WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

1. WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Temat: Organy władzy Rzeczypospolitej Polskiej – Rada Ministrów

2. Spis treści • Rada Ministrów • Ustrojowa pozycja Rady Ministrów • Skład i organizacja • Powoływanie i odwoływanie • Uprawnienia Rady Ministrów • Administracja rządowa • Kompetencje Rady Ministrów • Korpus służby cywilnej • Struktura naczelnych władz Rzeczypospolitej Polskiej

3. Ustrojowa pozycja Rady Ministrów W konstytucji RP umieszczono zapis: Art. 146.1: Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zewnętrzną RP. Rolą ustrojową Rady Ministrów jest prowadzenie polityki państwa: • zewnętrznej • wewnętrznej Siedziba Rady Ministrów RP

4. Rada Ministrów Rada Ministrów (Rząd RP) jest konstytucyjnym organem władzy wykonawczej Rzeczypospolitej Polskiej, który działa kolegialnie. • Rada Ministrów (RM) składa się z: • Prezesa Rady Ministrów (premiera rządu), • wiceprezesów RM i ministrów, • przewodniczących określonych komitetów • Prezesa RM i pozostałych jej członków powołuje Prezydent RP. • Minister do kierowania swoim działem administracji państwowej wykorzystuje specjalną instytucję – ministerstwo. Premier Donald Tusk

5. Skład i organizacja W skład Rady Ministrów wchodzi premier i ministrowie. Prezes Rady Ministrów (premier) stoi na czele rządu, kieruje i organizuje pracę rządu, koordynuje i kontroluje pracę członków rządu oraz kieruje pracą terenowych organów administracji. Sprawuje także nadzór nad samorządem. Minister to naczelny organ administracji rządowej. Do zadań ministra należy kierowanie określonymi działami administracji państwowej i wypełnianie zadań zleconych im przez premiera. Ministrowie dzielą się na kierujących pewnymi działami administracji oraz ministrów bez teki, którzy wypełniają zadania powierzone im przez premiera. Jarosław Kaczyński. Premier (2006 - 2007

6. Powoływanie i odwoływanie Rząd jest powoływany przez prezydenta. Najpierw desygnuje on premiera, a następnie na jego wniosek powołuje członków Rady Ministrów. W ciągu 14 dni Rada Ministrów musi uzyskać wotum zaufania od parlamentu. Jeśli tak się nie stanie, sejm przystępuje do wyłonienia rządu w ciągu 14 dni bezwzględną większością głosów. Gdyby sejm nie zdołał wyłonić rządu, robi to prezydent. Jeśli zaproponowany przez niego rząd nie uzyska wotum zaufania, prezydent skraca kadencję parlamentu. Kazimierz Marcinkiewicz. Premier (2005 – 2006)

7. Powoływanie i odwoływanie Rada Ministrów ustępuje w określonych sytuacjach, m.in. w chwili ukonstytuowania się nowego sejmu, rezygnacji premiera, nieuzyskania wotum zaufania, a także udzielenia jej wotum nieufności (konstruktywne wotum nieufności – wniosek złożony przez co najmniej 46 posłów musi zawierać nazwisko nowego premiera). Istnieje możliwość zmiany składu rządu, tzw. rekonstrukcja rządu. Przyczyną może być odwołanie ministra przez prezydenta na wniosek premiera (premier może swobodnie kształtować skład rządu), rezygnacja ministra lub udzielenie mu wotum nieufności przez sejm). Marek Belka. Premier (2004 – 2005)

8. Uprawnienia Rady Ministrów • wykonywanie ustaw i prawo inicjatywy ustawodawczej, • wydawanie rozporządzeń, • kontrolowanie i koordynowanie prac organów administracji państwowej, • uchwalanie projektu budżetu i kierowanie jego wykonaniem, • ochrona interesów skarbu Państwa, • zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oraz porządku publicznego, • sprawowanie ogólnego kierownictwa w stosunkach z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi, • zapewnienie bezpieczeństwa zewnętrznego kraju i ogólne kierowanie obronnością. Leszek Miller. Premier (2001 – 2004)

9. Administracja rządowa • Na administrację rządową składają się rząd i podległe jemu urzędy, zarówno centralne, jak i lokalne, za pomocą których rząd realizuje swoje zadania. • Na szczeblu lokalnym przedstawicielem rządu jest powołany przez premiera wojewoda. • Do niego należy: • wykonywanie zadań zleconych przez rząd, • reprezentowanie rządu wobec samorządów, • sprawowanie nadzoru nad samorządami. Jerzy Buzek. Premier (1997 – 2001)

10. Administracja rządowa • Oprócz wojewody w województwach działają także organy administracji rządowej. Dzieli się je na: • administrację zespoloną – organy podporządkowane bezpośrednio wojewodzie, np. straż wojewódzka, • administracja niezespoloną – organy podlegające poszczególnym ministrom, np. urzędy skarbowe, komendy policji. Włodzimierz Cimoszewicz. Premier (1996 – 1997)

11. Kompetencje Rady Ministrów • Polityka wewnętrzna Rady Ministrów polega na: • koordynowaniu i kierowaniu pracami organów administracji rządowej, • ochronie interesów Skarbu Państwa, • kierowaniu wykonaniem budżetu państwa, • uchwaleniu sprawozdania z wykonania budżetu, • zapewnieniu bezpieczeństwa wewnętrznego oraz porządku publicznego. Józef Oleksy Premier (1995 – 1996)

12. Kompetencje Rady Ministrów • Polityka zagraniczna Rady Ministrów to: • sprawowanie ogólnego kierownictwa w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi, • zawieranie umów międzynarodowych wymagających ratyfikacji, • zatwierdzanie i wypowiadanie innych umów międzynarodowych, • sprawowanie ogólnego kierownictwa w dziedzinie obronności kraju. Waldemar Pawlak Premier (1993 – 1995)

13. Kompetencje Rady Ministrów • Do zadań prezesa Rady Ministrów należą: • reprezentowanie i kierowanie pracami Rady Ministrów, • wydawanie rozporządzeń, • zapewnianie wykonywania polityki członków Rady Ministrów, • sprawowanie nadzoru nad samorządem terytorialnym, • wykonywanie zwierzchnictwa służbowego nad pracownikami administracji rządowej. Hanna Suchocka Premier (1992 – 1993)

14. Korpus służby cywilnej Korpus służby cywilnej tworzą urzędnicy, których zadaniem jest rzetelne, bezstronne i apolityczne wykonywanie zadań administracji rządowej. Obejmuje ona urzędników w administracji rządowej na szczeblu centralnym i lokalnym (w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, ministerstwach, urzędach wojewódzkich). Nadzór nad służbą cywilną sprawuje Prezes Rady Ministrów. W jego imieniu zadania z tego zakresu realizuje Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jan Olszewski Premier 1991 - 1992

15. Struktura naczelnych władz Rzeczypospolitej Polskiej Władza wykonawcza (egzekutywa) Władza ustawodawcza (legislatywa) E L E K T O R A T Prezydent • Parlament dwuizbowy • Senat • Sejm Premier Rząd Rada Gabinetowa Zgromadzenie Narodowe

16. Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.