Juridische aspecten vertrouwenspersoon

Juridische aspecten vertrouwenspersoon Mr. L.A.M. ten Brink

Arbeidsomstandighedenwet • Verplichtingen werkgever: • beleid gericht op voorkoming c.q. beperking van psychosociale arbeidsbelasting • het beleid dient steeds te worden aangepast (actualisering), met inachtneming van de stand van de wetenschap • Dit betekent in de praktijk: • preventie: • preventiemedewerker / RI&E • oppakken van meldingen en klachten: • vertrouwenspersonen + klachtencommissie

Psychosociale arbeidsbelasting • De factoren: • direct of indirect onderscheid, met inbegrip van seksuele intimidatie (per 1 augustus 2009) • agressie en geweld • pesten (per 1 januari 2007) • werkdruk in arbeidssituaties die stress opleveren NB: ongewenste omgangsvormen = paraplubegrip

Wetten gelijke behandeling • Algemene wet gelijke behandeling: • verbod direct/indirect onderscheid (algemeen) • intimidatie / seksuele intimidatie • aanvullende wetten: • wet gelijke behandeling m/v • wet gelijke behandeling ogv. handicap of chronische ziekte • wet gelijke behandeling ogv. leeftijd • BW: art. 646 e.v. / zie ook: art. 125 AW

Informeel / Formeel • GradatieVorm van Mate van Doelstelling conflictoplossing juridisering ______________________________________________________ zeer gesprek/overleg geen zelf oplossen informeel bemiddeling dejuridisering de-escalatie ------------------------------------------------------------------------------------ klachtonderzoek / prejuridisering voorkomen van verdere escalatie besluitvorming zeer uitspraak rechter: volledige beslechten formeel - kantonrechter/ juridisering van rechtsstrijd - bestuursrechter

Informeel traject • spreek elkaar aan: • cultuur organisatie / afdeling • melding bij de vertrouwenspersoon • verdient de voorkeur i.v.m. de vertrouwelijkheid • melding bij de leidinggevende • verwijzing naar vertrouwenspersoon? • bemiddeling: • intern / extern • bemiddelaar / mediator

Taak / Grenzen aan taak vertrouwenspersoon • wel: ongewenste omgangsvormen • kern: bejegening • niet: arbeidsconflicten • kern: taakconflict • scheidslijn: • niet altijd goed te maken • overlapping

Rechtsbescherming • Vertrouwenspersonen: • zwijgplicht / verschoningsrecht • Reglement ongewenste omgangsvormen • niet wettelijk geregeld • Vertrouwenspersonen + klachtencommissie: • geen nadelige gevolgen voor rechtspositie • Reglement ongewenste omgangsvormen • Artikel 13, lid 5 Arbowet jo. Art. 21, lid 4 WOR

Grenzen aan geheimhoudingsplicht en verschoningsrecht • verplichting tot geheimhouding (zwijgplicht) en verschoningsrecht is niet van toepassing, indien wettelijke bepalingen anders bepalen • welke bepalingen zijn dat? • verplichting tot doen van aangifte

Wettelijke bepalingen m.b.t. aangifte strafbare feiten (1) • Art. 160 Wetboek van Strafvordering: • verplichting tot aangifte (voor iedereen) • Art. 161 Wetboek van Strafvordering: • bevoegdheid tot aangifte (voor iedereen) • Art. 162 Wetboek van Strafvordering: • aangifteverplichting (voor openbare colleges en ambtenaren)

Wettelijke bepalingen m.b.t. aangifte strafbare feiten (2) • Artikel 160 W.Sv. • specifieke misdrijven: • verkrachting (art. 242 W.Sr.) • misdrijven tegen leven gericht (art. 287 t/m 294 W.Sr.) • kennis dragen van: • zeker weten (niet: vermoeden) • niet gesanctioneerde rechtsplicht

Specifieke delicten • Ontucht / misbruik van gezag (art. 249 W.Sr.) • het plegen van ontucht met een aan zijn zorg, opleiding of waakzaamheid toevertrouwde minderjarige • Stalking / Belaging (art. 285b W. Sr.) • het wederrechtelijk stelselmatig opzettelijk inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer van een ander • met het oogmerk die ander te dwingen of te doen, niet te doen of te dulden dan wel vrees aan te jagen NB: vervolging vindt niet plaats dan via klacht slachtoffer

Formeel traject • Klacht bij de Klachtencommissie: • is de klacht ontvankelijk? • ongewenste omgangsvormen / arbeidsconflict? • onderzoek naar klacht: • gegrond / ongegrond? • bewijs = aannemelijkheid • advies / aanbevelingen • beslissing management / bevoegd gezag: • nemen van rechtspositionele en/of organisatorische maatregelen • coaching / begeleiding

Rechtsmiddelen Rechtsmiddelen inzake ongewenste omgangsvormen? • Klacht bij de Klachtencommissie: • interne klachtprocedure • ter zake alle ongewenste omgangsvormen • Klacht bij de Commissie voor de Rechten van de Mens: • externe klachtprocedure • tegen werkgever • alleen inzake direct/indirect onderscheid • verschuiving van de bewijslast • grondslag: verzaking zorgplicht werkgever

Verplichtingen werkgever • goed werkgeverschap: • art. 7:61 BW / art. 125 ter AW • zorgplicht / aansprakelijkheid: • voor de veiligheid en gezondheid van werknemers, waaronder voorkoming/beperking van psychosociale arbeidsbelasting (art. 3 Arbowet) • voor de veiligheid van de werkomgeving van de werknemer (artikel 7:658 BW)

Dilemma’s / Valkuilen • Dilemma’s: • melding of klacht? • risico’s / rechtspositie • klacht en/of aangifte? • hoe zit dat? • Valkuilen: • bewijstechnisch: • zijn er getuigen / willen deze wel verklaren? • bedrijfscultuur: • wegingsfactor

Jurisprudentie: • Rb Groningen d.d. 31 maart 2008: • risico werkgever bij falen bedrijfsarts en vertrouwenspersoon • NB: geldt ook als er beleid is • Rb Haarlem d.d. 12 november 2008: • zorgplicht werkgever na seksuele intimidatie

Juridische aspecten vertrouwenspersoon