Egzersiz Sırasında Dikkat Edilecek Noktalar

1. Egzersiz Sırasında Dikkat Edilecek Noktalar Dr. Funda Coşkun Uludağ Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD

2. Pre-Test Set Up

3. Kişiye testten önce test için nasıl hazırlanacağı, ne giyileceği, ne yeneceğine dair bilgiler içeren yazılı bir açıklama verilmelidir. • Kişiyi test günü laboratuvara geldiğinde istirahat kan basıncı ve nabız ölçümü için oturtun.

4. Hastanın egzersiz ve tıbbi geçmişi • İlaç öyküsü • Semptomlar, bulgular • Testin yapılış sebebi • Hastanın yaşı, cinsi, boy ve kilosu kayıt edilir

5. Egzersiz test protokolü belirlenir • Bisiklet için watt/dk • Yürüme bandı için % artış/dk • EKG elektrodları takılır ve 12 lead istirahat EKG’si çekilir • İstirahatte kan basıncı ölçülür

8. Bisiklet Ergometrisi • Sele boyu ayarlanır • Hasta bisiklet üzerine oturur • Diz ekleminden 5-15 ̊’lik açılanma olmalı • Hasta rahatça pedal çevirebilmelidir • Hastaya rahat olup olmadığı sorulur • Dakikada 60-70 arasında pedal çevirme hızını sağlaması hastaya söylenir

10. Yürüme Bandı • Test başlamadan pratik yaptırılır • Hasta band üzerinde yürümeye ve değişiklere uyum sağlamalıdır • Uygun yürüme hızı belirlenir

11. Visual Analog Skoru, Borg Dispne Skoru ve RPE kullanılacaksa ne oldukları hastaya açıklanmalı • Test sırasında olacaklar hastaya anlatılmalı • İş gücünün ve derecesinin değişeceğini • İletişim kurmak için el hareketlerini kullanabileceğini

12. Kalibrasyon • Volum ve gaz kalibrasyonu • Bisiklet kalibrasyonu

13. Test öncesi son dakika sorusu olup olmadığı hastaya sorulur • Ağızlık/maske ve/veya nazal klip takılır • 3 dakika bazal veri toplanır • Teste başlanır

14. Egzersiz testini değerlendirmek için sistematik yaklaşım

16. Yürüme bandı • İstirahat ve ısınma döneminden sonra hız ve eğim artırılır • Uyum ve kooperasyona göre protokol seçilmeli • Daha büyük bir alan • Ellerden destek alınması metabolik değerleri etkileyebilir. • İş yükü?

17. Bisiklet ergometrisi • İstirahat ve ısınma dönemi sonrasında watt artırılır. • Mekanik ya da elektronik olarak yük artırılabilir. • İş yükü standart formülle hesaplanır. • 20, 30, 50 watt uygulandığında Pik VO2, AT VO2 ve maksimum iş farklı bulunmamış. • Solunum sistemi için daha kullanışlı.

18. Kol ergometrisi • Daha az sayıda kas grubu çalıştırılır • Alt ekstremitede sorunu olanlarda kullanılır • Beklenen Pik VO2’nun %70’ine ulaşmak mümkündür

19. Test Gözlem Düzeyi • Her kardiyopulmoner egzersiz testi uygun şekilde kontrol edilmelidir. • Egzersiz testlerinin hekim gözetiminde yapılması gerekebilir

20. Görevler • Egzersiz testi her biri belirli rolleri üstlenen minimum sayıda anahtar personelle yapılmalıdır. • Test uygulayıcı • EKG teknisyeni • Kan basıncı gözleyici • Metabolik kart operatörü ( var ise)

21. Test sırasında ortam ısısını değiştirebilecek ya da hastanın teste dikkatini azaltacak şekilde laboratuvara giriş çıkışları engelleyin, • Hastanın eforunu ve uyumunu artırmak için test boyunca pedal hızını artırmaya yönelik tempolu müzik kullanabilirsiniz

22. Veri elde edilmesi • İstirahat dönemi • Isınma dönemi • Egzersiz dönemi • Toparlanma dönemi

23. İstirahat dönemi • Kişi bisiklete oturunca veya koşu bandına yerleşince 3 dakika bazal veri elde edilir • Bazal dönemin amacı uygun kalibrasyonu ve metabolik ölçüm sisteminin performansını sağlamak için hastanın cevaplarını gözlemektir • İstirahat kan basıncı ölçülür • EKG kayıt edilir

24. İstirahat döneminde sorunlar • Test öncesi anksiyete • Kalp hızı artar >80 • R>1 • VE >10 lt/dk • PET CO2<35 mmHg • Kötü oturan maske • Burun klibi uygulama yetersizlikleri • Normal kalp hızı ve R • VE, VO2 ve VCO2 azalmış • Metabolik ölçüm cihazlarının uygun olmayan kalibrasyonu

26. Isınma dönemi • 3-4 dakika yüksüz pedal çevirme veya koşu bandında eğimsiz düşük hızda yürüme • Dönemin sonuna doğru kan basıncı ve EKG kayıt edilmelidir

27. Egzersiz dönemi • Testi durdurma endikasyonlarına test süresince dikkat edilmelidir • Kan basıncı her 2-3 dakikada bir ölçülmelidir • Anormal cevaplar daha sık ölçüm gerektirir • EKG test süresince devamlı gözlenir ve her dakikanın son 5-10 saniyesinde kayıt edilir • Algılanan egzersiz eforu ve nefessizlik skorları 2 dakikada bir alınır

28. Toparlanma dönemi • EKG, kalp hızı ve kan basıncı ölçümleri toparlanmanın 10. dakikasına kadar peryodik olarak yapılmalıdır • Test sonlanır sonlanmaz uygun işaretleme talimatları ile beraber Borg, RPE ve VAS gibi psikometrik skalalar verilir • Kişiye testi neden sonlandırdığı sorulur

30. Test Yorumu

31. Objektif izlenim • Kişi teste iyi motive oldu mu? • Kişi yeterli efor gösterdi mi? • veri akışının değişkenlik göstermemesi yani değerlerin plato çizmeye başladığından emin olunması • maksimum kalp hızına ulaşılması • IC’ye yakın TV’e ulaşıldığından emin olunması • Kişi bu zorlukta yakınlarda egzersiz yapmış mıydı? • Kişi beklenenden daha uzun bir toparlanma dönemine ihtiyaç duydu mu? • Bilinen tıbbi problemlerin ışığında kişi için en iyi test miydi? • Bu test sonraki karşılaştırmalar veya egzersiz reçetesi için geçerli bir temel sağlayacak mı?

32. Teknik konular • Bütün kalibrasyonlar yeterli miydi? • Bazal ölçümler beklenen sınırlarda mıydı? • Hasta bağlantıları ile ilgili problemler var mıydı? • EKG kalitesi ile ilgili problemler var mıydı? • Kan örneklerini almada zorluk var mıydı? • Testi sonlandırmak için hangi kriterler kullanıldı? • VO2max ölçüldü ya da tahmin edildi mi? • Maksimal tolere edilen yük neydi? (semptomun kısıtladığı test)

33. Maksimal güvenli yük neydi? (anjina, disritmi, kladikasyo veya diğer semptomlar için eşik) • Maksimal kalp hızının, VO2 max’ın hangi yüzdesinde veya hangi VO2 ‘de önemli belirtiler veya disritmi meydana geldi? • Kişinin cevabını değerlendirmek için hangi referans değerler kullanıldı? • Hasta hangi ilaçları alıyor? Egzersiz testinden ne kadar zaman önce ilaçlar alındı?

34. Güvenlik • Acil durum cihazları bulunmalıdır (Resusitasyon çantası) • Özenle temiz ve gürültüsüz tutulmalıdır • İlgili ekipmanlarda sterilizasyona dikkat edilmelidir

35. Test sonlandırma endikasyonları • EKG monitörizasyonu veya hekim gözlemi olmaksızın tanı koydurucu olmayan testler için egzersiz testi sonlandırma kriterleri • EKG monitörizasyonu ve hekim gözlemi varken tanısal testler için egzersiz testi sonlandırma kriterleri • Göreceli sonlandırma kriterleri

36. Tanı koydurucu olmayan testler • Angina veya angina benzeri belirtilerin başlaması • Arteryel sistolik kan basıncında 20 mmHg’den daha fazla azalma • Artan egzersiz yoğunluğuna rağmen arteryel sistolik basıncın artmaması • Arteryel sistolik basıncın 250 mmHg’nin, diyastolik basıncın 115 mmHg’nin üzerine çıkması

37. Kötü perfüzyon bulguları (baş dönmesi, konfüzyon, ataksi, solukluk, siyanoz, bulantı) • Uygun kalp hızı cevabının olmaması • Kalp ritminde değişme • Şiddetli yorgunluk • Kişinin durmak istemesi • Test malzemelerinin yetersizliği

38. Tanısal testler • MI • Orta-şiddetli angina • Ayakta ölçülen sistolik basıncın altına düşme, artan yükle sistolik basınçta düşme • Ciddi disritmiler • Soluk soğuk nemli deri dahil kötü perfüzyon bulguları

39. Alışılmadık şiddetli nefes darlığı • Dengesizlik, baş dönmesi, görsel bozukluk, parestezi, konfüzyon • EKG’yi gözlemede teknik yetersizlik • Kişinin isteği

40. Göreceli kriterler • EKG değişimleri 2 mm’den fazla horizontal veya aşağı inişli ST segment değişiklikleri • Artan herhangi bir göğüs ağrısı • Ciddi yorgunluk ve nefes darlığının fiziksel veya sözlü göstergeleri • Wheezing • Bacak krampları veya intermittan kladikasyo • Hipertansif cevap • SVT • Ventriküler taşikardiden ayırt edilemeyen egzersize bağlı demet dal bloğu

41. Kontrendikasyonlar • Yeni komplike MI • Ciddi aort stenozu • Kalp yetmezliği • Ventriküler anevrizma • Aort anevrizması • Ciddi pulmoner hipertansiyon • Trombofilebit / intrakardiyak trombüs • Yakın zamanda sistemik/ pulmoner emboli • Akut perikardit • Kontrolsüz hipertansiyon

42. Kontrendikasyonlar • PaO2<50mmHg • PaCO2>70mmHg • FEV1<%30 • Unstabil Angina pectoris • 2-3. derece blok • Hızlı ventriküler ya da atrial aritmiler • Ortopedik engel

43. Göreceli kontrendikasyonlar • Orta derecede valvular kalp hastalığı • Bilinen elektrolit anormalliği • Sabit hızlı pace maker • Kontrolsüz metabolik hastalık • Kronik enfeksiyon hastalığı • Egzersizle şiddetlenen nöromuskuler hastalıklar • İleri dönemde veya komplikasyonlu gebelik

44. Sık veya kompleks ventriküler ektopi • İstirahatte sistolik kan basıncının 200 mmHg, diastolik kan basıncının 110 mmHg’dan daha yüksek olması