CYFLWYNIAD I HAWLIAU PLANT

1. CYFLWYNIAD I HAWLIAU PLANT

2. Gwaith grŴP

3. agenda • Beth yw hawliau plant? • Pam hawliau plant? • Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn • Hawliau plant yng Nghymru • Hawliau plant a’r cyfryngau • Myfyrio a gwerthuso

4. HAWLIAU DYNOL – EGWYDDORION CRAIDD • Cyffredinol • Diymwad • Annatod • Atebol

5. EGWYDDORION FREDA • Tegwch a rhyddid (Fairness and freedom) • Parch (Respect) • Cydraddoldeb (Equality) • Urddas (Dignity) • Ymreolaeth (Autonomy)

6. PAM MAE ANGEN HAWLIAU YCHWANEGOL AR BLANT? • Aeddfedrwydd • Heb lais ac yn anweledig • Eiddo

7. DYMUNIADAU, ANGHENION A HAWLIAU • Dymuno – awydd i gael rhywbeth • Angen – y cyflwr o fod angen cymorth, neu â phrinder hanfodion sylfaenol fel bwyd • Hawl – hawl foesol neu gyfreithiol i gael neu wneud rhywbeth

8. 4 ELFEN HAWL • Y sawl sydd â’r hawl (yr unigolyn) • Y gwrthrych (yr hyn y mae ganddynt hawl i’w gael) • Y rhai â dyletswydd (pobl neu sefydliad) • Y cyfiawnhad (mwy o urddas i’r unigolyn, datblygiad cymdeithasol, cymdeithas heddychlon)

9. CORFF HAWLIAU

10. CONFENSIWN Y CENHEDLOEDD UNEDIG AR HAWLIAU’R PLENTYN • 54 erthygl • 41 prif erthygl • 3 pharth

11. 4 HAWL SYLFAENOL Erthygl 2 – Dim gwahaniaethu Erthygl 3 – Lles y plentyn Erthygl 6 – Hawl i fywyd Erthygl 12 – Hawl i gael eich clywed

12. Y SAFONAU CENEDLAETHOL AR GYFER CYFRANOGIAD PLANT A PHOBL IFANC 1. Gwybodaeth – sy’n hawdd i blant a phobl ifanc ei deall 2. Eich dewis chi – digon o wybodaeth ac amser i wneud dewis gwybodus 3. Dim gwahaniaethu – mae gan bob person ifanc yr un cyfle i gymryd rhan 4. Parch – byddwn yn parchu’ch barn chi 5. Byddwch chi ar eich ennill hefyd – byddwch chi’n mwynhau’r profiad 6. Adborth - byddwch chi’n gwybod pa wahaniaeth mae’ch barn chi wedi’i wneud 7. Gwella ein ffordd o weithio – bydd oedolion yn gofyn i chi sut gallan nhw wella eu ffordd o weithio gyda chi yn y dyfodol

13. GWEITHREDU’r HAWL I ADDYSG- ENGHRAIFFT

14. Y BROSES ADRODD • Bob 5 mlynedd • Adroddiadau i’r Cenhedloedd Unedig: • Llywodraeth y DU (gan gynnwys adran gan Lywodraeth y Cynulliad) • Adroddiadau Cyrff Anllywodraethol • Adroddiad pobl ifanc • Adroddiadau’r Comisiynwyr Plant (4 gwlad) • Sylwadau i gloi • Cynllun gweithredu Llywodraeth y Cynulliad • Grŵp monitro

15. AMSER PANED

16. SYLWADAU CLO’R CENHEDLOEDD UNEDIG 2008 SYDD FWYAF PERTHNASOL I’R CYFRYNGAU 1 Rhaid i Lywodraeth y Cynulliad/y DU wneud y canlynol • Darparu hyfforddiant ar Gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn i bob oedolyn sy’n gweithio gyda phlant, yn cynnwys y cyfryngau • Amddiffyn plant yn well yn erbyn gwahaniaethu trwy ymdrin ar frys ag anoddefgarwch a stereoteipiau negyddol o blant a phobl ifanc mewn cymdeithas ac yn y cyfryngau • Gwneud mwy i godi ymwybyddiaeth o wahaniaethu yn erbyn plant ac atal hyn. Efallai y bydd angen cynnwys gwaith i helpu rhai grwpiau penodol, yn cynnwys plant teithwyr; plant mudol; ffoaduriaid ifanc a cheiswyr lloches; plant lesbiaidd, hoyw, deurywiol a thrawsrywiol; a phlant o grwpiau lleiafrifol

17. SYLWADAU CLO’R CENHEDLOEDD UNEDIG 2008 SYDD FWYAF PERTHNASOL I’R CYFRYNGAU 2 Rhaid i Lywodraeth y Cynulliad/y DU wneud y canlynol • Sicrhau bod plant yn cael hamddiffyn gan y gyfraith ac yn ymarferol rhag ymyrraeth anghyfreithlon â’u hawl i breifatrwydd • Cyflwyno rheolau cryfach i ddiogelu gwybodaeth am blant • Gwneud mwy i barchu preifatrwydd plant yn y cyfryngau, yn enwedig i osgoi codi cywilydd ar blant yn gyhoeddus. Dylid gwneud hyn mewn partneriaeth â’r cyfryngau • Llunio rheolau am gyfraniad plant (yn enwedig mewn rhaglenni realiti) i sicrhau nad yw eu hawliau yn cael eu hanwybyddu

18. DEDDFWRIAETH A PHOLISÏAU HAWLIAU PLANT YNG NGHYMRU • Deddf Plant 2004 – mabwysiadodd Llywodraeth y Cynulliad Gonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn fel sail i bob polisi plant • Saith nod craidd – yn seiliedig ar y Confensiwn • Cynllun Gweithredu Cenedlaethol – Gwneud Pethau’n Iawn 2009 – yn mynd i’r afael ag 16 blaenoriaeth ar gyfer Cymru • Mesur Plant a Theuluoedd (Cymru) – pasiwyd yn 2010 • Mesur Hawliau Plant a Phobl Ifanc (Cymru) – bydd Gweinidogion yn gorfod ystyried y Confensiwn wrth wneud eu holl benderfyniadau

19. Yr ERTHYGLAU MWYAF PERTHNASOL I’R CYFRYNGAU • Erthygl 2 – mae’r Confensiwn yn berthnasol i bob plentyn a pherson ifanc hyd at 17 oed • Erthygl 3 – Dylai pob sefydliad weithio at yr hyn sydd orau i’r plentyn • Erthygl 6 – hawl i fyw a goroesi a datblygu’n iach • Erthygl 12 – hawl i gael dy glywed ac i gymryd rhan • Erthygl 13 – hawl i gael a rhannu gwybodaeth • Erthygl 15 – hawl i gyfarfod plant a phobl ifanc eraill • Erthygl 16 – hawl i breifatrwydd • Erthygl 17 – hawl i wybodaeth ddibynadwy gan y cyfryngau torfol

20. MEDDYLIWCH AM BLENTYN…

21. RHOI’R HYN A DDYSGWYD AR WAITH

22. UNRHYW GWESTIYNAU I GLOI?