860 likes | 1.19k Views
TÜRK GÖĞÜS HASTALIKLARI YETERLİK KURULU. Prof. Dr. Ali Kocabaş Yeterlik Kurulu Başkanı. Tıp Uzmanlığı: Ne zaman? Niçin?. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren bilim ve teknolojideki gelişmeler, tanı-tedavi cihazlarındaki gelişmeler, deneyimli hekimler
E N D
TÜRK GÖĞÜS HASTALIKLARI YETERLİK KURULU Prof. Dr. Ali Kocabaş Yeterlik Kurulu Başkanı
Tıp Uzmanlığı: Ne zaman? Niçin? • 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren bilim ve teknolojideki gelişmeler, tanı-tedavi cihazlarındaki gelişmeler, deneyimli hekimler • Deneyimleri paylaşmak ve gelişmeleri tartışmak amacıyla hekim dernek, klup veya organizasyonları • American Ophthalmology Society, 1864 • Tıp eğitimi ve uzmanlık eğitiminde yetersizlik (A. Flexner, 1910) • Uzmanlık derneklerince yeterlilik kurulları ve yeterlilik sınavlarına başlanıyor • 1916: American Board for Ophthalmic Examination
Tıpta Uzmanlık Eğitimi • Asistana rehberlik ve gözetim altında sunulan bir organize eğitim proğramıdır. • Bu süreçte bir yandan hastaların güvenli ve uygun sağlık hizmeti almaları sağlanırken, diğer yandan asistanların mesleki, etik ve kişisel gelişimleri sağlanır. • Eğitim kalitesi ve hasta bakım kalitesi birbirine bağlıdır ve dengeli olmalıdır.
Uzmanlık Eğitimi Hizmet Eğitim Ulusal Standartlar ve dış denetim Uluslararası Standartlar
Bilim ve Teknolojideki Gelişmeler Sosyal ve Demografik Değişim Tıp Eğitiminde Değişim Tıbbın İnsancıllaşma Gereği Toplumun Sağlık Gereksinimlerinde Değişim Sağlık Hizmet Sunumunda Değişim Tıp Eğitiminin İnsancıllaşması Gereği Öğrenme Psikolojisi Alanındaki Gelişmeler Ölçme-Değerlendirme Alanındaki Gelişmeler
Uzmanlık Eğitimi Temel Özellikleri • Bir erişkin eğitimi : Kendi kendine/bağımsız öğrenme • Eğitim ortamı öğrenmeye elverişli olmalıdır. Eğitici ile eğitilen arasındaki kast ilişkisi değiştirilmeli, eğitim öğrenci merkezli olmalıdır • Bilgi kaynaklarının eksiksiz sağlanması, özellikle elektronik ortamda doğru bilgiye hızlı erişimin becerilerinin edindirilmesi önemlidir. • Günümüzde maliyet etkin sağlık hizmeti sunumu, doğru tıbbi işlemlerin doğru zamanda yapılması; kanıta dayalı tıp (dolayısıyla çok iyi biyoistatistik bilgisi)kavramının öğretilmesi gereklidir • Hastanın hakları ve biyoetik kavramlarının benimsenmesi • Toplum sağlığını yönlendiren/yöneten sağlık politikalarının uzmanlık eğitimini içinde bulunması gerekir. • Asistanların eğitim programı sırasında bilimsel araştırmalarda yer almaları bilimsel bir mantık edinmeleri ve bilimsel metodolojiyi öğrenmeleri açısından çok yararlıdır.
Tıp Eğitimi Sorunları • Bilginin aşırı artması • Aşırı teknoloji bağımlılığı • Sağlık alanında metalaşma • Toplumda eşitsizliklerin derinleşmesi • Sağlık politikaları ile eşgüdümün olmaması • Kurumlar ve eğiticiler arasındaki heterojenlik • Küreselleşme ve serbest dolaşım
Uzmanlık Eğitiminde Uluslararası Standartlar Gerekli mi? • Üniversiteler, tıp dernekleri ve sağlık kuruluşları arasında uluslar arası iletişim giderek artmaktadır • Tıp doktorlarının uluslararası dolaşımı giderek artmakta, tıbbi insan gücü uluslar arası hale gelmektedir • Dünyanın değişik bölgelerinde uluslararası serbest ticaret anlaşmalarının yapılması (EU, NAFTA, MARCADOS • Bu koşullar, uzmanlık eğitiminde uluslararası kalite güvencesi gereksinimini artırmaktadır
Eğitici Eğitilen Eğitim Kurumu Standartlar
Kavramlar • Lisans, devletin bir hekime tıp pratiği yapma izni vermesi ile ilgili bir süreçtir (Uzmanlık Belgesi) • Sertifikasyon, bir hekimin özel bir uzmanlık dalı için belirlenmiş gereksinmelere uygun olup olmadığını belirleme sürecidir (Yeterlilik Belgesi) • Akreditasyon, bir eğitim proğramının belirlenmiş eğitim standartlarına tam olarak uygun olup olmadığını belirleme sürecidir
STANDARDİZASYON EĞİTİM KALİTESİNİ ARTIRMAK HİZMET KALİTESİNİ ARTIRMAK SAĞLIKLI TOPLUM
Uzmanlık eğitim programları denetlenmelidir. Akreditasyon Standardizasyon
Dünya Tıp Eğitimi Federasyonu (WFME) • Tıp doktorlarının eğitim ve öğretimi ile ilgili bir küresel organizasyon • Tıp eğitiminin tüm aşamaları ile ilgili etkinlik göstermekte • Bir hükümet dışı kuruluş olup, WHO, UNESCO ve diğer UN örgütleri ile ilişkili • Amacı; tıp eğitiminde en yüksek bilimsel ve etik standartları teşvik etmek, tıp eğitiminde yeni metodlar, araçlar ve yönetim biçimlerini başlatmaktır.
WFME Uzmanlık Eğitiminde Uluslar arası Standartlar 1. Amaç ve sonuçlar 2. Eğitim süreci 3. Eğitilenlerin değerlendirilmesi 4. Eğitilenler 5. Eğiticiler 6. Eğitim ortamı ve kaynaklar 7. Eğitim sürecinin değerlendirimi 8. Yönetim 9. Sürekli gelişim/değişim
AKREDİTASYON • Tanım: Bir programın, kurumun veya kişinin eğitim açısından değerlendirilmesi, onaylanması ve yetkilendirilmesidir • Amaç: Eğitimin standardını yükselterek toplum sağlığını iyileştirmek
Uzmanlık Eğitimi Akreditasyonu • ABD: • Accreditation Council for Graduate Medical Education (ACGME :www.acgme.org) • Residency Review Committee • Instutional Review Committee • AVRUPA • UEMS: www.uems.be Uzmanlık Eğitimi Değerlendirmeve Akreditasyon Avrupa Uzmanlık Yeterlik Kurulları (BOARD)
ABD ÖRNEĞİ(The Accreditation Council for Graduate Medical Education-ACGME) • ABD’de tıpta uzmanlık eğitiminin kalitesini iyileştirerek sağlık hizmetlerinin kalitesini artırmayı amaçlayan, özel ve kar amacı gütmeyen bir kurul • Tıp asistanlarının eğitim proğramlarının standartlarını belirler ve eğitim programlarını değerlendirir ve akredite eder • Standartlar, ABMS, AMA, CMSS, Asistan ve Hükümet temsilcilerinden oluşan Residency Review Committee tarafından, denetim ise Transitional Year Review Committe ve Institutional Review Committe tarafından yapılır • Değerlendirme yöntemlerinin geçerli, adil ve etik olması yönünde çalışır
UNION EUROPÉENNE DES MÉDECINS SPÉCIALISTES EUROPEAN UNION OF MEDICAL SPECIALISTS U.E.M.S. UEMS, Secretariat/Siège: Av.de la Couronne, 20, B-1050 BRUSSELStel: +32-2-649.5164, fax: +32-2-640.3730, e-mail: uems@skynet.be
Avrupa Örneği(European Union of Medical Specialists-UEMS) • Avrupa Birliğinde tıp uzmanlık pratiğinin kalitesini iyileştirmek ve harmonize etmek amacıyla 1958’de kuruldu • Tıp uzmanların niteliklerinin tanımlanması ile tıp sektöründe kişi ve hizmetlerin serbest değişim ve dolaşımı sağlandı (1975)
UEMS Uzmanlık Eğitiminde Standartlar ve Denetim • Ulusal Otorite (*) • Ulusal Yeterlilik Kurulları • Avrupa Yeterlilik Kurulları • Eğitim Kurumlarını Ziyaret Proğramları (*) Ulusal kurallar, AB yasaları ve UEMS/Avrupa Yeterlilik Kurullarının önerilerine göre uzmanlık eğitiminin standartlarını ulusal düzeyde belirler
ACGME UEMS “Residency Review Committee” Alan Yeterlik Kurulları Ziyaret Programı Eğitim Programları Denetimi Ziyaret Programı Gönüllü Zorunlu Kimatian SJ Anesth Analges 2006;102:209
LİSANS* ve SERTİFİKASYON* • Lisans, devletin bir bireye, bir mesleği icra etmesi veya bir ünvanı kullanması için verdiği belge (ZORUNLU) Sertifikasyon, bir devlet kurumu ya da bir dernek (association) tarafından bir bireyin önceden belirlenmiş bir takım kriterleri karşıladığına dair verilen özel belge (GÖNÜLLÜ/ZORUNLU) *Mueller CB. Implication for licensure and certification. In VR Neufeld and GR Norman (eds). Assessing clinical competence. New York, Springer, 1984 p.311-339
UZMANLIK EĞİTİMİNDE YETERLİLİK NEDİR? (I) • Uzmanlık eğitiminin nitelik ve standartlarını iyileştirerek ve geliştirerek ilgili uzmanlık dalında yüksek standartlarda tanı ve tedavi hizmetinin sağlanması amacını taşır.
UZMANLIK EĞİTİMİNDE YETERLİLİK NEDİR? (II) • Bu iyileştirme kapsamında; • Uzmanlık süresi boyunca işlenecek bir ‘çekirdekeğitim’ programı hazırlanır. • Bu eğitimin gerçekleştirildiği altyapı, insangücü özellikleri tanımlanır. • Bu eğitimin öğrenci tarafından alınıp alınmadığı kontrol edilir.(karne) • Alınan eğitimin ölçülmesi(sınav) • Kurumsal niteliğin tanındığı sistemin oluşturulması (akreditasyon)
UZMANLIK EĞİTİMİNDE YETERLİLİK NEDİR? (III) • Yeterlilik çalışmalarını uzmanlık derneklerinin oluşturacağı ‘Yeterlilik Kurulları’ gerçekleştirir.
Uzmanlık Eğitiminde İyileştirme ve Standardizasyon Sağlık Hizmetlerinin Kalitesini İyileştirme YETERLİK KURULU Yeniden değerlendirme SINAV STANDARTLAR Yeterlik Sınavları Re-sertifikasyon AKREDİTASYON Eğitim programı Eğitilenler Eğiticiler Eğitim ortamı
Sertifikasyon (Yeterlilik Belgelendirilmesi) Uzmanlık alanlarında standart kalitenin kurulması ve sürdürülmesi ABD Kanada Avustralya İngiltere Almanya Fransa, v.b.
Resertifikasyon (Yaşam boyu öğrenimin belgelendirilmesi) • Sürekli Mesleki Gelişim’in güvence altına alınması • Sorumluluğun bireysel ve gönüllü düzeyden çıkarılması ABD (1971’den buyana) İngiltere Hollanda Avustralya
İlk Tüzük • Cumhuriyet döneminin ilk Tüzüğü • 1928 yılında çıkartılan 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un 9. maddesi • Tababet ve İhtisas Vesikaları Hakkında Nizamname / 8 Mayıs 1929
Sonraki Tüzükler1947 - 1973 Arası • Tababet Uzmanlık Belgeleri Tüzüğü / 24 Temmuz 1947 • Tababet İhtisas Nizamnamesi / 28 Aralık 1955 • Tababet İhtisas Tüzüğü / 2 Haziran 1961 • Tababet Uzmanlık Tüzüğü / 17 Ağustos 1962 • Tababet Uzmanlık Tüzüğü / 5 Nisan 1973
18. Taslak 19. Taslak 20. Taslak 21. Taslak Başka Taslak Ocak 2004 (1) Mayıs 2004 (2) Kasım 2004 (3) Danıştay I.Daire 2005 ??? AKP DÖNEMİ TUT TASARI TASLAKLARI
Tıpta Uzmanlık Kurulu 28 Mart 2007 • 5614 sayılı yasa ile 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarınnın Tarzı İcrasına Dair Kanun’un 9. maddesinde değişiklik • “….. Sağlık Bakanlığı’nın sürekli kurulu niteliğinde Tıpta Uzmanlık Kurulu teşkil olunmuştur.”
Tıpta Uzmanlık Kurulu Mart 2007 Oluşumu • Bakanlık Müsteşarı, ilgili genel müdür ve 1.Hukuk Müşaviri • Biri diş tabibi olmak üzere eğitim hastanelerinden Bakanlığın seçeceği beş • Dört tıp fakültesinden ve bir diş hekimliği fakültesinden YÖK'ün seçeceği birer • Gülhane Askeri Tıp Akademisi ve Fakültesinin seçeceği bir • TTB’nin seçeceği bir • Türk Diş Hekimleri Birliğinin seçeceği birüye
Tıpta Uzmanlık Kurulu Mart 2007 Görevleri • Eğitim kurumlarına eğitim yetkisi verilmesi ve eğitim yetkisinin kaldırılmasına ilişkin teklifleri karara bağlamak • Uzmanlık ana dallarının rotasyonlarını belirlemek • Uzmanlık sınavı jürilerini tespit etmek • Yabancı ülkelerde asistanlık yapanların bilimsel değerlendirilmesini yapacak fakülteleri ve eğitim hastanelerini belirlemek • Tıpta uzmanlık eğitimi ve uzman insan gücü ile ilgili görüşler vermek • Uzmanların tıbbi gelişmeleri izlemesini sağlayıcı inceleme ve araştırmalar yapmakla görevli olmak
Tıpta Uzmanlık Kurulu Mart 2007 İşleyişi • Kurula, Bakanlık Müsteşarı veya yapılacak ilk toplantıda üyeler arasından seçilecek başkan vekili başkanlık eder • Kurulun çalışma usul ve esasları, Sağlık Bakanlığı’nca hazırlanıp Bakanlar Kurulu’nca yürürlüğe konulacak Yönetmelikle düzenlenir
Bazı önemli konular çalışma sırasında taslaktan çıkarılmıştır. Eğitim Kurumlarını Değerlendirme ile Eğitim ve Müfredat Komisyonlarının kurulmaları ve görevleri. Akademik kurullara ilişkin bölümler Asistan temsiliyeti önerilmiştir.
Tıpta uzmanlık eğitimi için önemli, bazı konular Taslakta yer almamaktadır. Eğitim sorumlularında aranacak koşullar ve görevlendirme yöntemleri Yan dalların belirlenmesi yöntemine ilişkin düzenleme Eğitim sorumlularının görevleri ve hakları Eğitim kurumlarına alınacak asistan sayılarının belirlenmesine ilişkin ölçütler Eğitim kurumları ve birimlerin nitelikleri ve asgari standartlarının oluşturulması Eğitilenlerin hak ve sorumlulukları
Türk Tabipleri Birliği Uzmanlık Dernekleri Koordinasyon Kurulu (TTB-UDKK), Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultaylarının bir ürünü olarak 1 Kasım 1994’te kurulmuştur. TTB-UDKK halen bünyesinde 83 uzmanlık derneğini bir araya getirmektedir.
TTB-UDKK • Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurultayları • (1994-2005 tarihleri arasında on kez) • Tıpta Uzmanlık Tüzüğü Çalışmaları • Yeterlilik Kurulları (Board çalışmaları)-UYEK • (Çalışma karneleri ”Log Book”,Eğitim programları, • Yeterlilik sınavları, Alt yapı çalışmaları, akreditasyon v.b) • Türkiye’nin UEMS’de temsili
UYEK’in Rolü Nedir? Ne Yapmaktadır? • TTB-UDKK sağlık hizmetinin mevcut uzmanlık derneklerinin koordinasyonu ile en yüksek düzeye gelebilmesi için çalışmaktadır. • Tıpta uzmanlık eğitiminin standardizasyonu, geliştirilmesi, denetim ve izleniminin sağlanması amacıyla TTB-UDKK çatısı altında 2004’de UYEK kurulmuştur. • UYEK, ulusal platformda, uzmanlık derneklerinin oluşturacağı yeterlilik kurullarının bir üst kuruluşu olarak koordine eder, yönlendirir, danışmanlık hizmeti verir ve izler.
Türk Göğüs Hastalıkları Yeterlilik Kurulu (Board) : • Uzmanlık eğitiminin asgari standardizasyonunu sağlamak • Sürekli eğitimi sağlamak • Uzmanlık alanında kaliteyi yükseltmek amacıyla kurulmuştur.
Tarihsel süreç • TTB Yeterlilik Kurulu Yönergesi (1996) • Türk Göğüs Hastalıkları Yeterlik Kurulu (2000) • Temel mantık: Sınavlar
Başlangıç dönemi • Yeterlik Sınavları (2002) • Çekirdek müfredat • Asistan karnesi • Yapılacak minimum girişim sayıları
Yeni Dönem (2005- • Türkiye ve dünyadaki gelişmeler Tüzük değişiklikleri UYEK Yeterlik kurulu perspektifinde değişiklik HERMES