230 likes | 394 Views
Choroby związane z wygasaniem czynności jajników. Przekwitanie i starość Halina Gadomska. Hypoestrogenizm. w sutkach w skórze i tkance podskórnej w macicy i przydatkach na sromie zmiany ogólnoustrojowe. Choroby związane z hypoestrogenizmem. W układzie moczowo-płciowym
E N D
Choroby związane z wygasaniem czynności jajników Przekwitanie i starość Halina Gadomska
Hypoestrogenizm • w sutkach • w skórze i tkance podskórnej • w macicy i przydatkach • na sromie • zmiany ogólnoustrojowe
Choroby związane z hypoestrogenizmem • W układzie moczowo-płciowym • Osteoporoza pomenopauzalna • Schorzenia układu krążenia • Choroba Alzheimera • Zagrożenia nowotworowe okresu pomenopauzalnego • Seksuologia okresu przekwitania
Układ moczowo - płciowy • W tkance łącznej degradacja wiązań • włókien kolagenowych (obniżenie/wypadanie) • zmiany regresyjne w: -skórze sromu i jej przydatkach • -pochwie (kolpitis vetularum) • -szyjce macicy (dyspareunia)
Nietrzymanie moczu • Wysiłkowe nietrzymanie moczu (niewydolność zwieracza wewn. cewki) • Naglące parcie - pęcherz nadreaktywny (zaburzenie m. wypieracza pęcherza moczowego) • Nietrzymanie moczu z przepełnienia (upośledzenie kurczliwości m. wypieracza w wyniku zab. w CUN) • Po zabiegach operacyjnych n. rodnego • Obniżenie ścian pochwy
Diagnostyka nietrzymania moczu • Wywiad (częstomocz, bolesne oddawanie, naglące parcie, nietrzymanie) • Badanie lekarskie: przez pochwę i odbytnicę oraz neurologiczne • Testy diagnostyczne: badanie moczu, cystoureteroskopia, urodynamika
Leczenie nietrzymania moczu • Operacyjne (podniesienie cewki i szyi pęcherza - wysiłkowe n.m; odnerwienie pęcherza moczowego i zwiększenie jego objętości - naglące n.m.; wszczepienie sztucznego zwieracza cewki ) • Zachowawcze (farmakologiczne: sympatykomimetyki, estrogeny; fizykoterapia, psychoterapia)
Osteoporoza • Zmniejszenie masy kostnej • Destrukcja mikroarchitektury kości • > ryzyko złamań: • kompresyjne kręgów • szyjki kości udowej • typu Collesa
Osteoporoza • Wczesna menopauza - nadmierna aktywność osteoklastów • Późna menopauza - zmieniona aktywność osteoblastów • Utrata kości korowej od 40rż 0,3-0,5%, po menopauzie 2-3% /rok • Utrata kości beleczkowej po 35 rż 1,2% /rok, po menopauzie przyspiesza
Maksymalna masa kostna zależy od: • predyspozycji genetycznych (rasa kaukaska, drobna budowa ciała) • odżywiania (mało Ca, dużo białka, alkoholizm, kofeina, nikotyna) • aktywności fizycznej • hormonów (sterydów nadnerczowych, kalcytoniny, estrogenów, androgenów)
Osteoporoza • Pomiar masy kostnej BMD: • kość prawidłowa T-score: -1 SD • osteopenia T-score: -1 a -2,5 SD • osteoporoza T-score: > -2,5 SD (normy wg Światowej Organizacji Zdrowia)
Osteoporoza • Estrogeny skutecznie zapobiegają złamaniom osteoporotycznym poprzez: • hamowanie aktywności osteoklastów • hamowanie produkcji cytokin w osteoblastach
Osteoporoza • Zapobieganie: ćwiczenia fizyczne, dieta, normoestrogenizm • Leczenie: suplementacja Ca, Vit D3, HTZ (E, SERMs: tamoksyfen, raloksyfen), bisfosfoniany
Układ krążenia • Zmiany wynikające z obniżenia stężenia E2: -skład lipoprotein • -insulinooporność i hiperinsulinemia • - w czynnikach krzepnięcia i fibrynolizy • - bezpośredni wpływ na naczynia i serce
Choroba Alzheimera • E redukują tworzenie beta-amyloidu (przyspieszają metabolizm bialka prekursorowego) • E zmniejszają tworzenie płytek nerwowych (osłabiając odpowiedź białka ostrej fazy) • E-th osłabia endokrynną odpowiedź na stres • E-th poprawia przepływ krwi i utylizację glukozy w mózgu • E nasilają działanie leków stosowanych w ch. Alzheimera
Zagrożenie nowotworowe • Druga po chorobach układu krążenia przyczyna zgonów kobiet • 95% zgonów na nowotwory jest po 50 rż • wydłużenie życia • poprawa ogólnej kondycji zdrowotnej kobiet • kumulacja czynników ryzyka
Rak trzonu macicy • niski wskaźnik umieralności • najczęściej w przedziale wiekowym 50-60 • nieprawidłowe krwawienie • Szerokość endometrium w w USGTV • badanie H-P wyskrobin
Czynniki ryzyka raka trzonu • wiek • otyłość, cukrzyca, nadciśnienie • niepłodność • późna msnopauza • rozrosty błony śluzowej macicy • niezrównoważona terapia hormonalna • genetyczne zespoły predyspozycji- Lynch II
Rak szyjki macicy • Najczęściej między 40 a 50 rokiem życia
Rak jajnika • 90-95% guzów złośliwych jajnika • najczęściej w szóstej i siódmej dekadzie • brak metody przesiewowej • 70% rozpoznań w III i IIV stopniu zaawansowania klinicznego
Rak sromu - czynniki ryzyka • wiek • przewlekłe stany zapalne • infekcja HPV (6,11) • immunosupresja • palenie tytoniu
Seksuologia okresu przekwitania • Akceptacja współżycia seksualnego jako działania prozdrowotnego i opóźniającego starzenie • przeobrażenia obyczajowe (zmiana postrzegania roli kobiety) • wydłużenie średniego wieku kobiet
Przyczyny zaburzeń seksualnych po menopauzie • Zmiany anatomiczne i fizjologiczne • zmniejszenie napięcia tkanek • obniżenie stężenia estrogenów i androgenów • wpływ leków (np. p/NT) • uzależnienia • zespoły depresyjne