Upravljanje procesima rada

1. Upravljanje procesima rada Vežbe 4

2. Uvod Naziv modula: PROGRAMIRANJE - UTVRĐIVANJE MEĐUZAVISNOSTI SISTEM - OKOLINA 1. OSNOVNI PRILAZ 2. IZBOR VREMENSKOG PERIODA OPERATIVNOG PLANA 3. POSTUPCI UTVRĐIVANJA MEĐUZAVISNOSTI SISTEM-OKOLINA 4. BLOK DIJAGRAM UTVRĐIVANJA MEĐUZAVISNOSTI SISTEM-OKOLINA

3. OSNOVNI PRILAZ • CILJ PROGRAMIRANJA: Dobijanje realnih podloga za utvrđivanje međuzavisnosti sistem - okolina za određeni vremenski period • Međuzavisnost – da li se zahtevi okoline mogu ispuniti! • Potrebno je odrediti: • strukturu proizvodnog programakoji treba isporučiti okolini • količinu za svaki od proizvodaiz programa proizvodnje, određenih u rezultatu interakcije sistem-okolina • rokove isporuke, na osnovu zahteva potrošača

4. OSNOVNI PRILAZ ULAZI u modul 2: 1. osnovne podloge (izlaz iz modula 1) • struktura proizvodnog programa • količine za svaki od proizvoda 2. tekuće porudžbine 3. analiza potencijala sistema (moramo znati da li naš je sistem u stanju da ostvari OSNOVNE PODLOGE) 4. analiza mogućnosti integralne sistemske podrške 5. analiza ograničenja (nemogućnost izvoza, ekološka ograničenja, remont...) IZLAZ IZ MODULA: OPERATIVNI PLAN

5. 1.Korak - IZBOR VREMENSKOG PERIODA OPERATIVNOG PLANA • Na izbor vremenskog perioda operativnog plana utiču: • Stepen tehnološke složenosti proizvoda ∑tii • tehnološki postupak – sadrži: lista sa opisom operacija, vreme trajanja operacija (tii = tio + tip + tid + tpz), potreban alat i pribor, radno mesto, radna jedinica, naziv dela, materijal, ... • varijanta toka proizvodne strukture • postupak ulaza radnih naloga u proces rada • ulaz radnih naloga za delove proizvoda-međuskladište-montaža • ulaz radnih naloga za proizvod • struktura vremenskog perioda operativnog plana (jedan, dva ili više ulaza) • odnos pj - qj

6. IZBOR VREMENSKOG PERIODA OPERATIVNOG PLANA • Operativni plan treba da bude što kraći. • Kraći vremenski periodi obezbeđuju: povišen stepen fleksibilnosti smanjenje nedovršene proizvodnje olakšano utvrđivanje redosleda ulaza radnih naloga u proces rada jednostavnije postupke upravljanja • Optimalan period operativnog plana = 1 mesec.

7. POSTUPCI UTVRĐIVANJA MEĐUZAVISNOSTI SISTEM-OKOLINA • Analiza ulaznih veličina • OSNOVNEPODLOGE • TEKUĆE PORUDŽBINE • Upoređivanje datih veličina i moguće korekcije Analiza potencijala sistema • Mora se oceniti stepen zadovoljenja POTREBA na osnovu MOGUĆNOSTI, odnosno, kapaciteta sistema. • Analiza odnosa OPTEREĆENJE/KAPACITET • Analiza resursa MATERIJALA • Analiza resursa ALATA • Analiza ENERGETSKIH resursa • Analiza resursa UČESNIKA u procesima rada • Analiza NOVČANIH resursa

8. OSNOVNI PRILAZ Analiza ulaznih veličina • Tekuće porudžbine • Predviđanja upoređujemo sa tekućim porudžbinama za naredni mesec. • Tekuće porudžbine omogućavaju korekciju OSNOVNIH PODLOGA. - Moramo uzeti u obzir rezerve!!! (2% - 5%...zavisi od politike preduzeća) - Moramo uzeti u obzir stanje na skladištu

9. POSTUPCI UTVRĐIVANJA MEĐUZAVISNOSTI SISTEM-OKOLINA Analiza odnosa OPTEREĆENJE/KAPACITET • Vrste kapaciteta potencijalni kapacitet raspoloživi kapacitet efektivni kapacitet

10. POSTUPCI UTVRĐIVANJA MEĐUZAVISNOSTI SISTEM-OKOLINA Utvrdjivanje PROFILA OPTERECENJA • uz pomoć tehnološkog postupka potrebno je analizirati operacije rada, sa naglaskom na vremenske standarde • - time se dobijaju profili opterećenja svake od struktura proizvodnog sistema ( svakog radnog mesta) • sastavnice proizvoda omogućavaju analizu strukture proizvoda do nivoa prostog dela ... ...

11. POSTUPCI UTVRĐIVANJA MEĐUZAVISNOSTI SISTEM-OKOLINA Analiza odnosa OPTEREĆENJE/KAPACITET • Potreban je tehnološki postupak • Utvrđivanje PROFILA OPTEREĆENJA (opterećenje presekatoka, potrebe rada na svakom od tehnoloških sistema), prema formuli: nj - količina delova u operativnom planu [kom/vr.per.] tii - vreme trajanja operacije rada na tehnološkom sistemu [min/kom] tpz - pripremno-završno vreme [min/ser]

12. POSTUPCI UTVRĐIVANJA MEĐUZAVISNOSTI SISTEM-OKOLINA Prikaz opterećenja za 1 deo ili 1 proizvod po operacijama

13. POSTUPCI UTVRĐIVANJA MEĐUZAVISNOSTI SISTEM-OKOLINA Prikaz opterećenja za sve delove ili proizvode po operacijama Zbir profila opterećenja pojedinih delova proizvoda iz predviđenog operativnog plana omogućava utvrđivanje profila opterećenja struktura proizvodnog sistema za posmatrani vremenski period. Ke Ke

14. POSTUPCI UTVRĐIVANJA MEĐUZAVISNOSTI SISTEM-OKOLINA Analiza odnosa OPTEREĆENJE/KAPACITET • Predstavlja ocenu o potrebi podešavanja kapaciteta. • Mogu biti dva slučaja: • preopterećenje kapaciteta, u tom slučaju se može vršiti: • proširenje kapaciteta • intenziviranje režima rada • kooperativna saradnja • smanjenje opterećenja u planu • nedovoljno opterećenje, u tom slučaju se može vršiti: • obezbeđenje dodatnih naloga • smanjenje intenziteta režima rada

15. ANALIZA RESURSA MATERIJALA Materijal .... predstavlja osnovni element koji ulazi u proizvodnju - OSNOVNI MATERIJAL ..... ili omogućava izvođenje postupaka promene stanja - POMOĆNI MATERIJAL Mogućnost obezbeđenja materijala u smislu da materijal određene vrste upotrebnoj količini bude raspoloživ u datom trenutku je uslov konačnog oblikovanja operativnih planova!

16. ANALIZA RESURSA MATERIJALA Profil potreba materijala • na osnovu ulaznih veličina i sastavnice materijala za svaki od proizvoda, vrši se proračun i proverava mogućnosti obezbeđenja potrebnih količina materijala za dati operativni plan • za to se koristi formula: Mij nj * mjjed.m mat.vr.per. gde je: njjed.pr.r.vr.per- broj jedinica predmeta rada za dati vremenski period mijjed.m.matjed.pr.p planska količina I-tog materijala za jedinicu j-tog proizvoda

17. ANALIZA RESURSA MATERIJALA Profil potreba materijala • podaci o potrebnim količinama materijala omogućavaju izradu bilansa materijala

18. ANALIZA RESURSA MATERIJALA Profil potreba materijala • dobijeni podaci omogućavaju izradu profila potreba materijala • profil potreba materijala će se menjati u određenim granicama po vrsti i količini • to će zavisiti od od odnosa u programu proizvodnje za određen vremenski period u pogledu strukture pj i količina nj • - to inicira potrebe podešavanja zaliha!

19. ANALIZA RESURSA MATERIJALA Zalihe materijala • potrebno je držati određene količine materijala iz sledećih razloga: • da se obezbedi kontinualno snabdevanje materijalom procesa rada u sistemu • nemogućnosti nabavke potrebne količine • potrebna količina manja od pakovanja proizvođača • usled nestašice materijala na tržištu • mogućnosti ostvarenja povoljnijih uslova nabavke (ekonomija obima)

20. ANALIZA RESURSA MATERIJALA Zalihe materijala • Procesi vezani za zalihe materijala: • trošenje • nabavka • Qek - količina za obnavljanje zaliha • Q min - sigurnosna količina koja obezbeđuje proces od zakasnelih isporuka • Q maxqmin qopt - max. količina na zalihama • tci,qek –planirano vreme isporuke količine qopt, K -trenutak postavljanja zahteva za novu isporuku

21. ANALIZA RESURSA MATERIJALA Nabavka materijala • ako nema dovoljno materijala na zalihama, ispitati mogućnost nabavke • određen radni nalog ulazi u O.P., samo ako je moguće obezbediti dovoljno količinu materijala u pravom trenutku! • N.B.: materijal se definiše u 2. modulu, da bi znali da li ga je moguće obezbediti u prihvatljivim količinama, na vreme ...ali, materijal se nabavlja na osnovu plana materijala u 3. modulu!

22. ANALIZA RESURSA MATERIJALA Upoređenje PROFILA POTREBA i RASPOLOŽIVIH RESURSA • ovo upoređenje uslovljava potrebu za dodatnom analizom • treba obrati pažnju na: 1. korekciju ulaznih veličina operativnog plana, u pogledu količine koja nije obuhvaćena raspoloživim materijalom 2. mogućnost nabavke materijala od drugih dobavljača • Ostvarenje O.P. zavisi najviše od toga da li će dovoljna količina materijala (osnovnih i pomoćnih) , u pravom momentu i u datim uslovima biti na raspolaganju!

23. ANALIZA RESURSA MATERIJALA