60 likes | 259 Views
Politiek & economie. Economische systemen en verzorgingsstaten. Economische systemen. Overzicht economische systemen Vrije markteconomie (kapitalisme): De overheid komt niet tussen. conjunctuurschommelingen probleem met publieke goederen
E N D
Politiek & economie Economische systemen en verzorgingsstaten
Economische systemen • Overzicht economische systemen • Vrije markteconomie(kapitalisme): De overheid komt niet tussen. conjunctuurschommelingen probleem met publieke goederen • Bevelseconomie: Overheid bepaalt en reguleert economie. veel bureaucratie traag en weinig flexibel • Gemengde economie: de markt is voor het grootste deel een vrije markt. De overheid heeft hier een aantal belangrijke taken: • Allocatiefunctie: de overheid produceert een aantal goederen en diensten • Herverdelingsfunctie: de overheid zorgt ervoor dat de inkomsten van haar burgers rechtvaardiger verdeeld worden. • Stabilisatiefunctie: de overheid probeert de economische conjunctuur te beperken. Ze probeert op die manier economische crisissen te vermijden of de impact ervan te beperken. VB: België
Verzorgingsstaat • België heeft een gemengde economie en we noemen haar ook een verzorgings- of welvaartstaat = staat de eerste verantwoordelijke is om te zorgen voor het welzijn van zijn burgers in de gezondheidszorg, het onderwijs, werkgelegenheid en sociale zekerheid • Naast de verzorgingsstaten zijn er ook zogenaamde ‘nachtwakersstaten’ waar de overheid zich zo weinig mogelijk bemoeit met de burgers. Taak van de overheid is in beginsel het garanderen van de veiligheid van de inwoners door te zorgen voor politie en leger. (law & order)
verzorgingsstaat • 5 soorten verzorgingsstaten (Esping-Andersen+ toevoegingen) • Sociaaldemocratisch: Sociale zekerheid met relatief hoge, vrij algemeen toegankelijke uitkeringen. De burgers betalen veel premies en belasting. (Skandinavië) • Corporatistisch: Hoog voorzieningsniveau, maar de toekenning van rechten is selectiever. Werknemers- en werkgeversorganisaties spelen een belangrijke rol. (FR, DU, BE) • Liberaal: Niveau van sociale voorzieningen ligt veel lager, en uitkeringen zijn moeilijker te krijgen. Bovendien zijn de uitkeringspercentages lager en korter. (GB, VS, CA, AUS)
verzorgingsstaat • Toegevoegde verzorgingsstaten: • Meditaraan: Ruimevoorzieningen voor werkenden. De pensioenen zijn erg hoog, maar er is een lagere sociale zekerheid. (SP, IT, GR, PO) • Nieuwe lidstaat: Combinatie van liberale en corporatistische typen verzorgingsstaten. Er is een laag peil van voorzieningen, de pensioenen liggen ietwat laag, en er is een relatief lage sociale zekerheid. (HO, PO, TSJ, SLO)