Konferencja

1. Dobrowolne zobowiązania producentów a obligatoryjne wymogi efektywności energetycznej silników elektrycznych – doświadczenia programu PEMP Konferencja „EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA Krzysztof Brzoza-Brzezina - Niższe koszty energii w przemyśle”

2. Spis zawartości • Etykietowanie silników elektrycznych – stan obecny i nowe propozycje. • Obligatoryjne wymogi minimalnej efektywności energetycznej silników elektrycznych na przykładzie USA. • Dobrowolne porozumienie producentów silników elektrycznych na przykładzie Unii Europejskiej. • Podejście do efektywności energetycznej silników elektrycznych w Polsce. • Przykłady innych mechanizmów wspierających rozwój elektrycznych silników energooszczędnych. • Polski Program Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP). • Podsumowanie. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

3. Etykietowanie silników • Etykietowanie ma służyć łatwemu rozpoznawaniu efektywności energetycznej silników elektrycznych. • Etykietowaniem wprowadzonym w Europie przez „European Committee of Manufacturers of Machines and Power Electronics - CEMEP” objęte są obecnie silniki asynchroniczne o mocy od 1,1 do 90 kW. • Silniki elektryczne produkowane przez producentów zrzeszonych w CEMEP oznaczane są etykietami:- eff1 silniki o najwyższej klasie sprawności (silniki energooszczędne)- eff2 silniki o średniej klasie sprawności (silniki standardowe)- eff3 silniki o najniższej klasie sprawności Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

4. Klasy sprawności silników elektrycznych wg CEMEP Efektywność energetyczna Moc silnika Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

5. Etykietowanie w ramach planowanej normy IEC 60034-30:200X • Planowane objęcie etykietowaniem silników o mocy 0,75 – 370 kW. • Wprowadzenie klas sprawności: - IE1 (Standard) 2, 4, 6 - biegunów - IE2 (High) 2, 4, 6 - biegunów - IE3 (Premium) 2, 4, 6 - biegunów - IE4 (Super-Premium) – w przyszłości • Trwałe oznaczenie na/lub w pobliżu tabliczki znamionowej silnika, np.: IE2 – 84,0% . Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

6. Etykietowanie w ramach planowanej normy IEC 60034-30:200X • Silniki elektryczne o sprawności poniżej „Standard Efficiency” (IE 1) nie maja być oznaczane żadną klasą sprawności. • Uwzględnienie w klasach sprawności różnic w sprawnościach minimalnych wynikających z częstotliwości sieci w Europie i USA (50/60 Hz). • Wprowadzenie normy IEC 60034-30:200X spowoduje uporządkowanie i ujednolicenie systemu etykietowania silników elektrycznych na Świecie. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

7. Podejście do sprawności energetycznej silników w USA • Wprowadzenie w 1997 r. wymogu minimalnych poziomów sprawności energetycznej silników. Było to wynikiem zaaprobowania przez Kongres USA w 1992 r. Energy Policy Act (EPAct). • Obligatoryjna sprawność minimalna silników w USA odpowiada w przybliżeniu najwyższej klasie eff1, która ustanowiona zastała w Europie przez organizację CEMEP. • Obecnie silniki EPAct stanowią 54 %udziału w rynku silników indukcyjnych w USA. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

8. Podejście do sprawności energetycznej silników w USA –c.d. • W 2001 r. ustanowiona została przez organizację „National Electrical Manufacturers Association (NEMA)” specjalna etykieta NEMA-Premium dla silników o szczególnie wysokiej sprawności energetycznej. • Silniki NEMA-Premium stanowiły w roku 2005 16% udziału w rynku silników w USA. • Zachętę do stosowania tych silników stanowią programy rabatowe skierowane do użytkowników końcowych. • Razem udział EPACT i NEMA-Premium; 70%. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

9. Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej • W Unii Europejskiej nie istnieje obecnie wymóg minimalnej efektywności energetycznej silników elektrycznych. • W 1999 roku producenci zrzeszeni w CEMEP zobowiązali się w ramach Dobrowolnego Porozumienia CEMEP do stopniowego ograniczania produkcji silników o najniższej sprawności eff3. • Do końca 2003 roku ograniczenie produkcji silników eff3 na konto wyższych klas miało wynosić 50%. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

10. Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej - c.d. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

11. Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c.d. • W 2005 roku CEMEP ogłosił zakończenie realizacji porozumienia. • Wyniki za rok 2004 wynosił:- 8% silników w klasie eff3 - 85% w klasie eff2 - 7% w klasie eff1 • W 2007 roku CEMEP poinformował o osiągnięciu udziałusilników o klasie eff1na poziomie 10%. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

12. Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c.d. • Głównym celem porozumienia CEMEP było ograniczenie produkcji silników o najniższej klasie sprawności (eff3) i zwiększenie udziału w rynku silników o średniej klasie sprawności (eff2). • Pod względem udziału w rynku silników o klasie o najwyższej klasie sprawności (eff1), Unia Europejska pozostaje daleko w tyle za USA oraz innymi krajami jak między innymi Kanada, Meksyk, Australia. • Coraz więcej krajów decyduje się na wprowadzanie obligatoryjnych standardów minimalnych (MEPS) na poziomie odpowiadającym w przybliżeniu eff1. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

13. Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c.d. • W Unii Europejskiej istnieje świadomość potrzeby zdecydowanych działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej. • Dyrektywa Ecodesign EuP (Energy Using Products) zmierza w kierunku ustanowienia minimalnych standardów w krajach Unii Europejskiej. Elektryczne układy napędowe są jednym z priorytetów tej dyrektywy. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

14. Podejście do sprawności energetycznej silników w Unii Europejskiej- c.d. • Przedstawiciel CEMEP ogłosił na konferencji EEMODS 2007, że członkowie tego zrzeszenia zdecydowali się na wprowadzanie standardu minimum energetycznego (MEPS) dla silników na poziomie klasy eff1. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

15. Podejście do sprawności energetycznej silników w Polsce • Przed wejściem do Unii Europejskiej:- zarządzenie Ministra Gospodarki z dn.18.02.1999 ustanawiające poziom minimalnych sprawności silników elektrycznych na poziomie odpowiadającym w przybliżeniu klasie eff2. • Po wstąpieniu w 2004 roku do Unii Europejskiej:- brak wymogów minimalnych standardów - podążanie za rozwiązaniami wprowadzanymi w Unii Europejskiej Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

16. Przykłady działań wspierających rozwój rynku silników energooszczędnych • Duński program „Sparemotor” – dopłaty do silników energooszczędnych skierowane do użytkowników końcowych. • Możliwość szybkiej amortyzacji silników energooszczędnych w Wielkiej Brytanii. • Polski Program Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP) – dopłaty dla producentów silników energooszczędnych. • Umieszczenie silników energooszczędnych w katalogu kryteriów środowiskowych Zamówień Publicznych Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

17. Program PEMP • Zadaniem projektu Polski Program Efektywnego Wykorzystania Energii w Napędach Elektrycznych (PEMP) jest upowszechnienie w Polsce elektrycznych układów i silników energooszczędnych. • Silniki te charakteryzuje najwyższa sprawność energetyczna oraz większa trwałość i niezawodność. • Okres wdrażania projektu: lata 2004 – 2009. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

18. System rabatowyprogramu PEMP • Jednym z mechanizmów projektu PEMP jest system zachęt materialnych mający stymulować wzrost produkcji i sprzedaży elektrycznych silników energooszczędnych w Polsce. • System dopłat obejmuje standardowe 3-fazowe silniki asynchroniczne na napięcie 400 V (oraz 500V), 2 i 4 biegunowe, o mocy 0,75–160 kW, przeznaczone do pracy ciągłej S1. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

19. System rabatowyprogramu PEMP • System zachęt materialnych skierowany jest do producentów, którzy otrzymują dopłaty po wyprodukowaniu i sprzedaży silników energooszczędnych spełniających wymogi określone w projekcie. • Głównym wymogiem do spełnienia jest minimalna sprawność energetyczna silników. • Dopłaty, które skierowane są do producentów silników przekładają się na atrakcyjne niższe ceny dla kupujących. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

20. System rabatowyprogramu PEMP • Silniki energooszczędne objęte dofinansowaniem z programu PEMP można nabywać u producentów silników biorących udział w programie: - Besel S.A. - Celma S.A. - Indukta S.A. - Siemens Sp. z o.o. - Tamel S.A. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

21. Udział silników energooszczędnych w polskim rynku silników elektrycznych Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

22. System rabatowy programu PEMP • Silniki objęte programem są oznakowane etykietą PEMP: Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

23. Podsumowanie • Standardy minimalne (przykład USA) – duża skuteczność, wysoki udział silników energooszczędnych w rynku. • Dobrowolne zobowiązania producentów (przykład UE) - znacznie mniejsza skuteczność (brak ochrony rynku przed importem tanich produktów o niskiej jakości). • Projekt PEMP może być pomocny w przygotowaniach do wprowadzenia minimalnych standardów efektywności energetycznej silników elektrycznych w Polsce. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.