1 / 99

RUMİNANTLARDA BESLENME HASTALIKLARI

RUMİNANTLARDA BESLENME HASTALIKLARI. Doç. Dr. Talat GÜLER. Yüksek verim ile hastalıklar arasında sıkı bir ilişki vardır Besin madde yetersizlikleri ve denge-sizliklerinde görülürler En fazla süt sığırları ile gebe koyunlarda görülmektedir

Antony
Download Presentation

RUMİNANTLARDA BESLENME HASTALIKLARI

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. RUMİNANTLARDA BESLENME HASTALIKLARI Doç. Dr. Talat GÜLER

  2. Yüksek verim ile hastalıklar arasında sıkı bir ilişki vardır • Besin madde yetersizlikleri ve denge-sizliklerinde görülürler • En fazla süt sığırları ile gebe koyunlarda görülmektedir • Vücutta Mg, Cl, P, Na ve su çıkış ve alımının dengesiz olması • Kuru dönem ve laktasyonda besleme önemlidir

  3. Beslenme hastalıkları • Enerji metabolizması ile ilgili olanlar • Düşük selüloz alımı ile ilgili olanlar • Mineral dengesizlikleri ve yetersizliklerine bağlı olanlar • Beslenme ile ilgili diğer faktörlere bağlı olanlar

  4. Kuru dönemde ineklerin yüksek düzeyde enerji içeren rasyonlarla beslenmesi sonucu ortaya çıkan metabolik bir hastalıktır. YAĞLI İNEK SENDROMU

  5. Sakıncaları • Buzağılamada problemler görülür İneklerde, • süt humması • Ketozis • Abomasum dizplazisi • Retensiyo sekundunaryum • Metritis’e duyarlılık artar.

  6. Semptomlar • İştahsızlık • Süt veriminde azalma • Kondüsyon kaybı

  7. Korunma • Laktasyonun son dönemindeki besleme önemlidir • Kuru dönemde aşırı beslemede kaçınılmalıdır • Vücut kondüsyon skoru 3-3.5 olmalıdır

  8. Ketozis • Enerji metabolizmasındaki giriş ve çıkıştaki dengenin bozulması sonucu ortaya çıkan metabolik bir hastalıktır • Vücut sıvılarında ve solunum havasında keton (aseto asetik asit, beta hidroksibitürik asit, aseton, izopropanol) cisimciklerinin anormal artışı ile karakterizedir

  9. Kanda: Ketonemi, asetonemi • İdrarda: Ketonüri, asetonüri • Sütte: Ketolakti • Hipoglisemik ketozis • Post patruient dyspepsi

  10. Süt ineklerinde ketozis • Laktasyonun ilk dönemi süresince yetersiz enerji alımı, aşırı yağlanma, yetersiz eksersiz • Adrenal bezlerin disfonksiyonu • Kötü kaliteli silaj ve yüksek proteinli yemler • Açlık • Karaciğer yetersizlikleri • Kobalt yetersizliği

  11. Nedenleri-ıı • Mastitis, metritis, travmatik retikülitis, doğum sonrası hast. V • Aşırı yemleme • Genetik duyarlılık • Yüksek verimli süt ineklerinin kapalı yerde uzun süre beslen., yetersiz enerji alımı

  12. Semptomlar Sindirim sistemi formu • İştah azalır • Ağırlık kaybı • Süt verimi düşer • Yem ve su tüketimi düşer • Rumen hareketleri ve ruminasyon durur • Defekasyon seyrek, dışkı sert ve mukusludur • Kanda keton cisimcikleri miktarı artar, glikoz miktarı düşer • Solonum havasında,deride ve sütte aseton kokusu algılanır

  13. Tutarsız hareketler Böğürme Duvar, yemliklere tırmanma Saldırganlık Sinirsel form

  14. Tedavi • Glikoz ile sağıtım:%25-30 glikoz (500-1000 cc, i.v.), • Sodyum propiyonat, propilen glikol (100-150 g/gün) -Hormon sağıtımı: Glikokortikoitler -Karışık sağıtım: Kloralhidrat, B vit., sodyum fosfat, sodyum laktat, kalsiyum laktat, sodyum propiyonat

  15. Korunma • Doğumdan sonra yeterli enerji verilmelidir • Kuru dönemde yağlandırılmamalıdır • Kötü kaliteli silajlar verilmemelidir • En kısa sürede glikoz verilmelidir • Rasyona %2-3 propilen glikol katılabilir • Rasyona 6-12 g niyasin katılabilir (12-13 hafta) • Egzersiz yaptırılmalı • Rasyona Co, P ve I katılabilir • Monensin (25 mg/kg KM) katılabilir

  16. İleri gebe, ikiz, üçüz kuzulu damızlık koyunlarda gebeliğin beşinci ayında görülür İleri gebe, ikiz, üçüz kuzulu damızlık koyunlarda gebeliğin beşinci ayında görülür Koyunlarda ketozis (Gebelik Toksemisi)

  17. Nedenleri • Yetersiz beslenme • Yetersiz enerji ve protein alımı • Kötü kaliteli mera ve yemler • Aşırı besleme • Kolin ve biyotin yetersizliği • Yem tüketiminin azalması (rasyon değişikliği, nakil, ayak hast., iç parazitler, kötü hava koşulları) • Açlık, hipokalsemi, kırkım, boynuz koterizasyonu

  18. Semptomlar • Harekette isteksizlik • İştah kaybı • Zayıflama • Diş gıcırdatması • Depresyon • Körlük • Derin solunum • Titreme • Göz ve kulak kaslarında titreme • Sık sık idrar yapma • Abort • Hipoglisemi, ketonemi ve asidozis • Koma ve 2-3 gün içinde ölüm

  19. Tedavi • Glikoz (%50): 50-60 ml i.v. • Gylserol(%50) ve propylene glycol (%50) : 200 ml x 2 oral • Glıkokortikoitler: Dexametazon 21: 10 mg i.m. • Trenbolen asetat: 30 mg i.v./derialtı

  20. Korunma • Gebeliğin ilk dönemlerinde hayvanlar fazla yağlandırılmamalı • Gebeliğin son döneminde dengeli beslenmeli

  21. Doğum sonrası gözlenir Aşırı yağlanma ve yetersiz enerji alımı sonucu oluşabilir Retensiyo sekundinaryum

  22. DÜŞÜK SELÜLOZ ALIMI İLE İLGİLİ HASTALIKLAR

  23. Uzun süre yüksek oranda konsantre yem, düşük kaba yem tüketimi sonucu ortaya çıkar Karaciğer Apseleri

  24. Abomasum’un yer değiştirmesi

  25. Semptomlar • Yem tüketimi azalır veya durur • Sınırlı barsak hareketi • Süt veriminin azalması • Halsizlik

  26. Kaba yem/konst. yem oranının dar olmasının bir sonucudur Topallık ve sürekli bir ağrı vardır Yem tüketimi ve süt verimi düşer Ketozis, protein fazlalığı, yüksek oranda karbonhidrat ve üre laminitis riskini artırır Biyotin takviyesi gerklidir (20 mg/gün) Laminitis (Fürbür)

  27. Ani ve yüksek oranda konsantre yem verildiğinde ve stres durumlarında ortaya çıkar Fermentasyon bozulur Sulu-kahverengi bir ishal görülür Yem tüketimi ve süt verimi düşer Zayıflama ve dehidrasyon görülür Rumen atonisi

  28. Asidozis

  29. Nedenleri • Ani rasyon değişiklikleri • Besleme hataları • Aniden aşırı konsantre yem tüketimi • Düşük selüloz alımı

  30. Semptomlar • Gri-boz köpüklü bir dışkı görülür • Dışkıda parçalanmamış taneler, sindirilmemiş lifler, mukoza görülür • Rumen hareketleri azalır • Yem tüketimi durur ve verim düşer • Kalp atışları artar • Şiddetli ishal • Rumende gurultu ve gaz birikimi görülür • Laminitis, rumenitis, karaciğer apsesi, poliensefalomalazi, ayak çürüğü görülür

  31. Semptomlar • Hafif vakalarda, geçici iştah azalması, rumen hareketlerinde azalma, süt veriminde düşme • Orta vakalarda, yem ve su tüketimi durur, süt veriminde ani azalmalar görülür, hayvan durgunlaşır, devamlı yatma isteği, inleme, diş gıcırdatması görülür • Şiddetli vakalarda, hayvanlar kısa sürede komaya girerler. Tedavi edilmezse ölüm görülür

  32. Korunma • Kaba ve konsantre yemler birlikte verilmeli • Yemler küçük porsiyonlar halinde sık sık verilmeli • Rasyon kuru maddesinde %28-36 oranında NDF bulunmalı • Tüketilen partiküller ince, çok uzun ve kalın olmamalı

  33. Akut olarak fazla miktarda KH aniden verilmesiyle oluşur Kronik olarak, fazla KH, düşük kaba yem alan koyunlarda görülür Yem tüketiminden 12-36 saat sonra görülür Metabolik asidozis

  34. Semptomlar • İnkoordinasyon ve ataksi • Yem tüketimi düşer, iştah azalır veya durur • Rumen hareketleri ve fermentasyon durur • Laminitis, topallık, tırnak bozuklukları • Rumen içeriği hamur kıvamını alır • Abdominal ağrı ve ishal görülür • Rumen duvarı tahrip olur, karaciğerde apse ve nekrozlar gelişir • Nabız ve solunum artar, gözler çukurlaşır • Deri elastikiyetini kaybeder (24-48 saat) • Diş gıcırdatması, inleme, sancı görülür • Hayvan kalkamaz, koma ve ölüm görülür • Abort görülebilir

  35. Tedavi • Rumen boşaltılır, taze rumen sıvısı verilir (2-3 lt/gün) • 20-30 g antiasit (Ca-karbonat, mg-karbonat, mg-oksit) • Antibiyotik (800.000 IU penicilline, 0.5-1 g tetrasikline) • Na-bikarbonat • Antihitaminikler ve kortikosteroitler verilir • Karma yem azaltılır, kaba yem artırılır

  36. Timpani • Rumende aşırı gaz birikimidir. Gazın rumende uzaklaşması engellendiğinde ortaya çıkar • Nedenleri: • Ani yem değişiklikleri, • Aşırı konsantre yem, düşük kaba yem alımı • Çok ince öğütülmüş yemler • Körpe baklagil otları • Özefagus ve yutağın tıkanması • Düşük tükrük salgısı • Yavru hayvanlarda sindirim sis. duyarlılığı

  37. Tedavi ve koruma • Hayvan yürütülür, rumene punksiyon yapılır • Rasyon dengelenir(kaba yem/konst. yem) • Sonda yardımıyla veya trokar ile gaz boşaltılır • İyonofor antibiyotikler kullanılabilir • Körpe baklagil otları aşırı otlatılmamalı yada bu yemler kuru otla birlikte verilmeli • Kök ve yumrular doğranarak verilmeli

  38. Mineral dengesizlikleri ve yetersizliklerine bağlı olanlar

  39. Raşitizm • Büyüme çağındaki buzağı ve 18 aylığa kadar olan genç danalarda görülen ve iskelet sisteminde hiperplastik osteodisrofi ile karakterize bir hastalıktır • Rasyondaki Ca, P ve Dvit eksikliği, ultraviole ışınlarının eksikliği, Ca/P oranındaki dengesizlikler sonucu görülür

  40. Semptomlar • Yem alımında azalma • Zayıflama, düşkünlük, sürekli yatma • Kemik sisteminin kıkırdak dokusunda artış • Uzun kemiklerin epifiz kısımlarında genişleme ve kalınlaşma • Kemiğin normal uzunluğa erişememesi, yumuşaması, eğilmesi

  41. Tedavi • Ca, P ve vit D verilmeli • Kemik unu, kuru yonca, kepek, süt verilmeli • Ca/P dengesine dikkat edilmeli • Hayvanlar güneşli havada gezdirilmeli

  42. Osteomalasi • Ergin hayvanlarda Ca/P metabolizmasının bozulması sonucu ortaya çıkan ve kemiklerde yumuşama ve kırılmaya yatkınlıkla karakterize bir hastalıktır • Ca fazlalığı, P ve vit D azlığı etkili olmaktadır

  43. Semptomlar • Çoğunlukla ineklerde görülür • Başlangıçta verim düşüklüğü, kısırlık ve zayıflama dikkat çeker • Hastalık ilerledikçe kemik ve eklemlerde ağrı, yürümede tutukluk, hafif topallık, sık sık ayak değiştirme görülür

  44. Tedavi • Rasyona kemik unu, 20-100 g disodyum fosfat veya 25-75 g dikalsiyum fosfat ilave edilir • Vit D enjeksiyonu yapılır • Rasyona A ve D vit içeren premiksler ilave edilir

  45. Osteodisrofiya Fibroza • 2-7 yaş arası sığırlarda, kemik dokunun lokal olarak erimesi, yerine fibröz bir dokunun oluşması ve kan fosfor düzeyinin yükselmesi ile karakterizedir • Ca yetmezliği ve P fazlalığı rol oynamaktadır (N:2/1, H:1/>2.5) • Kafa yapısında bozulma, alt ve üst çene kemiklerinde deformasyon görülür, çiğneme zorlaşır • Rasyonların Ca/P oranı dengelenmeli, vit D ilave edilmeli

  46. Süt Humması (Doğum felci, Hipokalsemi) • Genellikle doğum sırasında yada doğumu izleyen 6-48 saat içinde ortaya çıkar • Yaşlı (>5), yüksek verimli ve iyi kondüsyonlu inekler daha duyarlıdır • Nedeni, doku sıvılarındaki iyonize Ca miktarının azalmasıdır • Doğum öncesi rasyon Ca düzeyi önemlidir

  47. Semptomlar • İlk devre:Kısa sürer • Heycanlanma, tetani • Baş ve ayaklarda titremeler • Baş sallama • Dilini ağızdan çıkartma • Diş gıcırdatma gözlenir • Baden ısısı çok az artmıştır

  48. İkinci devre: • Hayvan göğsü üzerine yatar • Bilinç yarı yarıya kaybolmuştur • Dalgın görünüştedir • Başını (S) formunda böğrüne dayayarak yatar • Arka ayaklarda felç görülür • Merme kurur • Deri ve bacaklar soğur • Beden ısısı azalır (37-38 oC)

  49. Üçüncü devre: Hayvan yatmış ve koma durumuna girmiştir • Bacakları uzanmış ve gevşek bir durum almıştır • Ayağa kalkması imkansızdır • Beden ısısı düşmüştür (36-37 oC) • Tedavi edilmeyen hayvanlar 2-24 saat içinde ölür

More Related