SEPA : Wettelijk kader

1. SEPA : Wettelijk kader Nationale Bank van België Jan Vermeulen Axelle Waterkeyn

2. Europese Commissie: objectief • "De interne markt kan niet naar behoren werken zonder goedkope, doeltreffende en veilige betalingsdiensten". • doeltreffendheid - veiligheid • consumentenbescherming • concurrentie (eerlijke toegang)

3. Europese Commissie: wettelijk kader • Payment Services Directive 2007/64/EC (PSD) • Wet betreffende de betalingsdiensten • Doorzichtigheid van de voorwaarden en informatievereisten voor betalingssystemen • Rechten en plichten inzake het aanbieden en gebruiken van betalingsdiensten • Wet op het statuut van de betalingsinstellingen • Oprichting van "Betalingsinstellingen" • Verordening 924/2009 betreffende de grensoverschrijdende betalingen • Gelijke tarieven voor nationale en grensoverschrijdende betalingen • Verordening 260/2012 betreffende de technische en bedrijfsmatige vereisten voor overschrijvingen en domiciliëringen in EUR • Einddatum voor nationale betalingsinstrumenten: 01-02-2014

4. Europese Commissie: rol • Omzetting van de Directive (PSD) in 2 wetten (2009) • + Uitvoeringstermijn, terugbetaling, transfer van het volledige bedrag Betalingsinstellingen Transparantie en informatie Rechten en plichten

5. Europese Commissie: rol • Verordening 924/2009 betreffende grensoverschrijdende betalingen in EUR EeEUREUpayments in € • voor • al de electronisch verwerkte betalingen in EUR • verplicht gebruik van het IBAN (SCT & SDD) Herleiden van de kosten voor grensoverschrijdende betalingen naar het kostenpeil van de nationale betalingen

6. Europese Commissie: rol • Verordening einddatum • "Overschrijvingen zullen dienovereenkomstig worden uitgevoerd tegen 1 februari 2014" • "Domiciliëringen zullen dienovereenkomstig worden uitgevoerd tegen 1 februari 2014"

7. Europese Commissie: rol • Europees Forum voor nationale SEPA- Coördinatiecomités • Europese Mededingingsautoriteiten: in opbouw multilaterale uitwisselingsvergoeding kaartbetalingen toegang tot bankrekeningen

8. Wet op de betalingsdiensten van 10/12/2009 verschenen in het BS op 15/01/2010 • Uitvoeringstermijn, terugbetaling, transfer van het volledige bedrag Betalingsinstellingen Transparantie en informatie Rechten en plichten

9. Wet op de betalingsdienstenart 9 tot 14 • Transparantie van de voorwaarden voor betalingsdiensten (art 9 => 14) • afzonderlijke betalingsoperaties • raamcontract • beschrijving van de voornaamste kenmerken • unieke herkenning • maximale uitvoeringstermijn • kosten

10. Wet opde betalingsdienstenart 38 & 39 : terugbetaling(1) • Terugbetaling van betalingsopdrachten geïnitieerd door of via de begunstigde • Van toepassing zowel op de "nationale" DOM80-domiciliëringen als op de SDD • De betalingsdienstaanbieder van de betaler staat in voor de terugbetaling • wanneer in het mandaat geen precies bedrag vermeld werd • en het bedrag hoger lag aan dat waaraan de betaler zich redelijkerwijs kon verwachten • Raamcontract: de betaler en zijn betalingsdienstaanbieder kunnen overeenkomen dat de betaler recht heeft op de terugbetaling zelfs al zijn deze voorwaarden niet vervuld

11. Wet op de betalingsdienstenart 38 & 39 : terugbetaling (2) • terugbetaling van betalingsoperaties geïnitieerd door of via de begunstigde • Raamcontract: de betaler heeft geen recht op terugbetaling • wanneer hij zijn toestemming rechtstreeks aan de betalingsdienstaanbieder heeft gegeven • wanneer de betreffende informatie 4 weken vóór de vervaldag aan hem werd meegedeeld • 8 weken • de terugbetaling wordt binnen de 10 dagen uitgevoerd

12. Wet op de betalingsdienstenart 38 & 39 - Recht op terugbetaling in de Belgische praktijk Het onvoorwaardelijk recht op terugbetaling geldt gedurende 8 weken: sinds 1/4/2010 voor de nationale DOM80-domiciliëringen sedert 1/11/2009 voor de Europese SDD core-domiciliëringen Na deze 8 weken geldt nog een terugbetalingsrecht van 13 maanden Wanneer er geen geldig mandaat is. De bewijslast komt toe aan: de schuldeiser voor SDD & DOM70 de bank van de debiteur voor DOM80 Het onvoorwaardelijk terugbetalingsrecht is niet van toepassing voor : de SDD – B2B de SDD – fixed amount (in ontwikkeling)

13. Wet op de betalingsdienstenart 29 : mandaat • Mandaat voor de betalingsoperaties • Het domiciliëringsmandaat moet aan de volgende voorwaarden voldoen: • Er moet een uitdrukkelijke toestemming van de betaler zijn • Het mandaat moet uitdrukkelijk verwijzen naar het onderliggend contract (waarin gerefereerd wordt naar het type, de vervaldag...) • De domiciliëring kan pas geldig afgewikkeld worden wanneer de betaler vooraf ingelicht werd over het onderliggend contract

14. Wet op de betalingsdienstenart 45 & 78 uitvoeringstermijn en waardedatum • België • Overschrijvingen: D intrabancair • D+1 indien interbancair • papier: +1 dag • Domiciliëringen: • D+3 tot 01/01/2012 • D+1 na 01/01/2012 • Grensoverschrijdend (overschrijvingen & domiciliëringen) • Tot 01/01/2012: D+3 • D+1 vanaf 01/01/2012

15. Verordening van het Europees Parlement en de Raad • NL= http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2012:094:0022:0037:NL:PDF • FR= http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2012:094:0022:0037:FR:PDF • "Overschrijvingen zullen dienovereenkomstig worden uitgevoerd vanaf 1 februari 2014" • "Domiciliëringen zullen dienovereenkomstig worden uitgevoerd vanaf 1 februarei 2014"

16. Verordening van het Europees Parlement en de Raad • Verordening betreffende de technische en bedrijfsmatige vereisten voor overschrijvingen en domiciliëringen in EUR • Voorstel van de Commissie -16 december 2010 • Aanvaarding op 14 maart 2012 • Gepubliceerd in het Publicatieblad op 30 maart 2012

17. Verordening, artikel 1 • Artikel 1: Worden beoogd • overschrijvingen en domiciliëringen in EUR binnen de EU • beide benen in de EU (both legs in the EU) • worden niet beoogd: • kaarten • mobiele betalingen • geldzendingen (money remittance) • electronisch geld (e-money)

18. Verordening, artikel 6 • Artikel 6: Einddatums • "Overschrijvingen zullen dienovereenkomstig worden uitgevoerd vanaf 1 februari 2014" • "Domiciliëringen zullen dienovereenkomstig worden uitgevoerd vanaf 1 februari 2014" • Technische specificaties als bijlage

19. Verordening, artikel 5 • Artikel 5: Vereisten voor overschrijvingen en domiciliëringen • Technische specificaties als bijlage • min of meer in de lijn van de "European Payment Council (EPC) Rulebooks" • Gebruik van ISO20022 • Gegevensvelden • ...

20. Verordening, artikel 5 • Artikel 5: Vereisten voor overschrijvingen en domiciliëringen • min of meer in de lijn van de "European Payment Council (EPC) Rulebooks" • Overschrijvingen • enkel IBAN (BIC facultatief)! • vanaf 01/02/2014 voor nationale betalingen • met mogelijk uitstel per land • vanaf 01/02/2016 voor grensoverschrijdende betalingen • Domiciliëringen • " ... betalers zullen de mogelijkheid genieten om: • hun betalingsdienstaanbieder op te dragen de domiciliëringen te beperken qua bedrag of periodiciteit of zelfs beiden; • hun betalingsdienstaanbieder te vragen, indien er volgens de PSD geen terugbetalingsrecht mogelijk is, iedere domiciliëring na te kijken en te controleren of het bedrag en de periodiciteit van de operatie kloppen met het in het mandaat overeengekomen bedrag; • hun betalingsdienstaanbieder op te dragen bepaalde domiciliêringen, afkomstig van één of meerdere schuldeisers, te blokkeren of enkel domiciliëringen afkomstig van welbepaalde schuldeisers te aanvaarden." • maar niet van toepassing voor B2B!

21. Verordening, artikel 5, vervolg • "De betalingsdienstaanbieder zal er zich van vergewissen dat de betalingsdienstgebruiker (PSU) die geen klant of micro-onderneming is en die individuele overschrijvingen of domiciliëringen initieert of ontvangt die gebundeld worden voor transmissie, het berichtenformaat ISO20022 gebruikt." • Optie uit te stellen tot 01/02/2016.

22. Verordening, artikels 3 & 9 • Artikel 3: Bereikbaarheid • " ... de betalingsdienstaanbieder van de betaler moet bereikbaar zijn voor overschrijvingen afkomstig uit gelijk welke lidstaat ... " • " ... de betalingsdienstaanbieder van de betaler moet bereikbaar zijn voor domiciliëringen aangeboden door een schuldeiser uit gelijk welke lidstaat ... " • alleen voor "consumenten", niet voor B2B • Artikel 9: Bereik van de betalingen • "De opdrachtgever van een overschrijving tot 50 000 € ten gunste van een rekening binnen de Unie moet niet specifiëren in welke lidstaat de rekening gehouden wordt ..." • " Een schuldeiser die een domiciliering tot 50 000 € gebruikt om een rekening binnen de Unie te debiteren moet niet specifiëren in welke lidstaat de rekening gehouden wordt ... " • Conclusie: • Overschrijvingen moeten uitgevoerd worden ongeacht waar de te crediteren rekening gehouden wordt • Domiciliëringen moeten uitgevoerd worden ongeacht waar de schuldeiser of debiteur hun rekening houden

23. Verordening, artikel 8 • Artikel 8: Uitwisselingsvergoedingen voor domiciliëringen • "het doel van de Europese Commissie bestaat in het scheppen van neutrale concurrentievoorwaarden tussen de betalingsdienstaanbieders" • " ... er zal geen enkele multilaterale uitwisselingsvergoeding (of soortgelijke overeengekomen vergoeding) voor domiciliëringen toegepast worden." • Uitgezonderd voor "R-transacties", wanneer zij kosten-gebaseerd zijn • einddatum voor grensoverschrijdende transacties: 01-02-2017 • einddatum voor nationale transacties: 01-11-2012

24. Regulering, artikel 16 • Overgangsvoorzieningen • niche-producten overschrijvingen (minder dan 10%, 01/02/2016) • niche-producten domiciliëringen (minder dan10%, 01/02/2016) • de betalingsdienstaanbieders toelaten om tot 01/02/2016 conversiediensten aan de consumenten aan te bieden voor nationale betalingsopdrachten • landen buiten de eurozone

25. Verordening, overzicht per item source: ECB

26. Regulering, overzicht van de datums