600 likes | 1.05k Views
KOLLAJEN DOKU HASTALIKLARINDA BULGULAR. VASKÜLİT. 1.Damar duvarında inflamasyon, nekroz veya humoral immun sistem elemanlarının varlığı (IG, C ) 2.Lümende tıkanma, çevre dokuda iskemi Romatizmal hastalık Kollajen vasküler hastalık ** VASKÜLİT !!.
E N D
VASKÜLİT 1.Damar duvarında inflamasyon, nekroz veya humoral immun sistem elemanlarının varlığı (IG, C ) 2.Lümende tıkanma, çevre dokuda iskemi Romatizmal hastalık Kollajen vasküler hastalık **VASKÜLİT !!
Vaskülit gelişiminde sorumlu mekanizmalar • T hücre aracılı immun reaktivite • AEHA aracılı hücre hasarı • ANCA aracılı damar hasarı • Koagülan/ trombotik sistem aracılı damar hasarı • Enfeksiyon etkenlerinin direkt etkisi • Tümör hücrelerinin yaptığı damar hasarı
Antijen AP Hücre Th İnaktivasyon Th 5 aTh • Non-spesifik İmmun Hücre • Aktivasyonu • Makrofaj Aktivasyonu • NK hücre aktivasyonu 1 4 3 2 Plazma Hücresi B T T Antikor Sekresyonu Sitokin sentezleme Fazı INF, TNF Hedef Hücrelerde Apopitosis, Nekroz Parankimal Granülamatöz Lezyonlar Adhezyon Molekülleri İmmun Cevapta Artış
SİSTEMİK VASKÜLİTLERPRİMERSEKONDER • Büyük/ortaçaplıdamarlar Takayasu arteriti Dev hücreli arterit SSS primer anjiitisi • Orta/küçükçaplı damarlar Poliarteritis Nodosa (PAN) Churg- Strauss Sendromu Wegener Granülomatozu • Küçük çaplı damarlar Henoch- Schönlein vasküliti • Çeşitli patolojiler Behçet Sendromu Kawasaki Hastalığı Cogan Sendromu Buerger Hastalığı Bağ dokusu hastalıklarına ikincil Vaskülitler • (SLE, RA, Sjögren sendromu, skleroderma) • Antifosfolipid antikor sendromu • Esansiyel mikst kriyoglobulinemi • Enfeksiyöz vaskülitler • Malignite ile ilgili vaskülit • İlaç aşırı duyarlılık vasküliti • Organ transplantasyonu sonrası gelişen vaskülit • Endokardit • Arteriyel miksoma
Kapiller Venül Arteriol Ven Küçük Arter Orta Arter Kütanöz Lökositoklastik Vaskülit Geniş Çaplı Arter Henoch-Schönlein Purpurası Kriyoglobuinemik Vaskülit Mikroskopik polianjiitis Wegener Granulomatosis Churg-Strauss Sendromu Poliarteritis nodoza Kawasaki Hastalığı Dev Hücreli arterit Takayasu Arteriti
SSS PRİMER ANJİİTİSİ (PACNS) • Nadir ( 50 çocuk olgu) • E>K 3 - 78 y • Orta/ küçük çaplı arter, ven (%50) • Nekrotizan, T hücre aracılı vaskülit • Granülom (%80)(Granülamatöz anjiitis) • Edinsel nörolojik defisit • histolojik/anjiyografik vaskülit varlığı • Diğer primer/sek. vaskülit nedenleri Ø
KLİNİK- PACNS • Subakut başlangıç > 6 ay • Kronik progresif seyir • BA**,irritabilite, konfüzyon, demans • TİA, İskemik / hemorajik inme • Kranyal nöropati (II, IX, X. KS) • Myelopati
Laboratuvar- PACNS • BOS proteini , pleositoz • MR: Korteks, leptomeningeal kontrast tutan, T2 hiperintens lezyonlar • Anjiyografi: Vasospazm, daralma, tıkanma • Histopatolojik inceleme
Lenfosit infiltrasyonu Lümen
Prognoz- PACNS • Tedavisiz-------FATAL • Uzun süreli KS + Immunsup. Tedavi • Aktivasyonu değerlendirmede seri BOS / anjiyografi(?) Anjiografik düzelme Siklofosfamid kesilir
TEMPORAL ARTERİT • Daha çok ileri yaşlarda görülen sıklıkla temporal arteri tutan ve polimiyaljiya romatika ile birliktelik gösterebilen büyük ve orta çaplı arterlerin bir vaskülitidir. • Başlangıçta hafif proteinüri ve mikroskopik hematüri olmasına karşın böbrek tutulumu nadirdir.
TEMPORAL ARTERİT • Çok nadir !!! > 50 y • 2 çocuk olgu + • Temporal, karotis, vertebral, oftalmik arter • Nekrotizan granülomatöz vaskülit • Lokal ağrı, duyarlılık, nodül • BA, çene ve dil hrk. kısıtlılık • Görme kaybı • Tanı: biyopsi • Tedavi:KS (40 mg/gün )
TEMPORAL ARTERİT Dev Hücreler
TAKAYASU ARTERİTİ • Aort ve majör dallarının granülomatöz inflamasyonudur. • Genelde 50 yaştan önce ve kadınlarda görülür. • Vasküler lezyonlar (anevrizma, stenoz, dilatasyon, oklüzyon) • Ana renal arter sıklıkla tutulur; yalnız glomerüler tutulum nadirdir.
TAKAYASU ARTERİTİ • Olgu %20 < 19y K/ E: 2:1 • Arkus aorta, torasik, abdominal aorta, pulmoner arter • Dev hücreli arterit, STENOZ • Brakiyal nabız yok • Kollarda sistolik TA farkı >10 mm Hg • Kladikasyo, KKY, HT, GİS bulguları • SSS: BA, konvülsiyon, hemiparezi • Tanı anjiyografi • Tedavi: KS+ immsup+ cerrahi
POLİARTERİTİS NODOSAPAN • PAN tipik olarak kan damarlarının 3 tabakasına PMNL infiltrasyonu ile karakterize inflamatuar reaksiyondur. • Lezyonlar genellikle arterlerin dallanma noktalarında görülür • PAN akciğer ve dalağın foliküler arterleri hariç tüm damarları tutabilir. • Beyinde en sık meningeal arterler, az oranda da parankimal damarlar tutulur.
POLİARTERİTİS NODOSAPAN • Sistemik vaskülit %15 • Çocuk, adolesan E= K • Orta/ küçük çaplı arter • İK aracılı nekrotizan vaskülit • Kronik progresif seyirli • HBSAg (+): % 6-30 (adult: %40) • Kötü prognozla ilgili
PAN TANI • Esas tanı klinik görünümün tanınmasına dayanır. • Sedim yüksekliği, anemi, lökositoz, hepatit B-C, HIV, kriyoglobülinler, ANCA bakılmalıdır. • SSS’de radyolojik olarak multiple küçük, derin ve süperfisial infarktlar görülebilir. • Visseral anjiografi
POLİARTERİTİS NODOSA Kanama Yama tarzında inflamasyon
TANI- PAN • ANJİYOGRAFİ Serebral, renal, çölyak arterlerde segmental daralma, mikroanevrizma • Başlangıçta N Birkaç hf/ ayda segmental daralma • p-ANCA(+): %20, c-ANCA (+): %10 • Faktör VIII related antigen
KAWASAKİ HASTALIĞI(İnfantil PAN) • Büyük ,orta ve küçük çaplı damarları etkileyen mukokutanöz lenf nodu sendromudur(En sık koroner arterler) • Aorta ve venleri etkileyebilir. • Beş yaş altındaki çocuklarda sık görülmekte ve eritamatöz makülopapüler döküntü, servikal LAP, konjonktival hiperemi, el ve ayaklarda soyulma, anemi, kardiyomiyopati ve nörolojik tutulumla ilişkili intermitttan febril epizot şeklinde görülür.
KAWASAKİ HASTALIĞI(İnfantil PAN) • Altı hafta- 18 ay(interm.febril epizot) • Orta/ küçük çaplı arterlerde nekrotizan vaskülit • AEHA (+) • SSS tutulumu (%1) • İrritabilite, letarji **, ensefalopati • Aseptik menenjit (%25) • Hemipleji ( altı olgu anjiyografik tıkanma)
KAWASAKİ HASTALIĞI • Çocuklarda viral egzantem ve koroner arter tutulumuna bağlı ani ölüm daha sık görülür. • Periferal nöropati daha az görülür, nöbet ve ensefalopati daha sıktır. • Altta yatan hepatit B erişkinlerdeki PAN’a göre daha az görülür. • Tedavi: Aspirin (80 – 100 mg/kg/gün) 14 gün, IVIG (2 g/kg) tek doz
WEGENER GRANULAMOTOZU • Küçük ve orta çaplı damarlarda nekrotizan vaskülit (nekrotizan glomerülonefrit) ile birlikte solunum yollarında granülomatöz inflamasyonla karakterize bir hastalıktır. • Bir çok hasta ÜSYE ile müracat ederken birkısmı da daha önce ASYE geçirmiştir. Bu hastalarda 5 ay sonra sistemik bulgular ortaya çıkar. • Nörolojik tutulum hastalığın herhangi bir aşamasında ortaya çıkabilir.
WEGENER GRANULAMOTOZU Dev hücreler
WEGENER GRANULAMOTOZU • Çocukta nadir • Küçük arter, venlerde nekrotizan granülomatöz vaskülit (Solunum, renal) • Çocukta SSS tutulumu (% 17) Optik sinir granulomu, orbital psödotümör kranial nöropati (7 ve 8. K.S.), spastisite • Polinöropati (% 9) • C-ANCA (+): %90 • KS+immsup tedavi ile mortalite %100 %10
WEGENER GRANULAMOTOZU Dev hücre Nekroz
HENOCH-SCHÖNLEİN VASKÜLİTİ (HSV) Artrit, artralji, karın ağrısı, gastrointestinal kanama ve glomerülonefrit ile karakterize çocukluk çağında en sık görülen lökositoklastik vaskülittir.
HENOCH-SCHÖNLEİN VASKÜLİTİ (HSV) • 2-11 y, sık görülür • Küçük damarlarda nekrotizan lökositoklastik vaskülit, IgA, C birikimi • Serum IgA ( %50) • Tanı: deri biyopsisi • Tedavi: ASA, KS
BEHÇET HASTALIĞI • Oral ülser, genital ülser ve üveit ile karakterize, nadir, tekrarlayan bir multisistem inflamatuar hastalığıdır, • SSS tutulumu: Myelin kaybına ve nöronal elementlerin yağlı makrofajlarla yer değiştirmesine bağlı olarak yumuşak, multiple ufak odaklar şeklinde oluşur.
BEHÇET HASTALIĞI • Çocukta çok nadir, 20-30 yaş • Değişik çapta damar mikst inflamasyon • Enfeksiyöz etken immun yanıtı başlatır • HLA- B51 ( %70 (+)) • Kronik rölapslarla giden seyir • Nörolojik bulgular % 5 – 20 hastada görülür.
TEDAVİ • Kortikosteroid 60 mg/gün deri, mukoza ve artrit belirtilerini baskılamak için yeterlidir. • Nörolojik hastalık belirtilerinde metil prednizolon 1 gr, 3 gün etkilidir. • Üveitte 0,1 - 0,2 mg/kg/gün klorambusil etkili iken kortikosteroid etkisizdir. • Azotiopirin, siklosporin A, kolşisin oküler bulguları olan hastalarda etkilidir. Siklosporin A nörolojik bulguları olan hastalarda kontrendikedir.
SKLERODERMA 1. Lokalize Skleroderma ** Morfea ** Lineer skleroderma **LS en Coup de Sabre 2. Progresif Sistemik Skleroz Deri / subkutan dokularda prog. sertleşme Eklem, Akc, GİS, renal, kalp tutulumu
KLİNİK I • %80 belirti vermez, inflamasyon olmadan kas fibrozu, minimal proksimal zayıflık, serum kas enzimlerinde iki kat artma görülür, • En sık myopati (% 17) • Konjestif kalp yetmezliği ve ani ölüm riski vardır
KLİNİK II • Kranial sinir paralizisi (5,7,8,9,4 nadiren 6,10,12), 5. Kranial sinir tutulumu 200 vakada, % 4 vakada izole sensori kayıp bildirilmiştir. • Diğer nörolojik bulgular; Semptomatik periferal nöropati, karpal tünel sendromu, mononöritis multipleks
LS en Coup de Sabre (LScs) • Alın, saçlı deride skleroz, atrofi • Pigment, saç kaybı • Ünilateral serebral, meningeal arterlerde vaskülit • Vasküler displazi ??? (Chung 95)
Nörolojik tutulum- LScs • Kontrlateral hemiparezi • Parsiyel nöbetler • Diplopi, görme keskinliğinde azalma • Prognoz kötü