Voeding bij decubitus

1. Voeding bij decubitus Voeding bij decubitus 12 oktober 2006, Assen

2. Voeding bij decubitus Opbouw presentatievoeding bij decubitus • Decubitus algemeen • Voedingstherapie • EPUAP Voedingsrichtlijn • Studies • Conclusies

3. Decubitus algemeen Definitie ‘Decubitus is de verzamelnaam voor degeneratieve veranderingen in de huid en het onderliggende weefsel die veroorzaakt worden door druk, schuif-of wrijfkrachten, of een combinatie daarvan. ’

4. Decubitus algemeen Risicofactoren voor ontstaan • Druk- & schuifkrachten • Slechte voedingstoestand • Verminderde conditie van de huid & onderliggend weefsel • Verminderde afweer • Grotere kans op huidinfectie • Incontinentie • Neurologische aandoeningen

5. Decubitus algemeen Risicoplaatsen

6. Decubitus algemeen Graden I. III. II. IV.

7. Decubitus algemeen Prevalentie Landelijk Prevalentieonderzoek Zorgproblemen, Maastricht

8. Decubitus algemeen Gevolgen • Langere opname in instelling • Intensieve zorg met hoge behandelkosten • Pijn, ongemak, isolement

9. Preventie & Behandeling Preventieve & curatieve maatregelen Voedingstherapie Huid- & wond- verzorging Vermindering druk- & schuifkrachten

10. Preventie & Behandeling Voedingstoestand in disbalans • Bij decubitus: toestand van een tekort aan voedingsstoffen Inname van voedingsstoffen Behoefte en/of verlies aan voedingsstoffen

11. Grijp in bij ongewenst gewichtsverlies  5% (ofwel  3 kg) in 1 maand òf  10% (ofwel  6 kg) in 6 maanden

12. Voedingstherapie bij Decubitus Rol van voedingsstoffen Stimuleren bloedcirculatie Arginine Reguleren ontstekingsproces Anti-oxidantenmix Stimuleren wondheling Energie Eiwit Arginine Zink, vit. C en vit. A Aanmaak nieuw weefsel

13. Aanbevolen hoeveelheden voor ouderen Brood 4 snee Margarine 4 x 5 gram voor op brood Beleg 2 x hartig, 2 x zoet Fruit 2 stuks of 250 ml vruchtensap Melkprod. 3 glazen Vlees stukje (75 gram gaar) Jus 1 sauslepel (15 ml) Groenten 2-3 opscheplepels Aardappelen 2 stuks of vervanging 1 toetje 1 schaaltje (125 ml) Vocht 10 kopjes koffie, thee, water, fris (125 ml) Vit. D supplement van 5 – 10 mcg

14. Voedingstherapie bij Decubitus Extra behoefte bij decubitus • Extra energie, eiwit en specifieke voedingsstoffen

15. Voedingstherapie bij Decubitus Cubitan

16. Decubitus & Voeding Decubitus EPUAP (European Pressure Ulcer Advisory panel) Voedingsrichtlijn 2003

17. Inhoud Voedingsrichtlijn 1. Screening en bepaling voedingstoestand 2. Voedingsinterventie 3. Educatie

18. Screening en bepaling voedingstoestand • Ongewenst gewichtsverlies -  5 % in 1 maand -  10 % in 6 maanden • BMI (Nb. BMI < 18.5 = ondergewicht) • Voedingsanamnese van de afgelopen 3-7 dagen • Biochemische bepalingen • Gebruik van scorelijsten voor bepalen risico op ondervoeding • Evaluatie van de voedingstoestand

19. Voedingsinterventiebij ondervoeding • Voedingsinterventie overwegen bij ondervoeding • Interventie normale voeding - toegang tot voeding - sociale en functionele aspecten - consistentie • Normale voeding niet toereikend - eiwit- en energierijke supplementen • Normale voeding en aanvullende drinkvoeding niet toereikend - overweging sondevoeding

20. Voedingsinterventiebij ondervoeding • Behoefte: • 30-35 kcal/kg/dag • 1-1,5 g/kg/dag eiwit • 1 ml/kcal/dag vocht • Succes voedingsinterventie regelmatig evalueren

21. Voedingsinterventiebij decubitus • Bij decubitus kan de benodigde hoeveelheid supplementen verhoogd zijn • Suppletie van eiwit en energie met het gebruik van arginine, vitamines, spoorelementen en antioxidanten, blijkt een positieve invloed te hebben op de wondgenezing

22. Educatie • Door opleiding dient al het personeel bewust te zijn van het belang van voeding: - screenen en bepalen van voedingstoestand - bereiden van aantrekkelijke en smakelijke maaltijden - aanbieden en presenteren van maaltijden

23. Case studie • Patiënt, leeftijd 40 jaar, diverse decubitus wonden graad IV (o.a. op heup) • 13 % gewichtsverlies (lengte 1,84; 45 kg) • Werd behandeld op low air bed en met diverse verbandmiddelen • Voedingsinterventie bestond uit sondevoeding ’s nachts (1500 kcal, 60 g eiwit) en 2 pakjes Cubitan Schröder, abstract/poster EWMA ,2003

24. Case studie Week 1 Week 6 Schröder, abstract/poster EWMA ,2003

25. Studie Cubitan 2004 • Multi centre (ziekenhuizen) open studie • Patiënten met decubitus graad III of IV • Decubitus wondoppervlak werd wekelijks gemeten • Interventie bestond uit 1-3 pakjes Cubitan als aanvulling op de normale voeding • 39 patiënten • Gemiddelde leeftijd 75 • Gemiddelde intake Cubitan was ong. 1,9 pakje per dag

26. Resultaten % p < 0.001 p = 0.118 p < 0.05 p < 0.05 Frías Soriano, J. of Woundcare, 2004

27. Oppervlak genezen per dag • Mediaan (range): 0.34 (- 3.6 cm2 tot + 0.9 cm2) • Baseline wond oppervlak: 23.6 cm2 23.6 cm2 / 0.34 cm2 70 dagen 70 dagen  2.5 maand Frias Soriano, abstract/ presentatie EWMA, 2003

28. Gebruiksadvies Cubitan bij behandeling van decubitus

29. Voedingstherapie bij Decubitus Vergoeding • Decubitus geen indicatie gebied • Vergoeding echter soms mogelijk • Aanvraag met argumentatie

30. Conclusies Conclusies • Verpleegkundige/verzorgende heeft signale-rende en adviserende rol. • Voedingstherapie is een essentieel onderdeel van de behandeling van decubitus. • De normale voeding voorziet bij decubitus onvoldoende in de verhoogde behoefte aan specifieke voedingsstoffen. • Belang voeding bij decubitus internationaal onderkend (EPUAP) • Voor een effectieve behandeling is Cubitan noodzakelijk.

31. Cubitan drinkvoeding maakt decubitusbehandeling compleet Conclusies