470 likes | 868 Views
ÇOCUKTA DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI. UYUMSUZ ÇOCUK KİMDİR?. Aile ve çevre kaynaklı bazı problemler çocuklarda bazı uyumsuz davranışlar-ın görülmesine neden olur.
E N D
Aile ve çevre kaynaklı bazı problemler çocuklarda bazı uyumsuz davranışlar-ın görülmesine neden olur. Aile içi problemler, hatalı anne baba davranışları bu davranışlara eşlik eden çözülemeyen problemler çocukta davranış bozukluğuna neden olur.
Uyum bozukluğu hakkında karar vermeden önce, davranışın sıklığı ve çocuğun yaşı itibariyle ilgili davranışı göstermesinin doğru olup olmadığı izlenmelidir.
UYUMSUZLUKÇEŞİTLERİ • DUYGUSAL BOZUKLUKLAR • DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI • ALIŞKANLIK BOZUKLUKLARI
DUYGUSAL BOZUKLUKLAR • KORKULAR • BAĞIMLILIK • KAYGILI ÇOCUK • KEKEMELİK • TİK
KORKULAR...Korku canlı varlıkların, görünen ve görünmeyen tehlikeler karşısında gösterdikleri en doğal tepkidir.
OKUL KORKUSUOkul korkusu yaşayan çocuk derslere girmek istemez, karnının ağrıdığını, midesinin bulandığını söyler…-
OKUL KORKUSUNUN NEDENLERİ: Başarı kaygısı sonucu görülebilir. • Çocuğunu aşırı bağımlı yetiştiren ailelerin çocuklarında görülür
OKUL KORKUSU NASIL YENİLEBİLİR? • Çocuk suçlanmamalı, okula gitmesi gerektiği uygun bir dille anlatılmalıdır. • Okula bir süreliğine çocukla birlikte ailesi de gelebilir. • Birkaç günde bu korku geçmiyorsa bir uzmanla görüşülmelidir.
BAĞIMLILIKKimi zaman sıkılganlık ve çekingenlik o dereceye gelir ki, çocuk aile üyeleri dışında hiç kimseyle konuşmaz.Yabancıların yanında dilsiz gibi davranır.
KAYGILI ÇOCUKKaygılı çocuk çabuk üzülen, çabuk heyecanlanan çocuktur. Hep gergin ve hep tedirgindir
KEKEMELİKKekemelik, yedi yaşından önce ortaya çıkan bir konuşma bozuklugudur. Genellikle 3-4 yaşları arasınsa başlar.
KEKEMELİĞİN NEDENLERİ • Çocuğun zekasının yeterli olmayışı • Korku,aşırı heyecan • Solak olan çocuğun ille de sağ elini kullanması için zorlanması • Çocuğun başarılı olması için çevresinden gelen baskılar • Anne-babanın gereğinden fazla disiplin uygulaması
KEKEMELİĞİN TEDAVİSİ • Önce bireyle görüşülmeli,psikolojik durumu hakkında bilgi edinilmeli • Düzgün konuşması için zorlanmamalı,konuşurken sabırla dinlenmeli • Yetersizliğini pekiştirecek tutumlardan kaçınılmalı(alay etme) • Ailenin katı,kuralcı tutumu gevşetilmeli • Belli bir yaştan sonra nefes ,konuşma,ritim egzersizleri yapılmalı. • Çocuğun durumuna eşlik eden kaygı durumlarını azaltmak için de ilaç tedavisi verilebilir.
TİKLERSeyirceler, erkek çocuklarda daha sıklıkla görülen bir gerginlik belirtisidir.
NEDENLERİ • Yeterli sevgi ve ilgi göstermeme • Yetenekleri üzerinde zorlama • Sürekli kardeş ve arkadaşlarıyla kıyaslama • Aşağılama.hor görme • Taklit • Birden yaşanan aşırı korku,coşku,öfke,acı vb.durumlarda
TİK NASIL ORTADAN KALDIRILABİLİR? • Çocuğun doğal gelişim süreci göz önüne alınmalıdır. • Çocuğun benlik saygısını zedeleyecek davranışlardan kaçınılmalı • Pedagog veya psikiyatristten yardım alınmalı,nedenleri ortaya çıkarılmalı
DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI • SALDIRGANLIK • YERİNDE DURAMAYAN ÇOCUK • YALAN • ÇALMA • İNATÇI ÇOCUK
YALANÇocukları yalana iten, çoğunlukla erişkinlerin gerçek karşısında takındıkları çelişkili tutumdur.
NEDENLERİ • Çocuğun aşırı baskı altında tutulması,isteklerini büyüklere sezdirmeden gerçekleştirmek zorunda kalması, • Çocuğa fazla karışılması,çocuğun dünyasına ait her şeyin öğrenilmek istenmesi, • Büyüklerin söylediği yalanlar • Grup içinde statü kaybetme endişesi • İlgi çekmek
YALAN SÖYLEME NASIL ÖNLENEBİLİR? • Yetişkinler çocuğa iyi örnek olmalı • Çocuğa doğruluğun yararları öğretilmeli • Aşırı baskı yapılmamalı,sert tepkilerden kaçınılmalı
ÇALMAOkul çağında yinelenen çalmalar üzerinde daha önemle durulmalıdır.Çocuk ve aile yönünden nedenler araştırılmalıdır.
ÇOCUK NEDEN HIRSIZLIK YAPAR? • Özgüvenini arttırmak • Çocuğa yeterince harçlık verilmemesi • İlgi çekmek • Mülkiyet kavramının iyi gelişmemiş olması,çevredeki örnekler • İntikam almak • Özdeşleşmek
HIRSIZLIK NASIL ÖNLENEBİLİR • Mülkiyet kavramının iyice öğretilmesi • Örnek oluşturma • Aile içinde iletişim azsa,güçlendirilmesi • İhtiyaçlarını karşılayacak ölçüde harçlık verilmeli • Etrafta cezbedici eşyalar bırakılmamalı • Çocuğun mutlaka kendisine ait birkaç parça eşyası olmalı • Aşırı tepki gösterilmemeli,fiziksel cevap verilmemeli • Aldığı eşyayı geri vermesi sağlanmalı,kendisi özür dileyerek vermeli
SALDIRGANLIKGenellikle, erkek çocuklar daha saldırgandırlar. Anlaşmazlıklarını dövüşerek çözme yoluna giderler
NEDEN SALDIRGAN OLUNUR • Çocuğa yöneltilen saldırganlıklar • Saldırganlık içeren yayınlar • Saldırganlığın aşırı baskı altına alınmaya çalışılması • Çok gevşek disiplin • Zeka geriliğinin veya psikolojik bir durumun semptomu olabilir.
SALDIRGANLIK NASIL KONTROL EDİLEBİLİR? • Spor ve yarışmalara yönlendirilmeli • Saldırgan davranışlar ödüllendirilmemeli • Fiziksel ceza yerine ben dili kullanılmalı • Anne-baba ve öğretmenler saldırgan tutumdan kaçınmalı • Çocuk sakinleştiğinde,davranışları ile ilgili konuşulmalı
SALDIRGANLIK NASIL KONTROL EDİLEBİLİR? • Çocuğa saldırgan davranışlar ile isteklerini elde edemeyeceği,böylece isteklerini de kaybedebileceğini görüp,yaşamalı • Olumlu davranışı görüldüğünde mutlaka ödüllendirilmeli • Yumruklanabilen çuval,çivi çakma,resim yapma gibi aktivitelere yönlendirilmeli • Kendi kendine konuşma yöntemi öğretilmeli(10 a kadar sayma,10 kez ona vurma) • Şiddet içeren programları izlemesine engel olunmalı,olunamıyorsa yayının sonuçları çocukla tartışılmalı
YERİNDE DURAMAYAN ÇOCUKÇok hareketli bir çocuğun öğretmenine onu tanımlamasını istediğimizde yanıtı çok ilginçti: “Nasıl anlatsam bilmem, sınıfta nereye baksam Coşkun’u görüyorum”
NEDENLERİ • Kalıtım sonucu çocukta hiperaktiviteye rastlanabilir. • Çocukluk çağı hastalıklarından sonra görülebilir. • Gelişimsel sorunlar hiperaktivite ile bağlantılı olabilir. • Beyin dokusunda doğumsal ya da sonradan zedelenmeler hiperaktiviteye sebep olabilir.
HİPERAKTİF ÇOCUK İÇİN NELER YAPILIBİLİR? • Çocuk için günlük bir program yapılmalı • Çocuk, çok fazla uyaranın bulunduğu ortamlardan uzak tutulmalı, • Olumlu davranışları ödüllendirilmeli, • Fiziksel cezalardan kaçınılmalı,etkili disiplin cezaları uygulanmalı, • Aşırı hareketli olduğu anlarda başka bir aktiviteye yönlendirilmeli,
HİPERAKTİF ÇOCUK İÇİN NELER YAPILIBİLİR? • Tekmeleme,ısırma gibi davranışlar gösterdiğinde yalnız başına bırakılmalı, • Davranışları sakin olduğu anlarda çocukla konuşulmalı, • Sınıfta öğretmenin gözü önünde,pencereden uzak,tahtaya yakın bir yerde oturtulmalı, • Ödevlerini yaparken sık aralar verilmeli, • Oyun saati kesinlikle azaltılmamalı, • Ders çalışırken istenmeyen davranışlarını kontrol edecek bir sistem uygulanmalı(başarı grafiği gibi) • Uzun sürebilecek ödevleri parçalara ayrılmalıdır
İNATÇI ÇOCUKİnatçı çocuk saldırganlığını pasif direniş yoluyla ortaya koyan çocuktur.
GECE – GÜNDÜZ İŞEMELERİGevşek eğitim ve bedensel nedenler dışında, altını ıslatma daha çok ruhsal nedenlere bağlıdır.
DIŞKI KAÇIRMAİlkokul yaşlarında süregitmesi, önemli bir ruhsal bozukluğun belirtisidir.
NEDENLERİ • Kardeş kıskançlığı • Böbrek ve bağırsak bozuklukları • Ağır uyku • Aşırı kaygı • Anne-babaya karşı duyulan bir öfkenin bilinçdışı yolla dışarıya çıkışı • Aşırı titiz bir annenin baskılı tuvalet eğitimine karşı bir tepki • Ailede ölümler,ayrılıklar,geçimsizlikler • Okuldaki başarısızlık • Aşırı koruyucu ailelerde bebek kalma eğilimi • Duygusal yoksunluk
NASIL ÖNLENEBİLİR? • Öncelikle uzman bir doktora götürülmeli nedenin fiziksel bir sorun olup olmadığı belirlenmelidir. • Sorun fiziksel ise ona yönelik ilaç tedavisi uygulanmalı • Sorun psikolojik ise psikoterapiden yararlanılmalıdır. • Altını ıslatma gece oluyorsa çocuk gündüz uykusuna alıştırılmalı • Bu problemi olan çocuklara kafein içeren içecekler verilmemeli • Davranış tedavisi uygulanabilir. • Uyuma alışkanlıklarını değiştirmek
TIRNAK YEMENEDENLERİ • Yeterli sevgi ve ilgi görememe ya da aşırı koruma • Taklit • Kıskançlık(özellikle anne-babanın ayrımı) • Çocuğu tedirgin eden bir olay • Ailenin aşırı baskısı,azarlama • Anne-baba geçimsizlikleri
TIRNAK YEME NASIL ENGELLENEBİLİR? • Zorlayıcı yöntemlerden kaçınılmalı • Korku,kaygı yaratacak durumlardan çocuk uzak tutulmalı • Gece yatarken eldiven takılabilir. • Tırnaklara acı oje sürmek • İlgisini başka yönlere çekmek • Tırnağın derin kesilmesi • Tırnak bakımının çocuğun kendisine yaptırılması • Bu alışkanlığın unutabileceğinin çocuğa anlatılması
PARMAK EMMENEDENLERİ • Emme içgüdüsünün yeterince doyurulamaması • Yeni dişlerin çıkması • Zorluklar karşısında utanma ve sıkılma belirtisi olarak
PARMAK EMME NASIL ENGELLENEBİLİR? • Küçük çocuklarda beslenmeye dikkat edilmelidir. • Vazgeçirmek için kesinlikle şiddet kullanılmamalıdır. • Parmak emmeden aldığı hazdan daha kuvvetli haz verecek elleriyle yapacağı uğraşlar verilebilir.
Otizm nedir? Otizm, sosyal ve iletişim becerilerinin oluşmasını etkileyen bir gelişim bozukluğudur. Otizm genellikle yaşamın ilk 2 yılında ortaya çıkar. Otistik çocuklar genelde öğrenme zorluğu çekerler. Otistik çocukların büyük bir kısmında farklı seviyelerde zeka geriliği görülse de, zeka seviyeleri normal otistik çocuklar da vardır. Ancak genel zeka seviyeleri ne olursa olsun, otistik çocuklar çevrelerindeki dünyayı algılamakta ortak bir zorluk çekerler
Otizmin Belirtileri Nelerdir? Otistiklerde, etkilenme dereceleri değişse de, aşağıdaki ortak belirtiler görülür; Sosyal ilişkilerde güçlük Konuşma güçlüğü Sessiz iletişimde zorlanma Oyun oynama ve hayal gücünü kullanmada zorlanma Değişikliklere karşı tepki ve direnç gösterme
Otizmin tipik özellikleri • Otistik Bir Çocuk, • Başkalarına karşı ilgisizdir. • Göz temasından kaçınır. • Başkaları ile kendiliğinden iletişim kurmaz. • İsteklerini bir yetişkinin ellerini kullanarak belirtir. • Diğer çocuklarla oynamaz. • Sürekli bir konu üzerinde konuşur. • Sebepsiz şekilde ağlar, güler ve sebepsiz davranışlarda bulunur. • Anlamsız sözleri üst üste tekrarlar. • Nesneleri tutup sürekli döndürmekten hoşlanır. • Değişikliklerden hoşlanmaz. • Yaratıcılık gerektiren oyunları oynayamaz. • Bazıları yaratıcılık gerektirmeyen bazı işleri oldukça hızlı ve iyi yapar.