CYFLWYNIAD I HAWLIAU PLANT

1. CYFLWYNIAD I HAWLIAU PLANT

2. Gwaith grŴP

3. agenda • Beth yw hawliau plant? • Pam hawliau plant? • Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn • Hawliau plant yng Nghymru • Hawliau plant a gweithwyr iechyd meddwl • Myfyrio a gwerthuso

4. HAWLIAU DYNOL – EGWYDDORION CRAIDD • Cyffredinol • Diymwad • Annatod • Atebol

5. EGWYDDORION FREDA • Tegwch a rhyddid (Fairness and freedom) • Parch (Respect) • Cydraddoldeb (Equality) • Urddas (Dignity) • Ymreolaeth (Autonomy)

6. PAM MAE ANGEN HAWLIAU YCHWANEGOL AR BLANT? • Aeddfedrwydd • Heb lais ac yn anweledig • Eiddo

7. DYMUNIADAU, ANGHENION A HAWLIAU • Dymuno – awydd i gael rhywbeth • Angen – y cyflwr o fod angen cymorth, neu â phrinder hanfodion sylfaenol fel bwyd • Hawl – hawl foesol neu gyfreithiol i gael neu wneud rhywbeth

8. 4 ELFEN HAWL • Y sawl sydd â’r hawl (yr unigolyn) • Y gwrthrych (yr hyn y mae ganddynt hawl i’w gael) • Y rhai â dyletswydd (pobl neu sefydliad) • Y cyfiawnhad (mwy o urddas i’r unigolyn, datblygiad cymdeithasol, cymdeithas heddychlon)

9. CORFF HAWLIAU

10. CONFENSIWN Y CENHEDLOEDD UNEDIG AR HAWLIAU’R PLENTYN • 54 erthygl • 41 prif erthygl • 3 pharth

11. 4 HAWL SYLFAENOL Erthygl 2 – Dim gwahaniaethu Erthygl 3 – Lles y plentyn Erthygl 6 – Hawl i fywyd Erthygl 12 – Hawl i gael eich clywed

12. Y SAFONAU CENEDLAETHOL AR GYFER CYFRANOGIAD PLANT A PHOBL IFANC 1. 1. Gwybodaeth – sy’n hawdd i blant a phobl ifanc ei deall 2. Eich dewis chi – digon o wybodaeth ac amser i wneud dewis gwybodus 3. Dim gwahaniaethu – mae gan bob person ifanc yr un cyfle i gymryd rhan 4. Parch – byddwn yn parchu’ch barn chi 5. Byddwch chi ar eich ennill hefyd – byddwch chi’n mwynhau’r profiad 6. Adborth - byddwch chi’n gwybod pa wahaniaeth mae’ch barn chi wedi’i wneud 7. Gwella ein ffordd o weithio – bydd oedolion yn gofyn i chi sut gallan nhw wella eu ffordd o weithio gyda chi yn y dyfodol

13. GWEITHREDU’r HAWL I ADDYSG- ENGHRAIFFT

14. Y BROSES ADRODD • Bob 5 mlynedd • Adroddiadau i’r Cenhedloedd Unedig: • Llywodraeth y DU (gan gynnwys adran gan Lywodraeth y Cynulliad) • Adroddiadau Cyrff Anllywodraethol • Adroddiad pobl ifanc • Adroddiadau’r Comisiynwyr Plant (4 gwlad) • Sylwadau i gloi • Cynllun gweithredu Llywodraeth y Cynulliad • Grŵp monitro

15. AMSER PANED

16. SYLWADAU CLO’R CENHEDLOEDD UNEDIG 2008 SYDD FWYAF PERTHNASOL I WEITHWYR IECHYD MEDDWL Rhaid i Lywodraeth y Cynulliad/y DU wneud y canlynol • Darparu hyfforddiant ar Gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn i bob oedolyn sy’n gweithio gyda phlant, yn cynnwys gweithwyr iechyd meddwl • Sicrhau bod parch i safbwyntiau plant yn cael ei hyrwyddo, ei roi ar waith ac yn dod yn rhan o’r gyfraith • Cynnig mwy o gymorth i rieni i’w helpu i fagu eu plant • Sicrhau bod plant sydd â rhiant yn y carchar yn cael cymorth • Dylid gwario mwy o arian ar wasanaethau iechyd meddwl i blant ac ehangu gwasanaethau • Darparu gwasanaethau gwell i bobl ifanc yn eu harddegau ym maes rhyw a pherthnasoedd • Ymchwilio i pam mae pobl ifanc yn eu harddegau yn defnyddio cyffuriau ac alcohol • Gwella gwasnaethau iechyd meddwl a chwnsela i bobl ifanc yn eu harddegau • Sicrhau bod gweithwyr cymdeithasol a seicolegwyr ar gael mewn ysgolion

17. DEDDFWRIAETH A PHOLISÏAU HAWLIAU PLANT YNG NGHYMRU • Deddf Plant 2004 – mabwysiadodd Llywodraeth y Cynulliad Gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn fel sail i bob polisi plant • Saith nod craidd – yn seiliedig ar y Confensiwn • Cynllun Gweithredu Cenedlaethol – Gwneud Pethau’n Iawn 2009 – yn mynd i’r afael ag 16 blaenoriaeth ar gyfer Cymru • Mesur Plant a Theuluoedd (Cymru) – pasiwyd yn 2010 • Mesur Hawliau Plant a Phobl Ifanc (Cymru) – bydd Gweinidogion yn gorfod ystyried y Confensiwn wrth wneud eu holl benderfyniadau

18. Yr ERTHYGLAU MWYAF PERTHNASOL I WEITHWYR IECHYD MEDDWL • Erthygl 6 – hawl i fyw a goroesi a datblygu’n iach • Erthygl 12 – hawl i gael dy glywed • Erthygl 16 – hawl i breifatrwydd • Erthygl 24 – hawl i ofal iechyd o safon dda • Erthygl 29 – dylai addysg ddatblygu dy bersonoliaeth yn llawn • Erthygl 31 – hawl i chwarae

19. MEDDYLIWCH AM BLENTYN…

20. RHOI’R HYN A DDYSGWYD AR WAITH

21. UNRHYW GWESTIYNAU I GLOI?