370 likes | 802 Views
Qeverisja Korporative në Institucionet Financiare : Rregullat dhe Praktikat. Prezentuar nga : Merima Zupcevic Buzadzic. Supported by :. Prezentimi. Definimi i Qeverisjes Korporative Specifikat e qeverisjes korporative ne Insitucionet Financiare (IF) Dobësite kryesore
E N D
QeverisjaKorporativenëInstitucionetFinanciare:RregullatdhePraktikatQeverisjaKorporativenëInstitucionetFinanciare:RregullatdhePraktikat Prezentuarnga: MerimaZupcevicBuzadzic Supported by :
Prezentimi • DefinimiiQeverisjesKorporative • Specifikat e qeverisjeskorporative ne InsitucionetFinanciare (IF) • Dobësitekryesore • Rekomandimet e Komitetittë Basel-it • RoliiRregulatorit
DefinimiaktualiQeverisjesKorporative “QeverisjaKorporativepërfshinnjëmorimarrëdhenjeshnëmestëMenaxhmentittëkompanisë, BordittëDrejtoreve, aksionarëvesidhepalëvetjeratëinteresit. QeverisjaKorporativepoashtuofronnjëstrukturëpërmestëcilëspërcaktohenobjektivat e kompanisë, mjetetpërmberritjen e ketyreobjektivavesidheatotëmonitorimittëperformancës” OECD Corporate Governance Principles, 2004 Principet e QeverisjesKorporativete OECD-se, 2004
E rendesishme... • QK e mirëkontribuonnëzhvillimekonomiktëqëndrueshem duke (i) rriturperformancën e kompanive(ii) rriturqasjen e kompanivenëkapitalin e jashtem. • Konvergjenca e praktikaveglobaletëbiznesittëkombinuara me mobilitetin e kapitalit global e benesencialepërsecilenkompani e cilaështë duke kërkuarqetëterhjekkapitaldhetëpërshpejtojrritjenekonomiketëipërmiresojpraktikat e QK. • QeverisjaKorporativemerret me menyrat me tëcilatfinancuesit e kompanive (p.sh. Aksionaretdhekreditorët) sigurohenqë do tejukthehetinvestimi. • QeverisjaKorporative ka per qellimqëtareduktojproblemin e agjensionitqerrjedhngandarja e pronësisedhekontrollit.
PërfitimetpërKompaninë RRITJE NË PERFORMANCË Konkurueshmëeri InovaciondheStrategji Reagim përmirësuar Për IF-e: kjovlensi per vete IF-e ashtuedhepërklientet e tyre! Përfitimet e Brendshme ProcesiiVendimit Organizata
PërfitimetpërKompaninë RRITJE NË KONKURRUESHMËRI Fondepërrritje / Inovacion / Zgjerim QasjepërInvestitoreterinje QasjendajKredive (mëtë lira) Përfitimet e Jashtme RritjenëReputaciondheKonfidencë Kompania me QK tëMirë
QëllimiKryesoriQeverisjesKorporative... Produktivitet Investitorët Vlerësimmëilartë
QK ne institucionetfinanciareeshte: • Mëkomplekse (dhe sensitive) sesanëkompanitetjera; • Më e lidhur me menaxhimin e riskutdhemekanizmavetëkontrollittëbrendshëm; • Zakonisht e rregulluarnëmenyrë me strikte; • Sjellndikim me tëmadh: • Stabilitetinësektoritfinanciarështëvendimtarpërekonominë e vendit • Ndërlidhja e sektoritfinanciarndërkombetartregonndikim ne bazarajonaledheglobale. • Individëtmvarenngasistemifinanciar.
Dobësitekryesoretë QK tërrjedhurangakrizafinanciare • MonitorimijoimjaftueshëmiBorditndajManaxhmentittëlartë; • Menaxhimiriskutjoadekuat; dhe • Strukturadheaktiviteteorganizativetëbankaveshumekompleksedhetepaqarta. Komitetii Basel-it, Tetor 2010 Cfareduhetbërëpraqëtëpërmirësohet QK nëIF?
Rekomandimet e Komitetitte Basel-it janëtëfokusuaranë: • Praktikat e BordittëDrejtoreve; • Menaxhmentiilartë; • Menaxhimiiriskutdhekontrollat e brendshme; • Kompenzimet; • Strukturatkompleksedhetëpaqarta; dhe • PublikimidheTransparenca.
Praktikat e BordittëDrejtoreve DetyratKryesore: • Ndjekja e pergjegjësisesëpërgjithmepërbankën, duke perfshirëstrategjinë e biznesitdheriskut, aspektinfinanciardheqeverisjen • Mbikëqyrjeefektivetëmenaxhmentit Përtëikryerdetyrat e veta, Bordiduhet: • Tëgjykojobjektivisht , tëketëdhetëmirembajëkualifikimedhekompetence, siindividualishtashtuedhekolektivisht; • Tëpercjellpraktikatëmiratëqeverisjespërpunën e tyresiBord; dhe • Tëndihmohetngafunsionetkompetentetëriskutdhekontrollave, tëcilatmbikeqyrenngaBordi.
Pergjegjësiakryesorepër: • Biznesin e IF • Strategjisësëriskut (përfshirekëtuedhetolerancen e riskut/ apetitet) • AspektinFinanciar • Organizimidheqeverisja Tëimplementuarapërmes: • Zhvillimidheimplementimiistrategjive ( objektivave, strategjia e riskut, përshtatshmëria) • Mbikëqyrjetevazhdueshmetemenaxhmentitdhekontrollavetembrendshme • Zhvillimidheimplementimiikornizëssë QK • Vendosja e vleravetekorporates • Krijimiinjesistemitemirëfilltetekompenzimit
Mbikëqyrja e Menaxhmentit – aktivitetetkryesore: • Monitorimiiaksionevetemenaxhmentittëlartëështëkonsistente me strategjinedhepolitikat e aprovuarangabordi duke perfshireedhetolerancen e riskut/apetitet; • takimetërregullta me menaxhmentin e lartë; • pyetjedhevleresimesidheshpjegimedheinformatatëdhënangamenaxhmentiilarte; • Caktimiistandardeveformalete performances per menaxhmentinkonsistent me objektivatafat-gjatastrategjikedheaspektinfinanciarte IF-e sidhemonitorimii performances se menaxhmentittëlartënëkëtostandarde, dhe • Sigurimiqënjohuritëdheekspertizae menaxhmentitmbetet e përshtashmepërnatyren e biznesitdheprofilittëriskuttë IF-e.
Funksionet e Bordit: • NUMRI I DUHUR • VLERESIM I PERFORMANCES • ROLI I KRYETARIT • Lidershipi • Besueshmëria • Jo-ekzekutiv • TRETMANI I KONFLIKTEVE TE INTERESIT • KOMITETET • KomitetiiAuditimit • KomitetiiRiskut • KomitetiiKompenzimit • Komitetii HR/Qeverisjes • KomitetiiEtikes/Pershtashmerise Kompetencat e Bordit: • KUALIFIKIMET • Individualedhekolektive • Dituri DHE Eksperience • Aftësite e deshiruara: financa, kontabilitet, kredi, operacionedhepagesabankare, planifikimstrategjik, qeverisje, menaxhimiriskut, kontrollatëbrendshme, rregullabankare, auditimdhepërshtashmëri • TRAJNIMI • Nëpune • Trajnimeterregultapërtëizhvilluar/permirësuaraftësitë • Bugjeti! • KOMPOZIMI • Llojllojshmeri e aftësive • Planifikimivazhdimesise • Pamvaresia
Menagjmentiilarte • Pergjegjes per biznesinditor • Kontributi ne qeverisjenkorporativete IF-e me anëtëmirësjelljespersonale • Tësigurohetpergjegjëshmëriadhetransparencanëlinje me strategjine e biznesit, politikavedhe tolerances sëriskuttëaprovuarngaBordiiDrejtoreve. • Implementimiimekanizmavetëmenagjimitteriskut (per risqetfinanciaredhejo-fianciare)
Menagjimiiriskutdhekontrollat e brendshme MenagjimiiRiskut • Identifikimiiriskut • Vlerësimiiekspozimit • Monitorimiiriskut • Raportiminënivelintjeter Kontrollat e Brendshme • Secili risk e ka njepolitike, procesdhemekanizemtëkontrollit • Reagim me kohe • Përshtashmëri KOMUNIKIM
Mjetetkryesoretëmenaxhimittëriskut: • MenaxheriiRiskut (s’bentekete ‘dykapela’ me managjerin e financvae, opericionevedheauditimit • Pamvarësia e njesivebiznesoretëcilatjanënënmbikeqyrjen e funksionittëriskut • Burimet (njerëzoredhefinanciare) • Kualifikimet • Përcaktimimetodavedheaktiviteteve
Kompenzimi ecoDa(European Confederation of Directors' Associations) PunimimbiPolitikat e Pagave: 3D-te – Dizajnimi: I strukturesdhepolitikavetë pages , fiksedhetendryshueshme ; Decision -Vendimi :kushvendos; Disclosure - Zbulimi :zhvillimiinjestrukturetepublikimitrrjedhonnë transparence mëtëmadhe( posaqërisht e rëndesishmenëgjendjen e sotmetëekonomiseglobale) Referenca: Position Paper on DIRECTORS’ REMUNERATION IN LISTED COMPANIES IN EUROPE, ecoDA, October 2009, available at www.ecoda.org/docs/Position%20Paper%20on%20Executive%20Remuneration.%20October%202009.pdf Compensation Principles and Standards Assessment Methodology, Basel Committee on Banking Supervision, January 2010, available at www.bis.org/publ/bcbs166.htm
FormatiidokumentittePolitikes se Pagave: • Paragrafi 1 – Objektivat e Politikes • Paragrafi 2 – ProcesiiformulimintePolitikes • Paragrafi 3 – Pagesa per Ekzekutivperkrah Jo-Ekzekutiv • Paragrafi 4 – Struktura e paketes se beneficioneve • Paragrafi 5 – Pensionet • Paragrafi 6 – tetjera/ benefitetjo-monetare • Paragrafi 7 – Devijimetngapolitika • Paragrafi 8 – AnëtaresimiiDrejtoreveEkzekutiv ne tjeraBordeteDrejtoreve
Strukturakorporativekompleksedhe opaque RoliiBorditteDrejetorëvedheMenaxhmentittëlartë: • KUPTIM I PLOTE istrukturavedherisqeveoperacionalengaBordiiDrejtorevedhemenaxhmenti (posaqërishtnese IF ka njësi, dege, nëndege, etj.) • Tësigurohetqëtëmenjanohenstrukturatekomplikuara pa nevoje • Tëkete process tëcentralizuarpëraprovimindhekontrollin e krijimittëentiteteveligjoretereja • Njohja e risqeveqësjellkompleksitetiistrukurëssënjëentitetiligjor • Vleresimi se siriskuistrukturësndikonnëaftesinë e njëentitetipërtëmenaxhuar me profilin e riskuttesaj.
PublikimidheTransparenca • Principet e OECDsembiQeverisjenKorporative (2004): publikimingabankatduhettëpërfshije , përpostjerave, informatambiobjektivat e bankës, strukturatdhepolitikatorganizativedheqeverisese (nëveqantipermbajtja e koditapopolitikes se qeverisjeskorporativedheprocesiiimplementitimittesaj), pronesia e aksionevekryesoredhetëdrejtat e votimitsidhetransakcionet me palet e interesit • Pikatkryesoretë tolerances sëriskut/apetiteve (pa e thyerkonfidencialitetin e nevojshem), me pershkrimtëprocesitpërdefinimin e sajdheinformatambipërfshirjen e BorditteDrejtorevenënjëprocestëtille • Publikimiduhettëjeteisakte, iqartëdhetëprezentohet ne mënyretëkuptueshmeashtuqeaksionaret, depozitorët, palët e interesitsidhepjesemarresittjeretetregut, tëmundtakuptojne me lehtësi.
BordiiDrejtorevedheMenaxhmenti Pergjegjeshmeria PERFORMANCA DHE QEVERISJA NE IF Udhezues per pritjet Mbikëqyresit/Rregullatoret
Rregullatoretduhetqë.. • Tësigurohenqë IF-e praktikojne QK tëmirënëpërputhje me standardetndërkombetaredhekornizenrregullativedheligjoretevendit • Tëkrijojneudhezuesdherregullambi QK, posaqërishtnesenukjanëtëreflketuaramirënëligjet, rregulloret, kodetdhelistat e paraqitjes - berza • Adresohennevojat e bankavepër QK duke iudhezuarpërpraktikatmëtëmiradhe duke u treguarpërrisqet e reja.
Detyratkonkretetërregullatoreve: • Bërja e vleresimevetërregulltadhegjithëpërfshiresetëpolitikavedhepraktikavetëqeverisjeskorporativedhevleresimiiimplementimittëketyreprincipeve - Shume e rëndesishme: komunikimirregullt me Bordin e Drejtoreve, Menaxhmentin e lartë, Kontrollin e BrendshëmdheAuditorin e Jashtëm. • Tëperkujtohetqë QK ështëdirekt e lidhur me madhësine, kompleksitetin, strukturen, rëndesineekonomikedheprofilin e riskuttënjë IF. - tësigurohetimplementimiistrukturesorganizativeqëpermbanbilancetesakta • Tëadresohetalokimiidetyrave, pergjegjshmërisedhe transparences
Vlerësimiipershtatshmërise (ekspertizesdheintegritetit ) tëanetarevetëpropozuarteBorditteDrejtorevetë IF-se – do tëishtemirëqëtëbëhëtnjejtë me Menaxhmentin e lartë • Tësigurohetqëmekanizmat e mbikëqyrjesjanëtëmirefilltë (KB,AB, MR, pershtatshmëria) • Vlerësimiikontrollavetëbrendshemtëcilat e shtyjneqeverisjen e mirëdheperkujdesjaqëatoimplementohen. • Sigurimiqë IF amëdheajobijeikanëstandardet e njejta (atykuështë e mundur)
Mjetetqeikanerregullatoret • Raportet e brendshmetëpaanshmesi p.sh: raportet e auditorittëjashtëm • Raportet e brendshmetë IF • Kornizenligjoredherregullative (aftësiaqëtëkërkohenveprimepërmirësuese) • Kooperimi me rregullatorëtngajurisdikcionettjera • Kooperimi me institucionetsi-motrandërkombëtare
Njëmjetirëndësishem: Kodii QK • Definimiimarrëdhenjes me palettjerateinteresit • Investitorët • Tregu me imadh • Tëdrejtat e funksionittëaksionarevedhepronareve • PublikimidheTransparenca • KalendariiKorporates • Websajti
Mekanizmat e Kontrollit • Pergjegjësitdhedetyrat e BorditterejtorevedheMenaxhmentit • Nominimet • Monitorimi • Kompenzimi • Raportimi • Komitetet • Reprezentuesit e punëtoreve ne trupatqeverises
Konkluzionet • QK në IF është me shumërendësipërekonomine ne pergjithesi • Kriza ka treguarpërrisqetërrezikshmeqëduhentëadresohennëshumeekonomi • Roliirregullatoriteshteshumëirendesishempërtësiguruar QK të mire në IF duke përcaktuarstandardedherregulla • EkperiencaregjionalemundtereplikohetnëKosoveashtuqëtëketeadoptimtërrjedheshemtëstandardeve.
Jufalemnderit! MerimaZupcevicBuzadzic mzupcevic@ifc.org Per informata me tehollesishme , julutemkontaktoni: Ramadan Berisha, Konsultant – QeverisjaKorporativeInternational Finance Corporation - Europe & Central Asia rr. MujoUlqinaku no.3 (Peyton town)10 000 Prishtina, Kosovo Tel: +381 38 609 333, ext. 320 E-mail: rberisha@ifc.org Web: www.ifc.org