1 / 25

Ağır endometriozis olgularında medikal tedavi

Ağır endometriozis olgularında medikal tedavi. Prof Dr M Sait Yücebilgin EÜTF Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı. Endometriozis nasıl bir hastalıktır ;. Kronik bir hastalık olup hayat boyu takip ve tedaviyi gerektirir.

wyman
Download Presentation

Ağır endometriozis olgularında medikal tedavi

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Ağır endometriozis olgularında medikal tedavi Prof Dr M Sait Yücebilgin EÜTF Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı

  2. Endometriozis nasıl bir hastalıktır ; Kronik bir hastalık olup hayat boyu takip ve tedaviyi gerektirir. Takip ve tedavideki amaç medikal tedaviyi maksimizeetmek ,tekrarlayan cerrahilerden ise kaçınmaktır. ASRM (practice committee),Fertil Steril 2008;

  3. Endometriozisde cerrahi girişim endikasyonu; Medikal tedaviye rağmen şiddetli pelvik ağrı ve artan semptomlar. Maliğnite şüphesi —Ovarian endometriozisde malign transformasyon riski %2.5 dir • Van Gorp T.,2004 — En sık görülen malign transformasyonlar; ÷ Clear cell-%35.9 ÷ Endometrioid Ca-%19.0 ÷ Serous Ca-%4.5 ÷ Musinous Ca-%1.4 • Deligdisch L.,2007 ARID1A–tümör süpresör geni olup,bu gende mutasyon olması endometriozisde ca riskini artırır. • Wiegand KC.,2010 — OC kullananlarda ovarian Ca riski azalır. • Modugno F.,2004 —

  4. Endometriozis de tedavide temel prensipler; Aşırı prostaglandin üretimi Lokal estrojen üretimi Lokal sitokinler de artış ve bunların sinerjik etkisi Artmış aromataz üretimi ve ona bağlı artmış.PGE-2 Tedavide, -Prostaglandin sentezi inhibisyonu -Estrojen sentezinin azaltılması -Desidualizasyon -Atrofi • Bulun SE.,2009

  5. Semptomların çıkış zamanı Endometriozisi olan olguların 2/3 ünde semptomlar 20 yaşından önce rapor edilmiştir. • Ballweg ML.2003

  6. Endometriozis tanısının konulduğu yaş; — Üreme çağının hastalığıdır Endometriozis tanısı en sık 25-35 yaşlarında konur Laufer MR.,2000

  7. Endometriozis de tanıda geçikme; Hastada endometriozis in ortaya çıkması ile,klinik tanı koyulması arasında geçen süre yaklaşık 9 yıldır. •Ballweg ML.,2003

  8. Endometriozise yatkınlık ; —Kızıl saç , deride çil —Otoimmün hastalık-hipotiroidizm —Fibromyalgia —Kronik yorgunluk —Allerji —Astım —Skolyoz —Displastik nevüs —Güneşe karşı hassasiyet •Somigliana E.,2010 •Hornstein MD.,1997.,Sinaii N.,2002

  9. Endometriozisin genetik predizpozisyonu Birinci derece yakınında endometriozis olanlarda endometriozis olma ihtimali 7 misli artmaktadır. •SimpsonJL.1980.,Bedaiwy MA.,2006

  10. Endometriozis de semptomatoloji; En sık görülen semptomlar; ÷Progressif dismenore ÷Dispareunia ÷Kronik pelvik ağrı ÷Adet düzensizliği ÷Rektal ağrı,ağrılı defekasyon,konstüpasyon,rektal kanama ÷Dizüri,sık idrar,hematüri ÷Pelvik kitle ÷İnfertilite Semptomların ağırlığıyla endometriozisin yaygınlığı arasında direk bir orantı yoktur. •Ballweg ML.2003

  11. Endometriozis tanısında; Muayene Ultrasound Ca-125 , Ca-19-9 MR-ilk müracaat edilecek yöntem olmamalıdır BT-ayırıcı tanıda Doppler US-ayırıcı tanıda Tanıda altın standard laparoskopidir.Bununla hem tanı konur hemde tedavi girişimlerinde bulunulur.Hastalığın ilerlemesi önlenebileceği gibi,implantların çıkarılması veya ablazyonu ve adhezyonların açılması söz konusudur.

  12. Endometriozis de kan markerları; Ca 125 sevyesi ; ÷Stage -1 de 19IU/ml ÷Stage -2 de 40 IU/ml ÷Stage-3 de 77IU/ml ÷Stage-4 de 182IU/ml •Cheng YM.,2002 Sonuçta 100IU/ml ye yakın vede üzerindeki değerlerde özelliklede Ca-19-9 un da yüksek olduğu durumlarda operasyon öncesi bağırsak hazırlığı yapılması uygun olur. HE4—Human epididymal sekretuvar protein E4 ovarian ca da artar endometriozda artmaz.

  13. Endometriozis de tedavi seçenekleri aşağıdaki şekilde özetlenebilir; Bekleyerek takip etmek Analjezik tedavi Hormonal medikal tedavi Oral kontraseptif tedaviler Progestinler (Oral,parenteral , veya intrauterin yol) Gn RH agonistleri Danazol Aromataz inhibitörleri Cerrahi tedavi Cerrahi tedavinin öncesi ve sonrasında medikal tedavi ile cerrahi tedavinin kombinasyonu

  14. Endometriozis de bekleyerek takip Premenopozal dönemde endometriozisi olan olgularda Minimal endometriozisi olup infertil olan olgularda

  15. Analjezik tedavi NSAID Kolay bulunmaları Ucuz olmaları Kabul edilebilir yan etkileri Prostaglandin antagonisti etkileri

  16. Oral kontraseptif tedavisi (Minimal ve hafif ) Siklik tedavi Devamlı kulanım Ağrıyı azaltır veya giderir Endometriozisin ilerlemesini engeller Uzun süre kullanım imkanı vardır *Seracchioli R et al.,Fertil Steril.,2010

  17. Monofazik progesteron dominant ilaçlar (6-8 pm) Norethindrone acetate-5-15 mg/günde (5mg ile başlanır.2hfda bir 2.5mg artırılır.Maksimum 15mga kadar çıkılır.Genelde hasta 5-10mg ile amenoreik hale geçer.6ay kullanılır). Medroxyprogesterone acetate-30-50mg/günde. Depot medroxy progesterone acetate-150mg her 1-3 ayda bir IM. Mirena (cerrahiden sonra kullanılabilir. GNRH agonistleri kadar veya ondan biraz daha az etkilidir.Ancak kemik erimesi yapmaz ve tolere edilebilir yan etkileri vardır. Varcellini P.,2003 Dienogest -2mg/gün –Etkilidir.Ancak ara kanamalar yapar. Wong AY.,2010,Strowitzki T.,2010. *Uzun süre kullanımlarda kan lipid sevyeleri ve kemik dansitesi takipleri yapılmalıdır

  18. Progestin tedavisi sonuçları; Semptomlarda %80 iyileşme söz konusudur. Potansiyel yan etkiler; Kilo alma Şişkinlik Depresyon Adet düzensizliği Uzun kullanımlar kemik dansitesinde azalmaya neden olabilir. Reversible dır Crosignani PG.,2006

  19. GnRH agonistlerinin kullanımı (orta ve ağır olgularda) Laparoskopi ile tanısı konmuş olgularda kullanılır En az 16 yaşında olan olgularda kullanılır. ACOG Dispareunide OC den daha etkilidir. Vercellini P,1993 3 aylık enjeksiyon kullanılır Hastalarda yan etki olarak Sıcak basması Baş ağrısı Uyku güçlüğü Ruh hali değişikliği Depresyon Vajinal kuruluk

  20. Endometriozisde GnRH tedavisi — GnRH agonisti tedavisi ilk planda 6 ay sürmelidir — Kronik tedavide klinik olarak etkili doz kan estrojen sevyesini 15pg/ml e getiren dozdur — Agonist tedavisi kesilince 2-3 ayda adetler geri döner. Surrey ES,2002 — Daha sonra OC veya progestin tedavisine dönülür — Uzun süreli agonist tedavisi söz konusu ise add back tedavi eklenmelidir. — 6ay tedaviyi takiben bazal kemik dansitesi bakılır vede her 2 yılda bir kontrol yapılır.Durum stabil ise tedaviye devam edilebilir. — Kemik dansitesi stabil ise 10 yılın üzerinde add back tedavi ile beraber agonist kullanılabilinir. Lubianca JN,1998 Olguların %85 inde dismenore,pelvik ağrı vede dispareuniada düzelmeolur. FDA Drug Safety Commun.2010 — —

  21. GnRH agonisti ve add back tedavisi — Hipoestrojenik ortama bağlı yan etkileri ortadan kaldırmak ve tedavi süresini uzatmakiçin kullanılır. — FDA GnRh agonisti ve norethindrone acetate 5mg tedavisine onay vermiştir. — FDA onayı olmasada GnRH agonisti ve estrojen ve progesteron add back tedaviside oldukca etkilidir. Franke HR.,2000 — GnRH agonisti ve add back aynı zamanda başlatılabilinir.Böylece hastalar vasomotor semptomlara daha az maruz kalır. — Ca tedaviye rutin olarak eklenir. — FDA GnRh agonisti ve 5mg norethindrone acetate tedavisi için 12 ay üzerine henüz onay vermemiştir.Ancak çeşitli yayınlar 10 yıla kadar kullanımı için iyi sonuçlar bildirmiştir. Bedaiwy MA,2006

  22. GnRH tedavisinde add back verilmeyen olgularda; Günde 2 kez kullanılan sprey çift günlerde 2 doz, tek günlerde tek doza inilebilir.Bazı hastalarda ise günde tek doza inilir.Ancak adet ve ağrı geri dönerse doz tekrar artırılabilir GnRH uygulama aralığı 4 hf dan 6 hf ya çıkılabilir. Kang JL.,2010

  23. GnRH agonist tedavisinde monitorizasyon; Uzun süreli kullanımda kemik dansite takibi yapılmalıdır. GnRh agonisti ve norethin. tedavisinde HDL düşebilir.LDL ve trigliserit artabilir. HDL.,LDL.Trigliserit sevyeleri ölçümleri yapılmalıdır GnRH ve estr.,Proges. tedavisinde bunların takibine gerek yoktur. Practice bulletin no:114.,2010

  24. Ağır endometriozis danazol ve aromataz inhibitörleri kullanımı ; Danazol-19nortestosteron türevi olup progesteron benzeri etkilidir (androjenik yan etki ve kan lipid leri üzerine olumsuz etki) Aromatase inhibitörleri- Estrojen sentezi; — Overden sentez edilip salınır Yağ dokusunda prekürsörlerden dönüşüm — İmplantlarda lokal sentez söz konusudur Tek başına GNRH agonistlerinin yeteri kadar ağrıyı azalmadığı olgularda tedaviye aromatase inhibitörleri eklenir. Soysal S.,2004 — Aromatase inh.; (1mg,anastrozole-arimidex veya 2.5mg,letrozole-femara). — Bu ilaçlar tek başına kullanılırsa FSH ı artırarak multiple follikül gelişimine —neden olur — Uzun kullanımlarda önemli kemik kaybına neden olabilir. — Bu ilaçlar ya GnRH agonistleri ile veya OCile kombine yada norethindrone — asetat ile (5mg) kombine kullanılmalıdır. Ferrero S.,2009

  25. Rekto vajinal endometriozis de ; Cerrahi tedavi ciddi komplikasyon ve morbidite oranı içerir. Medikal tedavi ile (6-12 ay süre ) GnRH agonistleri (add back tedavi) Progestin tedavisi Aromatase inhibitörleri Olguların %60-90 ında semptomlarda tamamen veya ciddi oranda düzelme bildirilmiştir. *Vercellini P et al.,Hum.Reprod.2009

More Related