CYFLWYNIAD I HAWLIAU PLANT

1. CYFLWYNIAD I HAWLIAU PLANT

2. Gwaith grŴP

3. agenda • Beth yw hawliau plant? • Pam hawliau plant? • Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn • Hawliau plant yng Nghymru • Hawliau plant ar gyfer Swyddogion Cynllunio a Pholisi Gofal Plant • Myfyrio a gwerthuso

4. HAWLIAU DYNOL – EGWYDDORION CRAIDD • Cyffredinol • Diymwad • Annatod • Atebol

5. EGWYDDORION FREDA • Tegwch a rhyddid (Fairness and freedom) • Parch (Respect) • Cydraddoldeb (Equality) • Urddas (Dignity) • Ymreolaeth (Autonomy)

6. PAM MAE ANGEN HAWLIAU YCHWANEGOL AR BLANT? • Aeddfedrwydd • Heb lais ac yn anweledig • Eiddo

7. DYMUNIADAU, ANGHENION A HAWLIAU • Dymuno – awydd i gael rhywbeth • Angen – y cyflwr o fod angen cymorth, neu â phrinder hanfodion sylfaenol fel bwyd • Hawl – hawl foesol neu gyfreithiol i gael neu wneud rhywbeth

8. 4 ELFEN HAWL • Y sawl sydd â’r hawl (yr unigolyn) • Y gwrthrych (yr hyn y mae ganddynt hawl i’w gael) • Y rhai â dyletswydd (pobl neu sefydliad) • Y cyfiawnhad (mwy o urddas i’r unigolyn, datblygiad cymdeithasol, cymdeithas heddychlon)

9. CORFF HAWLIAU

10. CONFENSIWN Y CENHEDLOEDD UNEDIG AR HAWLIAU’R PLENTYN • 54 erthygl • 41 prif erthygl • 3 pharth

11. 4 HAWL SYLFAENOL Erthygl 2 – Dim gwahaniaethu Erthygl 3 – Lles y plentyn Erthygl 6 – Hawl i fywyd Erthygl 12 – Hawl i gael eich clywed

12. Y SAFONAU CENEDLAETHOL AR GYFER CYFRANOGIAD PLANT A PHOBL IFANC 1. Gwybodaeth – sy’n hawdd i blant a phobl ifanc ei deall 2. Eich dewis chi – digon o wybodaeth ac amser i wneud dewis gwybodus 3. Dim gwahaniaethu – mae gan bob person ifanc yr un cyfle i gymryd rhan 4. Parch – byddwn yn parchu’ch barn chi 5. Byddwch chi ar eich ennill hefyd – byddwch chi’n mwynhau’r profiad 6. Adborth - byddwch chi’n gwybod pa wahaniaeth mae’ch barn chi wedi’i wneud 7. Gwella ein ffordd o weithio – bydd oedolion yn gofyn i chi sut gallan nhw wella eu ffordd o weithio gyda chi yn y dyfodol

13. GWEITHREDU’R HAWL I ADDYSG- ENGHRAIFFT

14. Y BROSES ADRODD • Bob 5 mlynedd • Adroddiadau i’r Cenhedloedd Unedig: • Llywodraeth y DU (gan gynnwys adran gan Lywodraeth Cymru) • Adroddiadau Cyrff Anllywodraethol • Adroddiad pobl ifanc • Adroddiadau’r Comisiynwyr Plant (4 gwlad) • Sylwadau i gloi • Cynllun gweithredu Llywodraeth Cymru • Grŵp monitro

15. AMSER PANED

16. SYLWADAU CLO’R CENHEDLOEDD UNEDIG 2008 SYDD FWYAF PERTHNASOL I OFAL PLANT Rhaid i Lywodraeth Cymru/y DU wneud y canlynol • DarparuhyfforddiantarGonfensiwn y CenhedloeddUnedigarHawliau’rPlentyn i bob oedolynsy’ngweithiogydaphlant, yncynnwysgweithwyrgofal plant • Sicrhau parch i farn plant yn y teulu, yr ysgol, cymunedau a sefydliadau • Sicrhau bod ataliadyncaeleiddefnyddiofeldewisolaf, i atalniwedi’rplentyn • Sicrhau bod cosbgorfforolyncaeleigwaharddynbendantmewnysgolion a sefydliadaueraill • Sicrhau bod gweithwyrcymdeithasolyngwybod am eudyletswydd i adrodd am achosionlle yr amheuirtraisdomestigsy’neffeithioarblant • Cynnwyshyrwyddoacannogbwydoar y fronmewnhyfforddiant i staff meithrin

17. DEDDFWRIAETH A PHOLISÏAU HAWLIAU PLANT YNG NGHYMRU • Deddf Plant 2004 – mabwysiadodd Llywodraeth Cymru Gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn fel sail i bob polisi plant • Saith nod craidd – yn seiliedig ar y Confensiwn • Cynllun Gweithredu Cenedlaethol – Gwneud Pethau’n Iawn 2009 – yn mynd i’r afael ag 16 blaenoriaeth ar gyfer Cymru • Mesur Plant a Theuluoedd (Cymru) – pasiwyd yn 2010 • Mesur Hawliau Plant a Phobl Ifanc (Cymru) – bydd Gweinidogion yn gorfod ystyried y Confensiwn wrth wneud eu holl benderfyniadau

18. Yr ERTHYGLAU MWYAF PERTHNASOL I OFAL PLANT • Erthygl 9 – hawl i gadw mewn cysylltiad â’r ddau riant • Erthygl 12 – hawl i gael dy glywed • Erthygl 14 – hawl i arfer dy grefydd • Erthygl 19 – amddiffyn rhag cam-drin • Erthygl 24 – hawl i fwyd maethlon • Erthygl 28 – hawl i addysg • Erthygl 29 – dylai addysg ddatblygu dy bersonoliaeth • Erthygl 30 – hawl i ddefnyddio arferion dy deulu • Erthygl 31 – hawl i chwarae

19. MEDDYLIWCH AM BLENTYN…

20. RHOI’R HYN A DDYSGWYD AR WAITH

21. UNRHYW GWESTIYNAU I GLOI?