Het ouderenbeleid in Vlaanderen na de zesde staatshervorming

1. Het ouderenbeleid in Vlaanderen na de zesde staatshervorming

2. In welke context spelen we ? • Veranderende omgeving • Veranderende senioren • Veranderende overheid

3. Veranderendeomgeving • In 2020 zal 21% van populatie 65+ zijn (in 2005 18%) • Van 2010 tot 2020 neemtaantal 80-plussers toe met 84 000 • 100 000 personen met dementie in Vlaanderen (+ 30% tegen 2020) waarvan 2/3 thuis • Van 80-89 jarigevrouwenwoonthelftalleen (mannen ¼) • 60% van ouderenheeftminstens 1 kind binnenstraal van 5 km • Aantal 85+ in woonzorgcentrumstijgt in absolute aantallen, maardaaltprocentueel (meerzelfstandigwonend) • Zeerzwaarzorgbehoevendenstijgen met kwarttussen 2010 en 2020 (+50 000) • Minder (potentieel) zorgverlenendevijftigers

4. Veranderendesenioren • De zorgbehoevendeouderewil steeds nadrukkelijkerzelfstandigkunnenblijvenwonen en de regie over zijnleven met beperkingen in eigenhandenhouden • De zorgbehoevendeouderesteltzich steeds kritischer op ten aanzien van de georganiseerdezorgvormen • De zorgbehoevendeoudere is, zeker in de steden, meer en meergekleurd en cultuursensitievezorgwordteenaandachtspunt • Het informelezorgnetwerkverzwakt • Minder zorgendehanden en minder middelen • Het (zorg)aanbodwordtalmaarcomplexer

5. Veranderendeoverheid • Momenteelis Vlaanderen bevoegd voor de thuiszorg (gezinszorg, aanvullendethuishulp, oppas, gastopvang …) • De federaleoverheid is bevoegd voor de woonzorgcentra en de centra voor kortverblijf en dagverzorging, evenals voor de thuisverpleging • Vlaanderen subsidieertwel de infrastructuur en de animatiewerking van de residentiëleouderenzorg • Zesdefase van de staatshervormingheveltresidentiëleouderenzorgvolledig over naar Vlaanderen, maarniet de thuisverpleging • Ook de tegemoetkoming voor hulpaanbejaardengaat van FOD SZ naargemeenschappen en GGC teBrussel • Ook de mobiliteitshulpmiddelenwordeneengemeenschapsbevoegdheid

10. Zesde staatshervorming • Pakket nieuwe bevoegdheden zeer heterogeen: • Directe dienst- en zorgverlening (WZC, PVT, THAB,…) • Ondersteunende of organisatiegebonden zaken (organisatie eerste lijn, ziekenhuisnormering, …) • Cure versus care • Context: • Vergrijzing en meer chronische aandoeningen = verandering in organisatie en financiering van de zorg • Noden van patiënt/gebruiker centraal = ontkokering en integrale, kwaliteitsvolle, vaak multidisciplinaire zorg • Schaarste aan middelen = efficiëntieverhoging maar ook toegankelijkheid van zorgaanbod bewaken • Vermaatschappelijking van de zorg

11. Waarmoeten we aandenken? • De zorgbehoevendeouderetoelatenommaximaalzelfstandigtekunnenblijvenwonen • De mantelzorgerondersteunenzodat die kanvolhouden • Zwaarzorgbehoevendeoudere, die opvang in eenthuisvervangendeomgevingnodigheeft, kwaliteitsvolle en betaalbarezorggaranderen • Het zorgaanboddiversifiërenomgepastezorgtekunnenleveren • De zorgvermaatschappelijken • Goedbestuur in publieke en private voorzieningen • Integratie van woonzorg en eerstelijnsgezondheidszorg

12. Ditbetekent : Continuïteit van zorg : thuiszorg, thuisondersteunendezorg en thuisvervangendezorg in al zijnflexibliteit en diversiteit

13. THUISZORG • Verderinzetten op uitbreidingaanbod • 2009-2013 : 1.750.000 uren extra = 45 mio euro • Verderinzetten op diversificatie van het aanbod • 2009-2013 : CADO, gastopvang, nachtopvang • Linken met de dienstencheques • Ooghebbenvoorfinanciëleleefbaarheid sector en voorfinanciëletoegankelijkheid (MAF) • Ooghebbenvoor de ondersteuning van de mantelzorger

14. Vermaatschappelijking van de zorg Mantelzorgondersteuning • Doorbrekenvan sociaalisolement, psychologischeondersteuning en rust gunnenbelangrijk voor ouderemantelzorger • Vrijwilligerswerk en buurtzorg

15. THUISONDERSTEUNENDE ZORG • Vandaag 117 gemeenten met een of meerderedagverzorgingscentra; op termijnminstenséén in elkegemeente • Tot vandaag RIZIV-gesubsidieerd en gelinktaan WZC • Nu ookalternatieveVlaamseformulemogelijk: CADO • Verdereuitbreiding van het aanbod • Verderediversificatie van het aanbod • vbherstelverblijf, zorghotel

16. THUISVERVANGENDE ZORG • Uitbreiding van het bestaandeaanbod van bvassistentiewoningen, wzc … • Ondersteuningnieuwewoonvormen • VbAbbeyfield • Pilootprojecten in de zorg • Verderediversificatie van het aanbod • Betaalbaarheid van het aanbod

17. Woonzorgcentra • In bijnaalleVlaamse en Brusselsegemeenten is eenwoonzorgcentrum • De capaciteitmoetkunnengroeien. Maar : we botsenop limieten, zowelbudgettairalsruimtelijk. • Voldoendekwalitatiefpersoneelvindenis reëelprobleem: Zoekconferentie, www.wordzorgverlener.be, www.ikgaervoor.be • Het meten van de kwaliteit van zorg in woonzorgcentra: in2013 met de eerste 16 indicatoren die zullengebruiktworden over gans Vlaanderen www.zorg-en-gezondheid.be/beleid/kwaliteit

18. Ditbetekent : • Nieuweregelgevingvergunningen : activerenwat reeds is toegekend, erkennenbinnenbudgettairemogelijkheden • Ruimtelijkoverkoepelendzorgstrategisch plan • Onderzoeken hoe nieuwe financiering kanverlopen : infrastructuur, werking, scheidingzorg en wonen. • Sturen op kwaliteitipv op rechtspersoon

19. Kwaliteit 1) Kwaliteit van zorg • Doorligwonden • Valincidenten • Onbedoeldegewichtsafname • Dagelijksefysiekevrijheidsbeperking • Medicatie-incidenten • Vaccinatiepersoneel (griep) • Medicatiegebruik • Plan zorg voor levenseinde

20. Kwaliteit 2) Kwaliteitvan organisatie • Ziekteverzuimpersoneel • Zorgpersoneeldatinstellingverliet • Vorming • Betrekken van vrijwilligers 3) Kwaliteitvan leven (subjectiefervaren)

21. TegemoetkomingHulpaanBejaarden • Zorgenvoorcontinuïteituitbetaling • Herdenkensysteem in kader van eenvolksverzekering (zorgverzekering)