SİGARA VE ÖLÜM ; Retrospektif olgu-kontrol çalışması.

1. SİGARA VE ÖLÜM ; Retrospektif olgu-kontrol çalışması. Zeki Kılıçaslan(1), Turgut Özcan(2) , Nurten Baş(2), Ahmet Doğan(2), Osman Güneş(2), Ahmet Demirbaş(2), Tevfik Saydam(2), Sezai Kurtalan(2), Rian Dişçi(3) 1. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD 2. İstanbul Belediyeleri Sağlık İşleri Müdürlüğü 3. İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD

2. AMAÇ Bu pilot çalışmanın amacı; İstanbul’da sigaraya bağlı yaşa özgü ölüm riskini ve sigara ile ölüm nedenleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktı.

3. YÖNTEM-1 Çalışma 13 Belediye Sağlık Müdürlüğünde Yapıldı. Avcılar 2004 Bahçelievler 2004 Bayrampaşa 2004 Bağcılar 2004 Beşiktaş 2004 Beyoğlu 2004 Esenler 2004 Eyüb 2004 Gaziosmanpaşa 2004-2005 Gaziosmanpaşa-Arnavutköy 2004 Kağıthane 2004-2005 Maltepe 2004 Pendik 2004

4. YÖNTEM-2 Çalışma İstanbul’un 13 Belediye bölgesinde 2004-2005 yıllarındaki 35 veya daha yaşlı ölümlerden 5785 ( 3326 erkek, 2459 kadın) kişiyi ve 35 yaş ve üzeri 3467 (1446 erkek, 2021 kadın) kontrolü kapsamaktadır.

5. YÖNTEM-3 Çalışmanın Kapsamı Bu belediye sınırlarındaki tüm ölümlerin : % 58.2 Erkeklerde % 61,7 Kadınlarda % 53,9 İntihar, kaza ve cinayet sonucu ölümler çalışma dışı bırakıldı.

6. YÖNTEM-4 Kontroller ölen kişilerin yaşayan eşi veya aynı evde yaşayan 35 yaş veya daha yaşlı aile üyelerinden oluşmaktadır. Olgu ve kontrollere ait bilgiler ve ölüm nedenleri hekim veya teknisyenlerce ölü yakınlarından alındı.

7. Form- Kayıt örneği

9. YÖNTEM-5 İstatiksel yöntemler: Rölatif risk değerlendirmesinde logistic regresyon analizi kullanıldı. (SPSS) Regresyon analizinde yaş, sigara ve eğitim durumu standardize edildi.

10. YÖNTEM-6 İstatiksel yöntemler: Sigara ile ilişkili ölümün hesaplanması: ( 1- 1 /Risk ratio ) x Olgu sayısı

11. SONUÇLAR-1 ÇALIŞMAYA ALINAN ÖLÜMLERİN YAŞ GRUPLARI ERKEKLER KADINLAR 35-44 123 68 45-54 451 181 55-64 717 291 65-74 1035 582 75+ 1000 1337 35-69 1709 768 70+ 1617 1691 Toplam 3326 2459

12. SONUÇLAR-2 OLGULARIN SİGARA İÇME DURUMU Erkek Kadın Sigara içenler : % 68.6 % 13.4 Ölmeden önceki son iki yıla kadar sigara içenler : % 43.9 % 8.9 Hiç sigara içmemiş olanlar : % 31.4 % 86.6

13. SONUÇLAR-3 KONTROL GRUBUNUN SİGARA İÇME DURUMU Erkek Kadın Sigara içenler : % 58.4 % 15.5 Bırakmış olanlar : %11.3 % 1.5 Hiç sigara içmemiş olanlar : % 41.6 % 84.5

14. SONUÇLAR-4 ORTALAMA ÖLÜM YAŞLARI ERKEKLER (n: 3326 ) Sigara İçen Sigara İçmeyen Ölüm sayısı: 2282 1044 Ortalama Ölüm yaşı: 65.16 72,98

15. SONUÇLAR-5 ORTALAMA ÖLÜM YAŞLARI KADINLAR (n: 2459 ) Sigara İçen Sigara İçmeyen Ölüm sayısı: 330 2129 Ortalama Ölüm Yaşı 67,0 75,26

16. SONUÇLAR-6 Erkeklerde sigaraya bağlı ölüm riski ve sigara ile ilgili ölüm oranları

17. SONUÇLAR-7 Medikal nedenli ölüm hızı erkeklerde sigara içenlerde hiç içmeyenlere göre 2.5 kat (35 yaş üzeri standardize rölatif risk 2.5 [ % 95 CI 2.08-3] ) artmıştır.

18. SONUÇLAR-8 Erkeklerdeki tüm ölümlerin; % 41,17’sı, genç yaştaki ( 35-69) erkek ölümlerinin; % 46’sı sigara ile ilişkili

19. 58.9 Sigara + - 32,5 21.6 7.4 Sigara içen ve içmeyen erkeklerde 35-69 yaşlarda ölüm

20. SONUÇLAR-9 Kadınlarda sigaraya bağlı ölüm riski ve sigara ile ilgili ölüm oranları

21. SONUÇLAR-10 Medikal nedenli ölüm hızı sigara içen kadınlarda içmeyenlere göre iki kattan fazla bulundu (35 yaş üzeri standardize rölatif risk:2.38 [% 95 CI 2.06-2.75]).

22. SONUÇLAR-11 Kadınlardaki tüm ölümlerin % 6,17’sı , genç yaştaki ( 35-69) kadın ölümlerinin % 9.5’i sigara ile ilişkili

23. SONUÇLAR-12 Sigara ve bazı hastalıklara bağlı ölüm riski

24. SİGARA VE ÖLÜM NEDENLERİ Sigara içenlerde Herhangi bir kanserde ölüm : 2.8 kat Akciğer kanserinden ölüm : 9.2 kat artmıştır. Tüm kanser ölümlerinin : % 39.1’i Akciğer kanserinden ölümlerin : % 76’ sı sigara ile ilişkili.

25. SİGARA VE ÖLÜM NEDENLERİ Sigara içenlerde: kalp hastalıklarına bağlı ölümler: 2.45 kat solunum hastalıklarından ölümler : 5.48 kat artmıştır Kalp hastalıklarına bağlı ölümlerin % 26,75’ i solunum nedenli ölümlerin % 54,26’ sı sigara ile ilişkilidir.

26. EŞİN SİGARA İÇMESİ KADINLARIN ÖLÜM YAŞINI ETKİLİYOR MU ?

27. Sigara içmeyen kadınlarda eşin sigara içimi ile ölüm yaşı arasındaki ilişki

28. % 63.91 Sigara içmeyen kadınlarda eşin sigara içimi ile ölüm yaşı arasındaki ilişki %46,24 % 10.7 %2.5

29. Kendisi sigara içmeyen fakat eşi sigara içen kadınlar, kocası da sigara içmeyenlere göre ortalama 6 yaş daha önce ölmektedir.

30. TARTIŞMA-1 • Çalışmanın sınırları: • Rölatif olarak düşük sayıda olguyu kapsamaktadır. • Kontrol grubunun daha büyük olması çalışmanın gücücünü • artırırdı. • Spesifik nedeni bilinmeyen medikal ölüm kayıtları fazlaydı • (özelikle yaşlı grupta) • Beslenme tarzı ve obesite gibi faktörler kontrol kapsamında • değildi.

31. TARTIŞMA-2 İngiltere’de erkek hekimlerde orta-ileri yaşta ölüm hızı sigara içenlerde içmeyenlere göre yaklaşık iki kat artmıştır. 35-69 yaş ölümü sigara içenlerde % 42 ------ (% 58.9) içmeyenlerde % 23........... (% 32.5) Richard Doll, BMJ 2004

32. TARTIŞMA-2 Hindistan’ da kentlerde 25- 69 yaş arası erkek ölüm riski sigara içenlerde içmeyenlere göre 2 kat yüksektir ( 2.5 ) Erkeklerdeki ölümün % 31’i sigara ile ilişkili bulunmuştur. (% 46 ) Akciğer kanserinden ölüm riski 3.6 kat artmış, tüm akciğer kanseri ölümlerinin % 52’si sigara ile ilişkili bulunmuştur. --- ( 9.2 .... % 76) Gajalakakshmi V. Ve ark. Lancet 362; 507-15

33. SONUÇ Bu çalışma İstanbul’ da erkeklerde medikal nedenli erken ölümlerin hemen hemen yarısının sigara ile ilişkili olduğunu ortaya koymaktadır. Ülkemizde bu konuda daha geniş çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.

34. TEŞEKKÜRLER