270 likes | 488 Views
Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten. Dr. Katrien Devolder Bioethics Institute Ghent (BIG) Universiteit Gent. Planning:. Wat is kloneren? Kloneren voor onderzoek en therapie (stamcelonderzoek) Reproductief kloneren Ethische vragen? Discussie. Wat is kloneren?.
E N D
Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten Dr. Katrien Devolder Bioethics Institute Ghent (BIG) Universiteit Gent
Planning: • Wat is kloneren? • Kloneren voor onderzoek en therapie (stamcelonderzoek) • Reproductief kloneren • Ethische vragen? • Discussie Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Wat is kloneren? • Kopiëren van een DNA sequens of van het volledigegenoom van eenorganisme • Somatische celkerntransplantatie Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Somatische celkerntransplantatie Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Dolly Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Een belangrijk onderscheid: • Reproductief kloneren (Geassisteerde reproductie) • Kloneren voor onderzoek en therapie (stamcelonderzoek) Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Kloneren voor onderzoek en therapie Stamcelonderzoek: • Stamcellen: • Ongedifferentieerde cellen met vermogen tot: • Proliferatie • Differentiatie • Elke cel in ons lichaam stamt af van een stamcel Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Waar vinden we stamcellen? • Prille embryo’s (embryonale stamcellen) • Geaborteerde Foetussen(foetale stamcellen) • Navelstrengbloed(neonatale stamcellen) • Na de geboorte(volwassen stamcellen) Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Hartspiercellen uit embryonale stamcellen Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Kloneren voor therapie: zelftransplantatie Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Kloneren voor therapie • Cellulaire modellen van ziektes • Kennis over ziektes • Testen van medicatie en toxiciteit • Kennis over menselijke ontwikkeling en de onderliggende mechanismen van celregulering Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Ethische vragen Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
1. Creëren en doden van embryo’s Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Dilemma… Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
1. Creëren en doden van prille embryo’s voor onderzoek Immoreel Morele plicht Embryo is cluster cellen Embryo heeft geen morele status en moet dus niet beschermd worden • Embryo is persoon • Embryo moet beschermd worden als een persoon * Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
1. Creëren en doden van prille embryo’s voor onderzoek Soms te rechtvaardigen IVF embryo’s • Embryo heeft morele of symbolische waarde • Embryo moet behandeld worden met respect • Belangrijke doeleinden • Geen minder controversiële alternatieven • Als verlies beschouwen Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
2. Nood aan eicellen • Eiceldonatie: • Risico’s en ongemakken • Geen voordeel voor de donor • Onzeker of beloftes zullen waargemaakt worden • Financiële aanmoediging • Commodificatie van reproductieve weefsels • Vrijwillige beslissing? • Alternatieven Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
3. Economische bezwaren, rechtvaardigheid en alternatieve oplossingen • Kost • Arbeidsintensief • Alternatieven? • Gentherapie, pharmacogenetica, nanotechnologie,... • Andere stamcelbronnen: • Navelstrengbloed, volwassen stamcellen, ... • iPS cells • Takahashi et al. (2007). Induction of Pluripotent Stem Cells from Adult Human Fibroblasts by Defined Factors Cell:131(5):861-72 • Yu et al.(2007). Induced Pluripotent Stem Cell Lines Derived from Human Somatic Cells, Science 318(5858):1917-20 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Kloneren voor Onderzoek en Therapie: Ethische Aspecten • Creëren en doden van prille embryo’s • Nood aan eicellen • Economische overwegingen, rechtvaardigheid en alternatieven • Hellend vlak naar reproductief kloneren Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
4. Het hellend vlak naar reproductief kloneren • Is er een hellend vlak? • Is het onwenselijk om naar de bodem te glijden? Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
B. Reproductief kloneren • Voortplantingswens • Voorkomen dat ziektes overgeërfd worden door kind ‘gezonde’ genen mee te geven • Een kind genen geven van een persoon met gewenste eigenschappen • Een kind creëren als stamceldonor voor een ziek broertje of zusje (‘saviour siblings’) Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
1. Veiligheid en efficientie 26/11/2007 Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
Principiële bezwaren tegen reproductief kloneren • Identiteit, individualiteit, autonomie • Onsterfelijkheid en vervangingskinderen • Vooroordelen en respect voor klonen • Verwarde familierelaties • Menselijke waardigheid • Adoptie • Genetische diversiteit • Eugenetica Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten
2. Identiteit, individualiteit en autonomie Stamcelonderzoek en kloneren: ethische aspecten