Balanci ACIDO-BAZIK 2

1. Balanci ACIDO-BAZIK 2 Infermieri

2. Acidozarespiratore • Koncentrimi total ibaferitbazeeshte me pak se norma, kemirritje relative tekoncentrimittejonevete H⁺, keshtuqenjenumer me imadhijonevete H⁺ gjendet ne qarkullimin e gjakut (me shume se samundteabsorbohetngasistemiibaferit)

3. AcidozaRespiratoreshkaqet • Acidozarespiratorese parishkaktohetngaproblemi ne funksionin e mushkeriveosendryshime ne punennormalerespiratore • Çdogjendjeqeshkaktonobstruksionterrugeveajroreosedepresiontestatusit respirator mundteshkaktojeacidozerespiratore • Hypoventilimi:CO₂ nukeliminohetdhekoncentrimii H rritet, kjoçon ne gjendjeacidedhe ↓ tepH. • Medikamentet : Sedativet, narkotiket, dheanestetiketshkaktojnedepresionteqendresrespiratore, kjoçon ne hypoventilim , mbajtjete CO₂, dhe ↑tekoncentrimittejonevete H. • Bronkiti; inflamacionqeshkaktonobstruksionterrugeveajroreqerezulton me oksigjeniminadekuat. • Atelektaza; mbledhjaeksesive e mukusitqeçon ne kolapsin e alveolaveqeshkaktohetngatapat e mukusit, drenimetinfeksiozeosemedikamentetanestetikeqerezulton me ↓ reprirator.

4. AcidozaRespiratoreshkaqet • Traumat e trurit; presionieksesiv ne medulen oblongata shkaktondepresion respirator • Emphysema; humbje e elasticitetittealveolavekufizonsasine e ajritqeshkonjashtedhebrendasidomosjashteqeçon ne ↑ e nivelitte CO₂. • Asthma; spazmaqerezultonngaalergjentet, irrituesit, oseemocionetshkaktonkonstriksiontemuskujvetelemuartebronkiolave. • Edema Pulmonare; mbledhja e lengjeveextracelulare ne insuficiencenakutekardiakeshkaktondemtimteperfuzionitdhedifuzionit alveolar. • Bronchiectasis; bronketzgjerohensirezultatiinflamacionit, ndryshimedestruktivedheshihetdobesi e murevetebronkeve.

5. Vleresimi • Ne perpjekje per tekompensuar , shpejtesiadhethellesiarespiratorerriten • Dhimbjekoke • Shqetesim • Ndryshime ne gjendjenmendoresipergjumesidhekonfuzion • Ndryshimevizuale • Diaphorese • Cianoze • Hyperkalemi • Pulsiishpejtedheiçrregullt

6. Nderhyrjet • Monitorizoshenjat e distresit respirator • Administrooksigjen • Vendospacientin ne Semi-Foler • Inkurajopacientintekthehetkollitetdhemarrefrymethelle • Pergatituteadministrishtrajtimetrespiratore • Inkurajohidrimin per teholluarsekrecionet • Aspirorrugetajroreneseeshte e nevojshme • Neseeshteishqetesuarmenaxhoventilimin ne vend qeteperdoresh sedative • Minitorizoelektrolitetsidomosnivelin e K • Administroantibiotikesipaspershkrimittemjekut

7. AlkalozaRespiratore • Defiçitiaciditkarbonikdhe ↓tekoncentrimittejonevetehidrogjenit q e rezulton me akumulimin e bazesosengahumbja e acidit ne lengjettrupore pa humbjen e bazes . • Alkalozarespiratorerezultonnganjegjendjeqeshkaktonmbistimulimtesistemit respirator.

8. AlkalozaRespiratoreshkaqet • Hyperventilimi; frymemarja e shpejteshkaktonhumbjen e CO₂, qeçon ne ↓e aciditkarbonik • Histeria; eshteneurogjenikedhe e lidhur me njepsikoneuroze. Kjogjendjeçon ne frymemarjetefuqishmedheexhalin e CO₂ • Mbiventilimingaventilatoretmekanike. • Gjendjeqerrisinmetabolizmintetillasi temp • Dhimbja: mbistimulimiiqendresrespiratore ne trurezulton me defiçitteaciditkarbonik • Salicilatet; stimulimiiqendresrespiratoreshkaktonhiperventilim • Hypoksia; stimulimi respirator rezulton me defiçitteaciditkarbonik

9. Vleresimi • Vlereso per tachypneasiperpjekje per tekompensuar • Dhimbjekoke • Vertigo • Ndryshime ne statusinmendor • Paresthesiasipshndjeshmerisipickim ne gishta • Hypokalemia, Hypocalcemia • Tetani, konvulsione

10. Nderhyrjet • Sigurombeshtetjeemocionale • Inkurajofrymemarjeterregullt • Vleresoteknikat e frymemarjesdhendihmo • Mbajtjen e vullnetshmetefrymes • Perdorimin e maskesrifrymemarrese • Rregulloventilatorinkeshtuqepacientinukmerrfrymeshumeshpejtoseshumethelle. • Monitorizoelektrolitet • Administromedikamentet • Pergatitu per teadministruar Calcium glukonat per tetanineseeshte e nevojshme

11. AcidozaMetabolike • Koncentrimi total ibaferitbazeeshte me pak se norma me njerritje relative tekoncentrimittejonevete H⁺ qeshkaktonhumbjetekonsiderueshmetebazesdhembajtjeteacidit.

12. AcidozaMetabolikeShkaqet • Diabetimelitus /ketoacidozadiabetike; insulina e pamjaftueshmeshkaktonrritjetemetabolizmitteyndyrnaveqeçon ne akumulimin e ketoneveoseacidevetetjera, dhebikarbonatinukmundtaperballoje. • Pamjaftueshmeriarenalerezulton: • Rritjetembajtjes se produktevetemetabolizmitteproteinave • Grumbullimiishumteiaciditdhepamundesi e bikarbonatitteruajebalancinacido-bazik • Metabolizmiipamjaftueshemikarbohidrateve; kurpajisjet e O₂ janetepamjeftueshme per tedjegur ne menyreterregulltkarbohidratet, glukozadheujidheacidilaktik ↑ duke rezultuar ne acidozelaktike • Marjeeksesive e salicilateveshkaktonrritjetekoncentrimittejonevete H

13. AcidozaMetabolikeshkaqet • Diarea e rende; sekrecionetintestinaledhepankreatikejane alkaline. Humbje e bazaveçon ne acidoze • Malnutricioni; metabolizmijoirregulltiushqimeveshkaktonkatabolizemteyndyrnane, qelejonrritjen e nivelitteketonevedheacideve • Dieta e ydyrshme; marrje e shtuar e yndyrnaveshkaktonakumulimshumeteshpejteteproduktevetembetjevetyemetabolizmitteyndyrnaveqelejonrritjen e ketonevedheacideve.

14. Vleresimi • Ne perpjekhe per te exhale CO₂ extra dhekompensojne per acidozenshfaqethyperpnea me respiracioneKussmaul. • Dhimbjekoke • Nause, vomit dhediarre • Ere frutashngagojaqerezultonmetabolizmiiparregulltiyndyrnave • Depresiontesistemitnervorqendror • Dridhje , konvulsione • Hyperkalemia

15. Nderhyrjet • Vleresonivelin e vetedijes per depresionte SNQ • Monitorizomarrjetdhenxjerjetdheasisto ne zevendesimin e lengjevedheelektroliteve • Pergatituteadministroshsolucione I/V per territurbaferinbaze • Sigurombrojtjenngakonvulsionet • Monitorizoserumin e K. kurtrajtohetacidoza k do tezhvendosetbrendaqelizesdhe do teshkaktojeuljetenivelitteserumit.

16. Nderhyrjet ne DiabetdheKetoacidoze • Jepiinsuline per teshpejtuarlevizjen e serumitteglukozes ne qelizesipasojerregullimin e ketoacidozes • Kurglukoza do temetabolizohetashtu sic duhettrupi do tendalojekonvertimin e yndyrnave ne glukoze. • Monitorizokolapsincirkulatorshkaktuarngapolyuria, qevjensipasoje e gjendjeshyperglicemike, sepsediurezaçon ne defiçitin e volumitekstra-celular .

17. Nderhyrjet ne InsuficienceRenale • Ne insuficiencenrenaledializamundteperdoret per tepastruarproteinendhembetjetsirrjedhimreduktimin e gjendjesacidike. • Dieta e reduktuar ne proteinadhe e pasur ne kalori do tereduktojesasine e proteinesdhe do teuleacidozen

18. AlkalozaMetabolike • Defiçitteaciditkarbonikdheuljetekoncentrimittejonevete H, qerezultonngambledhja e bazes • AlkalozaMetabolikerezultonngamalfunksionimiimetabolizmitqe con ne rritjetesasise se solucionitbaze ne gjakdheuljetesasise se acidit ne gjak.

19. AlkalozaMetabolikeshkaqet • Marrja e sasivetetepertatebikarbonatittesodiumitshkaktonrritjetesasise se bazes ne gjak • Te vjellatsasioreoseaspirimi gastro-intestinal con ne humbjetemadhetesasise se acidit • Diuretiket; humbje e jonevetehidrogjenitdhechloriditshkaktonrritjekompensantoretebikarbonatit ne gjak • Hyperaldosteronismi; kemirritje e reabsorbimittesodiumit ne tubatrenaleqerezulton me humbjetejonevetehidrogjenit. • Transfuzionetmasivetegjakut; antikoagulanticitratqeperdoret per teruajturgjakunmetabolizohet ne bikarbonate

20. Vleresimi • Ne perpjekje per tekompensuarshpejtesiadhethellesiarespiratoreulen per tembajtur CO₂. • Nause, vomit, diarre • Shqetesim • Mpirjeteextremiteteve, ngerç • Hypokalemi • Hypocalcemi • Tachikardi

21. Nderhyrjet • Monitorizonivelin e serumitte K dhe Ca • Ndermermasasigurie • Pergatituteadministroshmedikamentetsipaspershkrimitpe rte ndihmuarexkretimin e bikarbonatevengaveshkat. • Pergatitutezevendesoshchloridin e potassiumitsipaspershkrimit