmiotu i orzeczenia oraz od typu podmiotu (A i B, A lub B). • Przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio, gdy w terminie 4 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu *nie został ustalony jego właściciel lub osoba uprawniona do jego odbioru, mimo że w *jejposzukiwaniu dołożono należytej staranności. • Błędne połączenie: *nie został ustalony osoba uprawniona. • Poprawnie: Przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio, gdy w terminie 4 miesięcy od dnia usunięcia pojazdu nie zostali ustaleni jego właściciel lub osoba uprawniona do jego odbioru, mimo że w ich poszukiwaniu dołożono należytej staranności. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

9. Władzę ustawodawczą w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sejm i Senat. W przypadku stwierdzenia przez właściwe organy kontroli, że przekazany raport roczny lub rozliczenie końcowe przyznanej dotacji celowej nie zostały sporządzone prawidłowo, minister może zarządzić ponowne dokonanie oceny wykonania i rozliczenia realizowanych zadań.Lekarz lub lekarz dentysta […] powinni/powinienzrealizować ramowy program w części nieuznanej na zasadach określonych w rozporządzeniu. • II. Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

10. II. Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym • Przygotowanie projektu i jego implementacja*stanowi(poprawnie: stanowią) drugą fazę procesu. • Gromadzenie i prowadzenie państwowego zasobu geodezyjnego • i kartograficznego, kontrola opracowań przyjmowanych do zasobu oraz udostępnianietego zasobu zainteresowanym jednostkom oraz osobom fizycznym *należy(poprawnie: należą) do: • Głównego Geodety Kraju – w zakresie zasobu centralnego; • marszałków województw – w zakresie zasobów wojewódzkich; • starostów – w zakresie zasobów powiatowych. • (Części podmiotu szeregowego, choć są rzeczownikami abstrakcyjnymi, mają różny rodzaj. W pierwszym zdaniu – to przygotowanie i ta implementacja, w drugim – to gromadzenie, to prowadzenie, to udostępnianie oraz ta kontrola). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

11. II. Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym • Z posiedzenia Komisji sporządza się protokół, który*podpisuje(poprawnie:podpisują)przewodniczący Komisji oraz członkowie Komisji obecni na posiedzeniu. • (Orzeczenie zostało dopasowane tylko do pierwszego składnika podmiotu. Powstało zatem połączenie składniowe: *podpisuje członkowie Komisji). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

12. Marszałek lub przewodniczący obradom wicemarszałekpodejmuje(także: podejmują – bez różnicy znaczenia) decyzję w tej sprawie.Decyzję w tej sprawie podejmuje(także: podejmują)marszałek lubprzewodniczący obradom wicemarszałek.Ochrona życia prywatnego którejkolwiek ze stron albo inny ważny interes prywatny usprawiedliwia(poprawnie też: usprawiedliwiają) wyłączenie jawności postępowania. (ochrona usprawiedliwia i interes usprawiedliwia)(Jeśli przy podmiocie szeregowym typu A lub B orzeczenie jest proste, w czasie teraźniejszym lub przyszłym, to niezależnie od szyku podmiotu i orzeczenia oraz rodzaju gramatycznego składników podmiotu można stosować liczbę pojedynczą orzeczenia). II. Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

13. W miarę możliwości przy podmiocie szeregowym należy stosować orzeczenie w liczbie mnogiej. Nie ma wówczas ryzyka błędu w żadnym kontekście.Jeśli chcemy jednak zastosować liczbę pojedynczą orzeczenia, musimy pamiętać, że jest ona dopuszczalna tylko w zdaniach z taką formą tego orzeczenia, któranie wskazuje na różnicę rodzajową elementów podmiotu, tak aby nie dochodziło do błędnych połączeń składniowych typu *został ustalony osoba. II. Forma orzeczenia przy podmiocie szeregowym Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

14. Błędy w związkach rządu dotyczą najczęściej niespełnienia wymagań składniowych czasownika (zwykle stanowiącego w zdaniu orzeczenie), który narzuca rzeczownikowi odpowiednią formę przypadka gramatycznego, np.składać kogo? co? skargę uchybienie komu? czemu? terminowi (nie: *terminu) III. Poprawność w związkach rządu Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

15. III. Poprawność w związkach rządu • 1. Czasowniki z rządem w bierniku (kogo? co?) zaprzeczone zmieniają rząd na dopełniaczowy: • składać kogo? co? skargęale: nie składać kogo? czego? skargi • Utworzone od nich rzeczowniki (tzw. odczasownikowe albo odsłowne) podobnie jak zaprzeczone mają rząd w dopełniaczu: • składanie kogo? czego? podania Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

16. III. Poprawność w związkach rządu • 2. Niekiedy zmiana rządu czasownika pociąga za sobą zmianę znaczenia tego czasownika. • Czasownik nabywać ma rząd dopełniaczowy, kiedy oznacza ‘osiągnąć coś, zyskać, zdobyć, przyswoić sobie coś’, np. nabywać wprawy, doświadczenia; nabywać sił, zdrowia. Rząd biernikowy ma w znaczeniu ‘kupić (kupować)’, np. nabyć posiadłość. • nabywać kogo? co? książkę – znaczy tyle, co kupić książkę • nabywać kogo? czego? uprawnień – znaczy tyle, co uzyskać uprawnienia (lepiej w tym kontekście użyć słowa uzyskać) • Przewodnicy górscy nabywają *następujące uprawnienia na określone obszary górskie […]. • (poprawnie: nabywają następujących uprawnień na określone obszary). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

17. III. Poprawność w związkach rządu • 3. Niektóre czasowniki bardzo do siebie podobne mają różny rząd: • szukać kogo? czego? książek • wyszukiwać kogo? co? książki (l. mn.) • 4. Niektóre czasowniki mają podwójny, równouprawniony rząd: • zapomnieć kogo? co? wiersz • zapomnieć kogo? czego? wiersza • zapytać kogo? co? koleżankę • zapytać kogo? czego? koleżanki Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

18. III. Poprawność w związkach rządu • 5. Niektóre z czasowników wymagają przyimka, inne nie: • sprawozdanie z kogo? czego? z posiedzenia komisji • ale: protokół kogo? czego? posiedzenia komisji • mianować kim? przewodniczącym komisji • mianować na co? na stanowisko przewodniczącego komisji • wybrać kogo? A. Kowalskiego na kogo? na przewodniczącego Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

19. Przedsięwzięć tych nie można traktować *jakotymczasową lokatę kapitału czy nieprzemyślane inwestycje(poprawnie: […] jako tymczasowej lokaty kapitału czy nieprzemyślanych inwestycji).*Obowiązekuzyskania świadectwa homologacji nie stosuje się jedynie do tych urządzeń i elementów, w których znajduje się gaz, gdy jego ciśnienie robocze nie przekracza 20 kPa. (poprawnie:Obowiązku uzyskania świadectwa homologacji nie stosuje sięjedynie do tych urządzeń i elementów, w których znajduje się gaz […]). III. Poprawność w związkach rządu Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

20. […] funkcjonariusz niezwłocznie wykonuje następujące czynności:[…] *wysłuchuje osobę zatrzymaną.(poprawnie: wysłuchuje osoby zatrzymanej). III. Poprawność w związkach rządu Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

21. […] ustalono *obowiązki i prawa dla wykonawcówprac geodezyjnych i kartograficznych.(poprawnie: obowiązki i prawa wykonawców prac geodezyjnych i kartograficznych).Pojazd zasilany gazem może być używany po uzyskaniu odpowiedniej adnotacji w dowodzie rejestracyjnym *przewidzianej odrębnymi przepisami.(poprawnie: przewidzianej przez odrębne przepisy albo przewidzianej w odrębnych przepisach). III. Poprawność w związkach rządu Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

22. Podczas zatrzymania *użyto/nie użyto lub wykorzystano/ nie wykorzystano* środki przymusu bezpośredniego lub broń palną………………………………………………………………………………………………………………………(wskazać, *jakie środki przymusu bezpośredniego lub jaką broń palną użyto lub wykorzystano oraz jakie były przyczyny ich użycia lub wykorzystania)(poprawnie: Podczas zatrzymania użyto/nie użyto* środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej lub wykorzystano środki przymusu bezpośredniego lub broń palną/nie wykorzystano środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej*...............................................................................................................................(wskazać, jakich środków przymusu bezpośredniego lub jakiej broni palnej użyto lub jakie środki przymusu bezpośredniego lub jaką broń palną wykorzystano oraz jakie były przyczyny ich użycia lub wykorzystania)). III. Poprawność w związkach rządu Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

23. W przypadku gdy wniosek, o którym mowa w ust. 1, dotyczy nowej infrastruktury lub infrastruktury, o której mowa w ust. 3, która znajduje się na terytorium więcej niż jednego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zajmuje *stanowisko dotego wniosku[…]. (poprawnie: […] stanowisko wobec tego wniosku albo stanowisko w sprawie tego wniosku[…]).Do przekształcenia samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w spółkę niezbędne są następujące dokumenty: […] *opinia podmiotu tworzącego samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej co do zasadności i celowości planowanego przekształcenia […] .(poprawnie: […] opinia o zasadności i celowości planowanego przekształceniaalboopinia na temat zasadności i celowości planowanego przekształcenia). III. Poprawność w związkach rządu Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

24. W przetargu nie mogą uczestniczyć […] osoby, które mogą nabyć nieruchomośćtylko za zezwoleniem organu państwowego, a które […] zezwolenia tego nie przedstawiły. […] strona *nabyła prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. III. Poprawność w związkach rządu Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

25. Błędne skróty składniowe polegają na tym, że z dwoma elementami zdania (na przykład dwoma czasownikami, rzeczownikami lub przyimkami) wymagającymi dwóch różnych przypadków łączy się tylko jedną formę wyrazu podrzędnego – dopasowaną wyłącznie do jednego elementu, np.:*nadzorowanie i przewodniczenie obradom. IV. Błędne skróty składniowe Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

26. Organy podległe ministrowi lub przez niego nadzorowaneokreśla załącznik do rozporządzenia.(ust. 5 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 listopada 2011 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Finansów)Wykaz organów *podległych lub nadzorowanych przez Ministra Finansów.(tytuł załącznika do tego rozporządzenia) IV. Błędne skróty składniowe Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

27. IV. Błędne skróty składniowe • Rozporządzenie określa rodzaje placówek zajmujących się *opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych. • (poprawnie: • Rozporządzenie określa rodzaje placówek zajmujących się opieką nad osobami niepełnosprawnymi oraz rehabilitacją i edukacją tych osób). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

28. IV. Błędne skróty składniowe • […] określa: • […] wymagania dla podmiotów *uczestniczących lub ubiegających się o przeprowadzenie badań klinicznych weterynaryjnych. • (poprawnie: • […] określa: • […] wymagania dla podmiotów uczestniczących w badaniach klinicznych weterynaryjnych lub ubiegających się o przeprowadzenie tych badań). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

29. IV. Błędne skróty składniowe • *Zapobieganie, rozpoznawanie i leczenie najczęściej występujących chorób wewnętrznych […] • (nagłówek w załączniku do rozporządzenia) • (poprawnie: • Zapobieganie najczęściej występującym chorobom wewnętrznym oraz ich rozpoznawanie i leczenie). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

30. Zdanie jest niepoprawne także wtedy, kiedy dwa wyrazy (wyrażenia) rządzące wymagają wprawdzie tej samej formy fleksyjnej dopełnienia, ale poprzedzonej innym przyimkiem. Posła obowiązuje *obecność i czynny udział w posiedzeniachSejmu oraz organów Sejmu, do których został wybrany. (poprawnie: […] obecność na posiedzeniachSejmu oraz organów Sejmu, do których został wybrany, a także czynny udział w tych posiedzeniach).Podmiot zrzeszający producentów owoców i warzyw może zostać wstępnie uznany za grupę producentów owoców i warzyw, jeżeli […] statut albo umowa tego podmiotu zawiera […] zasady*przyjmowania i występowania członków z podmiotu.(poprawnie: […]zasadyprzyjmowania członków do podmiotu i ich występowania z tego podmiotu). IV. Błędne skróty składniowe Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

31. Także łączenie dwóch rzeczowników z jedną przydawką przymiotną wymaga tożsamości wszystkich cech gramatycznych.Funkcjonariuszowi, na jego pisemny wniosek, można ustalić *indywidualny rozkład czasu służby lub godzinyrozpoczęcia i zakończenia służby – o ile nie wpłynie to negatywnie na funkcjonowanie jednostki organizacyjnej, w której funkcjonariusz pełni służbę.(poprawnie: […] indywidualny rozkładczasu służby lub indywidualne godzinyrozpoczęcia i zakończenia służby […]). IV. Błędne skróty składniowe Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

32. Jeżeli powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego jest *mniejsza lub równa normatywnej powierzchni, dodatek mieszkaniowy ustala się w wysokości różnicy między wydatkami ponoszonymi za ten lokal a odpowiednią kwotą wymienioną w ust. 1 pkt 1–3 lub w ust. 2 pkt 1–3.(poprawnie: Jeżeli powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego jest mniejsza od normatywnej powierzchni lub jej równa[…] albo: […] Jeżeli powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego jest nie większa od normatywnej powierzchni […]). IV. Błędne skróty składniowe Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

33. Monitor uczestniczący w badaniu klinicznym weterynaryjnym musi spełnić następujące wymagania […]: kontrolować badacza z odpowiednią częstotliwością *przed, w trakcie i po przeprowadzeniu badania klinicznego[…].(poprawnie: […]przed przeprowadzeniem badania klinicznego, w jego trakcie i po nim[…]). IV. Błędne skróty składniowe Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

34. Jeżeli wyraz nadrzędny jest określany jednocześnie za pomocą przydawki przymiotnej (wyrażonej przymiotnikiem) i dopełniaczowej (wyrażonej rzeczownikiem), powinien być w zdaniu powtórzony w celu uniknięcia nieporozumienia i niezręczności stylistycznej.Tworzy się Fundusz Wsparcia Państwowej Straży Pożarnej, zwany dalej „Funduszem”, składający się z *funduszy: centralnego, wojewódzkich i szkół Państwowej Straży Pożarnej.(poprawnie: […] składający się z funduszu centralnego, funduszy wojewódzkich i funduszy szkół Państwowej Straży Pożarnej). IV. Błędne skróty składniowe Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

35. IV. Błędne skróty składniowe • Funkcjonariusze zajmują siedzenia znajdujące się *obok lub bezpośrednio za siedzeniami zajmowanymi przez osoby doprowadzane. • (poprawnie: • Funkcjonariusze zajmują siedzenia znajdujące się obok siedzeń zajmowanych przez osoby doprowadzane lub bezpośrednio za tymi siedzeniami). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

36. IV. Błędne skróty składniowe • Szczególnym przypadkiem błędnych skrótów składniowych są skróty myślowe. Polegają one m.in. na tym, że zestawione są dwa elementy, które znaczeniowo do siebie nie pasują – choć pozornie wszelkie wymogi formalne są spełnione. • Zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1, zawiera: • datę […]; • nazwę i adres podmiotu odpowiedzialnego; • *organ, który wydał pozwolenie na dopuszczenie do obrotu. • (poprawnie: • […]3)określenie/nazwę organu, który wydał pozwolenie […]). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

37. IV. Błędne skróty składniowe • […] *organ właściwy dłużnika […] kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego […] • (poprawnie: • […] organ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika […] kieruje wniosek do starosty […]). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

38. IV. Błędne skróty składniowe • W przypadku *dzieci do ukończenia 3 roku życia nie stosuje się warunku dokonania oceny skalą Barthel. • (poprawnie: • W przypadku dzieci, które nie ukończyły 3 roku życia, nie stosuje się warunku dokonania oceny (lepiej: oceny) skalą Barthel). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

39. Szczególnej ostrożności wymaga posługiwanie się:1) dopełnieniami przy czasownikach i rzeczownikach odczasownikowych o różnym rządzie (wszystkie one muszą mieć w zdaniu oczekiwaną formę, a skrót polegający na spełnianiu wymagań gramatycznych tylko jednej, najbliższej struktury określanej jest rażącym błędem), 2) rzeczownikami określanymi przez niejednorodne przydawki i 3) imiesłowowymi równoważnikami zdań, jeżeli ich użycie pozbawia tekst wyrazistości znaczeniowej z powodu pominięcia spójnika. IV. Błędne skróty składniowe Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

40. Poprawne użycie imiesłowowego równoważnika zdania wymaga stosowania określonych zasad składniowych: 1) zdanie główne i to, które zastępuje imiesłowowy równoważnik, mają ten sam podmiot mianownikowy, tożsamy z wykonawcą czynności, oraz orzeczenie w stronie czynnej (tożsamość podmiotów), 2) czas czynności ze zdania głównego musi mniej więcej pokrywać się z czasem czynności wyrażonej imiesłowem (tożsamość czasów). V. Poprawność dotycząca imiesłowowego równoważnika zdania z imiesłowem na -ąc Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

41. Naruszenie zasady tożsamości podmiotówZasada lojalności polega w szczególności na […] lojalności wobec urzędu oraz przełożonych, kolegów i podwładnych, gotowości do wykonywania służbowych poleceń, *dbając, aby nie zostało naruszone prawo lub popełniona pomyłka […].(poprawnie: Zasada lojalności polegaw szczególności na […] lojalności […], gotowości […] idbałości o to, aby nie zostało naruszone prawo lub aby nie została popełniona pomyłka […]). V. Poprawność dotycząca imiesłowowego równoważnika zdania z imiesłowem na -ąc Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

42. V. Poprawność dotycząca imiesłowowego równoważnika zdania z imiesłowem na -ąc • Indywidualny plan rozwoju zawodowego polega na opisowym określeniu potrzeb rozwoju zawodowego sędziego, *biorąc pod uwagę oczekiwany poziom efektywności pracy i kompetencji zawodowych. • (poprawnie: • Indywidualny plan rozwoju zawodowego polega na opisowym określeniu potrzeb rozwoju zawodowego sędziego. Przy sporządzaniu tego planu należy wziąć pod uwagę oczekiwany poziom efektywności pracy i kompetencji zawodowych). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

43. Częstotliwość, zakres i sposóbkontroli okresowych maszyn, urządzeńi instalacji elektroenergetycznych są ustalanena podstawie odrębnych przepisów, instrukcji eksploatacyjnych i postanowień producenta, *uwzględniającwarunki eksploatacji tych urządzeń.(poprawnie: Częstotliwość, zakres i sposóbkontroli okresowych maszyn, urządzeń i instalacji elektroenergetycznych są ustalanena podstawie odrębnych przepisów, instrukcji eksploatacyjnych i postanowień producentaz uwzględnieniemwarunków eksploatacji tych urządzeń)(Z zasady tożsamości podmiotów wynika, że równoważnik imiesłowowy nigdy nie może wystąpić, jeżeli w zdaniu głównym pojawia się strona bierna). V. Poprawność dotycząca imiesłowowego równoważnika zdania z imiesłowem na -ąc Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

44. Współcześnie akceptowalne są połączenia imiesłowowego równoważnika zdania i konstrukcji z podmiotem uogólnionym lub zdaniami bezpodmiotowymi, np.:Prowadząc działalność gospodarczą, powinno się uwzględniać dynamikę rynku.Opierając sięna wynikach badań, określono zasięg zjawiska.Uwzględniając tę definicję, trzeba stwierdzić […]. V. Poprawność dotycząca imiesłowowego równoważnika zdania z imiesłowem na -ąc Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

45. Naruszenie zasady tożsamości czasów*Wydając patent żeglarski, dyrektor urzędu żeglugi śródlądowej wprowadza w nim ograniczenia co do rodzaju i parametrów statków.(poprawnie:Dyrektor urzędu żeglugi śródlądowej wydaje patent żeglarski i wprowadza w nim ograniczenia co do rodzaju i parametrów statków). V. Poprawność dotycząca imiesłowowego równoważnika zdania z imiesłowem na -ąc Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

46. V. Poprawność dotycząca imiesłowowego równoważnika zdania z imiesłowem na -ąc • […] organ właściwy dłużnika […] kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, *dołączając odpis tej decyzji […]. • (poprawnie: • […]wraz z odpisemtej decyzji). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

47. V. Poprawność dotycząca imiesłowowego równoważnika zdania z imiesłowem na -ąc • Jednorazowe odszkodowanie przysługuje, jeżeli funkcjonariusz albo funkcjonariusz zwolniony ze służby, *pozostając w służbie, doznał uszczerbku na zdrowiu lub zmarł wskutek wypadku w ciągu trzech lat od dnia wypadku […]. • (poprawnie: • Jednorazowe odszkodowanie przysługuje w ciągu trzech lat od dnia wypadku, jeżeli funkcjonariusz albo funkcjonariusz zwolniony ze służby doznał uszczerbku na zdrowiu lub zmarł w czasie, kiedy pozostawał na służbie). Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

48. Równoważniki imiesłowowe są strukturamibardzo trudnymi (ich stosowanie wymaga perfekcyjnego opanowania odpowiedniej części normy składniowej) i – co niezmiernie ważne – mało precyzyjnymi. Skrótowość omawianych konstrukcji oraz ich właściwości stylistyczne nie równoważą wszystkich kłopotów związanych z opanowaniem skomplikowanego systemu zasad. Skoro tak, to należy się tych równoważników po prostu wystrzegać. V. Poprawność dotycząca imiesłowowego równoważnika zdania z imiesłowem na -ąc Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

49. Niezamierzone związki składniowe pojawiają się wówczas, gdy przypadkowo stawiamy obok siebie wyrazy, które nie są ze sobą powiązane znaczeniowo , ale sprawiają takie wrażenie, ponieważ na pozór wydają się być powiązane gramatycznie. Efekt takiego błędu często bywa komiczny. Np.:Należy […] odbyć 3-miesięczną praktykę pływania na statkach żeglugi śródlądowej wyposażonych w *radary po odbytym przeszkoleniu. VI. Wtórne, niezamierzone związki składniowe Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

50. […] odbyć praktykę […]na statkach […] wyposażonych w *radary po odbytym przeszkoleniu. VI. Wtórne, niezamierzone związki składniowe • wtórny (przypadkowy) związek składniowy • związek składniowy zamierzony przez autora Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego