230 likes | 403 Views
Nanodeeltjes in voeding en consumentenproducten. Het risicobeoordelings- perspectief. Veilige producten met nanotechnologie: rollen en verantwoordelijkheden. Huidige kennis onvoldoende om risico’s in te schatten met dezelfde mate van zekerheid als voor ‘niet-nano’ stoffen.
E N D
Nanodeeltjes in voeding en consumentenproducten Het risicobeoordelings- perspectief
Veilige producten met nanotechnologie: rollen en verantwoordelijkheden Huidige kennis onvoldoende om risico’s in te schatten met dezelfde mate van zekerheid als voor ‘niet-nano’ stoffen. • Fabrikant is verantwoordelijk voor veilige producten • Ministeries nemen eventuele beleidsmaatregelen • VWA voor toezicht en handhaving • Onderzoek levert wetenschappelijke data RIVM: - onderzoek en risicobeoordeling (bv voeding, consumentenproducten, milieu) - beleidsondersteuning (bv Kennis- en Informatiepunt Risico’s van nanotechnologie) - kennis leveren (bv MKB-vraagbaak)
RIVM en nanotechnologie • Gefabriceerde, vrije, onoplosbare en niet afbreekbare nanodeeltjes, verwerkt in zgn. 1e (en 2e) generatie nanotechnologieproducten, wijd verbreid op de markt • Mogelijke toxicologische (gevaar) en ecotoxicologische risico’s • Dus NIET: beoordelen van generatie 3 en 4 incl. synthethische biologie en daarmee samenhangende risico’s (bv ethische)
Uitzonderlijke eigenschappen van nano • Uitzonderlijke eigenschappen (mechanische, optische, elektrische, magnetische) => uitzonderlijke effecten • Uitzonderlijke eigenschappen (bv ontstekingsreacties, passeren barrières zoals bloed-hersen barrière, placenta, …) => uitzonderlijke effecten
Risicobeoordeling: Risico = Blootstelling x Gevaar (toxiciteit) Toxiciteit Blootstelling (schatting) Interne dosis Risico beoordeling
Risicobeoordeling nano Karakteristieken nanodeeltjes Toxiciteit Blootstelling (schatting) Interne dosis Risico beoordeling
Risicobeoordeling nano Nano-toxiciteit • Afhankelijk van type nanodeeltje • Chemische samenstelling bijv zilver of koolstof • Grootte bijvoorbeeld fijn stof (deeltjestoxiciteit) • Vorm bijvoorbeeld bucky ball, buisje, of fiber* * met speciale, bekende vorm: asbest-werking
Afhankelijk van hoe deeltje in product zit Ingebouwd in vaste stof (tennisracket) Als los deeltje in vloeistof (vb sprays/ zonnebrand) Gebruik van het product? Smeren op de huid Spray via inademing Voedsel (opeten) Gebruiksvoorwerp (via huid/mond) Risicobeoordeling nano Blootstelling
Risicobeoordeling nano Interne dosis (opname) • Via huid (TiO2 lijkt niet opgenomen te worden, Zn wel?) • Via lucht (afhankelijk van deeltjesgrootte) • Via maag-darm-kanaal (opgelost of als deeltje) iStockphoto
Nano wordt geclaimd in een groot aantal verschillende consumenten- en voedingsproducten Maynard (2005): The nanotechnology consumer products inventory
Woodrow Wilson internet database: consumentenproducten met een nano-claim Dit wil zeggen dat de fabrikant het op de verpakking zet, maar het hoeft er niet persé in te zitten. Periode 2005-2009: 54 -1015 producten http://www.nanotechproject.org/inventories/consumer
Product categorieën met nano-claim • Electronica en computers • Huishoud- en doe-het-zelf producten • Voeding en dranken • Persoonlijke verzorgingsproducten en cosmetica • Motorvoertuigen • Sportartikelen • Textiel en schoenen • Babyartikelen • Filtratie, zuivering, neutralisatie en reiniging http://www.nanotechproject.org/inventories/consumer
ANEC-BEUC database:http://www.beuc.eu/Content/Default.asp?PageID=1121
Een risico? Voorbeelden: • Tennisrackets (nauwelijks voor mens, maar voor milieu?) • Verf (nauwelijks voor mens, maar in spray-vorm ook?) • Voeding (opname onbekend) • Zonnebrand (opname gering) NB risicobeoordeling RIVM staat los van een (persoonlijke) afweging van de voor- en nadelen van het gebruik.
RIVM onderzoek consumentenproducten • In opdracht van de interdepartementale werkgroep nanotechnologie • Verschijnt dec 2010 • In samenwerking met VWA producten geselecteerd (basis = claim) • Metingen laten verrichten door MESA+ NB: • Metingen: duur, nog geen routine, geen concentratie (alleen wel/niet aanwezig), niet voor alle materialen geschikt • Vals negatieve uitkomsten mogelijk (= niks gevonden, maar het zit er wel in): nadeel voor risicobeoordeling en handhaving • Voor risicobeoordeling noodzakelijk dat (meer) gegevens van alle producten bekend zijn!
RIVM onderzoek nanosilica in voeding Producten met E551 op de Nederlandse markt
RIVM onderzoek nanosilica in voeding • In samenwerking met RIKILT, in opdracht van VWA (gepubliceerd in sept 2010) • Nanosilica deeltjes zijn aanwezig in voedingsproducten • Onvoldoende data beschikbaar om te kunnen zeggen of nanosilica als dan niet oplost in het maagdarmkanaal - Als deeltjes oplossen: normen zoals voor “normaal” silica gelden - Als silica als nano-deeltjes wordt opgenomen: te veel kennishiaten en onzekerheden om een goede risicobeoordeling uit te kunnen voeren • Vervolgonderzoek (opdr: VWA) naar oplosbaarheid is gestart