İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ

1. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ ÇALIŞAN SAĞLIĞI HİZMETLERİ ŞUBESİ 2012

2. Dersin Amacı ve İçeriği: Amaç; İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine ilişkin mevzuat konusunda bilgilendirme yapmak Eğitimin içeriği; *6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu *TSM’lerde iş sağlığı hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin yönetmelikler İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

3. İş sağlığı ve güvenliği İşyerlerindeki işin yürütülmesi sırasında, çeşitli nedenlerden kaynaklanan sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel çalışmalardır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

4. ÇALIŞMA BAKANLIĞI SAĞLIK BAKANLIĞI ÇEVRE BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İŞÇİ KURULUŞLARI İŞVEREN KURULUŞLARI YEREL YÖNETİMLER SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

5. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında 26.01.2010 tarihinde “İş Sağlığı ve Güvenliği Alanında” işbirliği protokolü imzalanmıştır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

6. PROTOKOLÜN AMACI Temel iş sağlığı hizmetleri; 1- Bütünsel bir anlayışla sunulmalıdır. 2- Farklı hizmet birimleri yapının içinde yer almalıdır. 3- Tüm çalışanlara yönelik ve erişilebilir olmalıdır. 4- Özellikle ve öncelikle KOBİ’lere ve iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine erişemeyen işyerlerine yönelmelidir. 5- İş güvenliği hizmetleri ile işbirliği içinde olmalıdır. 6- Kamu ve yerel yönetimler, işçi ve işveren sendikaları ve meslek kuruluşları tarafından desteklenmelidir. 7- Ülke sağlık politikaları ile ilişkilendirilmelidir. 8- Temel sağlık hizmetleri ile desteklenmelidir. 9- İkinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetleri tarafından desteklenmelidir. 10- Yerel ihtiyaçlara yönelmeli ve yerel koşullara uygun olmalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

7. Normlar Hiyerarşisi Anayasa Kanun KHK Tüzük Yönetmelik Yönerge Genelge-Tebliğ vb. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası Andlaşmalar, Anayasa’nın 90’ıncı maddesine göre kanun hükmündedir. Temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla, ulusal kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümlerinin esas alınacağı belirtilmektedir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

8. Çalışan Sağlığı Hizmetlerine İlişkin Yasal Dayanaklar Kanun; 1-4857 sayılı iş kanunu 2-6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Yönetmelikler; 1-İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik 2-İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik 3- İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği 4-Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği vb. 4857 sayılı iş kanunu gereğince çıkarılan ilgili yönetmelikler Yönergeler; 1-Toplum Sağlığı Merkezlerinin Kurulması ve Çalıştırılmasına Dair Yönerge (03.08.2011) 2-Temel İş Sağlığı Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge Protokol; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında “İş Sağlığı ve Güvenliği Alanındaki İşbirliği Protokolü” İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

9. Temel iş sağlığı hizmetlerinin ne şekilde yürütüleceği; İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

10. İşyeri Hekimlerinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik Madde 4’de İşyeri hekimliği hizmeti vermek üzere Çalışma Bakanlığınca yetkilendirilen Sağlık Bakanlığına bağlı toplum sağlığı merkezleri tanımlanmıştır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

11. Toplum Sağlığı Merkezlerinin Kurulması ve Çalıştırılmasına Dair Yönerge Madde 25’de TSM’lerin iş sağlığı hizmetlerindeki görev tanımı belirlenmiştir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

12. Temel İş Sağlığı Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönerge’de Çalışanların Sağlığı Birimi (ÇSB) ve işleyişi tanımlanmıştır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

13. TSM’lerin Görevleri; a)Bölgesindeki işyerlerinin tespitini yapar. b)İşyerlerine temel iş sağlığı hizmetlerine ilişkin çalışma ve iş planlarını hazırlayarak yürütür. c)ÇSB’ler vasıtasıyla bölgesinde işyeri hekimliği ve işgüvenliği hizmetleri verir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

14. TSM’lerde İşyeri Hekimliği Hizmeti Sunulabilmesi İçin; 1) En az bir işyeri hekimi, en az bir diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunludur. 2) TSM, işyeri hekimliği hizmeti yürütülebilmesine ve çalışacak personel sayısına yetecek büyüklükte olmalıdır. Bu birimlerde, 10 metrekareden az olmamak üzere en az bir muayene odası, 15 metrekareden az olmamak üzere bir ilk yardım ve acil müdahale odası ile 12 metrekareden az olmamak üzere bir bekleme odası bulunur. 3) TSM’ler 10/2/2004 tarihli ve 25369 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelikte belirtilen niteliklere uygun olmalı ve Ek-1’de belirtilen araç ve gereçler ile donatılmalıdır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

15. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 30.06.2012 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

16. Kapsam 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu; • Kamu ve özel bütün işyerleri, • Memur ve işçi bütün çalışanları kapsamaktadır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

17. İstisnalar a) Türk Silahlı Kuvvetlerinin, b) Genel kolluk kuvvetlerinin, c) Milli istihbarat teşkilatının, eğitim, operasyon, tatbikat ve benzeri kendine özgü faaliyetlerinde, ç) Afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetlerinde, d) Ev hizmetlerinde, e) Çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlarda, f) Ceza infaz kurumlarının iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetlerinde İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

18. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

19. Kamu kurumları; Bu hizmeti, doğrudan Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli kuruluşlardan (ÇSB)alabileceği gibi, 4737 sayılı Kamu ihale kanunu kapsamında özel sektörden de alabileceklerdir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

20. Bu Kanun; 1)Kamu kurumları ile 50’den az çalışanıolan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren iki yıl sonra, 2)50’den az çalışanı olan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren bir yıl sonra, 3)50 üzeri çalışanı olan işyerleri için yayımı tarihinden itibaren altı ay sonra (1 ocak 2013)yürürlüğe girer. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

21. Kanunun işverene getirdiği yükümlülükler-1 *İşyerinde risk değerlendirmesi *Çalışanlarabilgilendirmeve eğitim *İşyeri hekimliği veiş güvenliği uzmanıhizmeti İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

22. Çalışanların sağlık muayeneleri; 1) İşe girişlerinde. 2) İş değişikliğinde. 3) İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerindetalep etmeleri hâlinde. 4) İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla periyodik muayene İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

23. Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlık raporları, işyeri sağlık ve güvenlik biriminde veya hizmet alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminde görevli olan işyeri hekiminden alınır. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

24. Kanunun işverene getirdiği yükümlülükler-2 İşveren; a) İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günüiçinde, b) meslek hastalıklarını,öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içindeSosyal Güvenlik Kurumu’na bildirmekle yükümlüdür. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

25. Meslek hastalığı kesin tanısı yetkilendirilen kurumlarca konur. Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

26. Çalışanların eğitimi * işe başlamadan önce, *çalışma yeri veya iş değişikliğinde, *iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde, *iş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe başlamadan önce *herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

27. Kanunun çalışana getirdiği yükümlülükler *Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği konusunda aldıkları eğitim ve talimatlar doğrultusunda çalışmak, *Kişisel koruyucu donanımları doğru kullanmak, *İşyerinde güvenlik yönünden karşılaştığı eksiklikleri işverene veya çalışan temsilcisine bildirmek, *İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanabilmesi için işveren ve çalışan temsilcisi ile işbirliği yapmak zorundadırlar. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

28. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı; İşyerlerindeki iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili alınması gereken tedbirleri işverene bildirir ve uygulanmasını sağlar. İşverence yerine getirilmemesi durumunda Çalışma Bakanlığı’na bildirimini yapar. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

29. Ulusal İş sağlığı ve güvenliği konseyi Ülke genelinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi ve tavsiyelerde bulunmak üzere kurulur. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

30. Konsey *İlgili Bakanlıklar *İşçi ve işveren sendikaları *Üniversite *Sivil toplum kuruluşları Yılda iki defa toplanır. Sekretaryayı İSGGÜM yapar. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

31. İş sağlığı ve güvenliği kurulu Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla sürensürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kuruloluşturur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

32. Kurul Kimlerden Oluşur? 1-İşveren veya vekili 2-İnsan kaynakları veya idari mali işleri yürüten bir kişi 3-Çalışan temsilcisi 4-İşyeri hekimi 5-İş güvenliği uzmanı 6-Varsa sendika temsilcisi 7-Sivil savunma uzmanı 8-İşyerinde görevli formen, ustabaşı veya usta İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

33. Kanun ile; İş sağlığı ve güvenliği konularında, işyerinde çalışanların görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması için çalışan temsilcisi kavramı getirildi. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

34. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

35. Kimler iş güvenliği uzmanı olabilir? • Mühendis • Mimar • Teknik elemanlar (kimya, fizik bölümü mezunu) İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

36. İş güvenliği uzmanları İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

37. İş Güvenliği Uzmanlarının Çalışma Süreleri a) Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine;, ayda en az 12 saat, buna ilave işçi başına ayda en az 5 dakika, 1000 ve daha fazla işçisi olan işyerlerinde her 1000 işçi için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı, b)Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine; ayda en az 24 saat, buna ilave işçi başına ayda en az 5 dakika, 750 ve daha fazla işçisi olan işyerlerinde her 750 işçi için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı, c) Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine; ayda en az 36 saat, buna ilave işçi başına ayda en az 10 dakika, 500 ve daha fazla işçisi olan işyerlerinde her 500 işçi için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı, İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

38. İşyeri Hekimlerinin Çalışma Süreleri Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine;, sağlık gözetimi için ayda en az 10 saat, buna ilave olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için işçi başına yılda en az 20 dakika, 1000 ve daha fazla işçisi olan işyerlerinde her 1000 işçi için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi, Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine; sağlık gözetimi için ayda en az 15 saat, buna ilave olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için işçi başına yılda en az 25 dakika, alan 750 ve daha fazla işçisi olan işyerlerinde her 750 işçi için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine; sağlık gözetimi için ayda en az 20 saat, buna ilave olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için işçi başına yılda en az 30 dakika. 500 ve daha fazla işçisi olan işyerlerinde her 500 işçi için tam gün çalışacak en az bir işyeri hekimi İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

39. Sertifikalar Bu Kanunun yayımı tarihinden önce belgeleri geçersiz sayılanlar, mevcut belge veya sertifikalarını bu Kanunun yayımından itibaren bir yıl içinde Bakanlıkça düzenlenecek belge ile değiştirmeleri gerekmektedir. İşyeri hekimleri belgelerini aldıkları tarihten itibaren 5 yılda bir yenileme eğitimine katılmak zorundadırlar. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

40. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü *İşyerlerinde ve eklentilerinde bulunması gereken sağlık şartlarının, *Kullanılan alet, edevat, makineler ve hammaddeler ile oluşabilecek hastalıklara ve iş kazalarına karşı alınabilecek önlemlerin, neler olduğu belirtilmektedir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

41. Tehlike sınıfları İşyerlerinin İşkollarına Göre Tehlike Sınıfları 24.11.2009 Tarih ve 27417 Sayılı iş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları Listesi Tebliği’nde belirlenmiştir. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

42. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

43. Ağır ve tehlikeli işler yönetmeliği Hangi işlerin ağır ve tehlikeli işlerden sayılacağına kimlerin ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılabileceklerine ilişkin hükümleri belirler. 16 yaşını doldurmamış genç işçilerin ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması yasaktır. Ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılacak işçilerin, işe alınmadan önce, mesleki eğitimetabi tutulmaları zorunludur. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

44. Ağır ve tehlikeli işlerde çalışmak için; Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan çalıştırılması yasaktır. İşin devamı süresince; 16 -18 yaş genç çalışanların 6 ayda bir, 18 yaş üzeri çalışanların yılda bir çalışabilir raporu alması zorunludur. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

45. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi

46. İZMİR HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Çalışan Sağlığı Hizmetleri Şubesi