430 likes | 1.3k Views
Yönetim Kavramı Yönetim İşlevleri. Tanımlar. Yönetim, örgütsel kaynakları planlayarak, örgütleyerek, yönelterek ve kontrol ederek başkaları aracılığıyla etkili ve verimli bir şekilde örgütsel amaçlara ulaşmaktır. Yönetim dört temel unsuru kapsar: Yapılacak bir iş (Amaç)
E N D
Yönetim Kavramı Yönetim İşlevleri
Tanımlar • Yönetim, örgütsel kaynakları planlayarak, örgütleyerek, yönelterek ve kontrol ederek başkaları aracılığıyla etkili ve verimli bir şekilde örgütsel amaçlara ulaşmaktır. • Yönetim dört temel unsuru kapsar: • Yapılacak bir iş (Amaç) • İşi yapacak kişiler (İnsan) + Diğer kaynaklar • Etkili olma (Amaçlara ulaşma) ve Verimli olma (Mümkün olan en az kaynağı kullanarak) • Dört yönetsel işlevi kullanma (Planlama, örgütleme, yöneltme ve kontrol)
Yönetim Tipleri • Ailesel yönetim • Siyasal yönetim • Profesyonel yönetim
Yönetim Pramidi • Tepe Yönetim: İşletme sahipleri, Yönetim Kurulu, Genel Müdür, genel Müdür Yardımcıları • Orta Yönetim: Bölüm-Departman Müdürleri, Bölüm Müdür Yardımcıları • İlk Basamak Yönetim: Kısım Şefleri, Ustabaşılar, Gözetimciler
Yöneticinin Rolleri • Bireylerarası Roller • Sözde mevki sahibi • Liderlik rolü • Birleştirici rolü • Bilgi sağlama rolleri • Monitör olarak • Konuşmacı olarak • Karar almaya ilişkin roller • Girişimci rolü • Uyuşmazlıkları çözümleyici rolü • Kaynak dağıtıcı rolü • Müzakerecilik rolü
Yönetimin İşlevleri Çevresel Olaylar
Yönetimin İşlevleri • PLANLAMA • Amaçlar, Planlar, Karar Verme • ÖRGÜTLEME (Organize Etme) • İşbölümü, Emir Komuta, Bölümlere Ayırma (Departmanlaşma), Formelleşme, vb. • YÖNELTME • Liderlik, Motivasyon, İletişim, vb. • KONTROL • Yönetim Kontrol Sistemleri, Operasyonel Kontrol Sistemleri, Finansal Kontrol Sistemleri
Yönetimin İşlevleri – Planlama • PLANLAMA • Organizasyonun amaçlarını (hedeflerini) ve bu amaç ve hedefleri gerçekleştirme biçimlerini belirleme AMAÇLAR • Stratejik Amaçlar • Taktik Amaçlar • Operasyonel Amaçlar PLANLAR • Stratejik Planlar • Taktik Planlar • Operasyonel Planlar
Yönetimin İşlevleri - Planlama • KARAR VERME • Belirli bir amaca ulaştıracak alternatif yollar arasından birisini seçme • Programlanmış Kararlar • Tekrar eden durumlar • Programlanmamış Kararlar • Tekrarlamayan, iyi tanımlanamayan durumlarda kullanılır.
Yönetimin İşlevleri – Örgütleme • ÖRGÜTLEME • Organizasyonun amaçlarına ulaşmak üzere faaliyetleri gruplama ve yapılandırma, kişilerin işlerini, görevlerini, belirleme, işleri, çalışmaları ve çalışanları koordine etme süreci ÖRGÜTLEME İLKELERİ • Uzmanlaşma / İşbölümü • Hiyerarşik yapı • Amaç birliği • Emir-komuta birliği • Kontrol alanı • Yetki ve sorumluluk denkliği • Yetki devri • İstisna • Denge • Verimlilik • Basit ve anlaşılırlık • Değişebilirlik • Açıklama
Yönetimin İşlevleri – Örgütleme • Uzmanlaşma / İşbölümü • Örgütün amaçladığı işin en etkin ve verimli biçimde yapılabilmesi için örgüt işbölümü ve uzmanlaşmaya olanak verecek biçimde bölümlenmelidir. • Hiyerarşik yapı • Örgütte yetki ve sorumluluklar açık ve kesintisiz bir biçimde tepe yönetim kademelerinden en alt kademeye kadar akmalıdır. • Amaç birliği • Bir bütün olarak örgüt ve örgütteki her kademe açık seçik belirlenmiş bir amaca sahip olmalıdır. • Emir-komuta birliği • Örgütte hiçbir örgüt üyesi belirli bir iş hakkında birden fazla üstten emir almamalıdır. • Kontrol alanı • Bir üstün etkin ve verimli bir biçimde yönetebileceği astların sayısı sınırlıdır.
Yönetimin İşlevleri – Örgütleme • Yetki ve sorumluluk denkliği • Örgütün her kademesinde kişilere verilen sorumluluğa denk olarak yetki de verilir. • Yetki devri • Örgütte gerektiğinde karar verme yetkisi devredilmelidir. • İstisna • Örgütte rutin nitelikli kararlar alt kademe yöneticilerine devredilmeli ancak stratejik ve önemli nitelik taşıyan kararlar üst kademelerce alınmalıdır. • Denge • Örgütün birimlerinin büyüklüğü, standardizasyon ve esneklik ve merkezkaçlık ve merkezcillik arasında bir denge kurulmalıdır. • Verimlilik • Örgüt yapısı en düşük maliyetle amaca ulaştırmalıdır.
Yönetimin İşlevleri – Örgütleme • Basitlik ve anlaşılırlık • Organizasyon yapısı basit ve anlaşılır olmalıdır. • Değişebilirlik • Örgüt yapısı değişen çevre koşullarına uyum sağlayabilir olmalıdır. • Açıklama • Bir örgütte kişilerin görevleri yetki ve sorumlulukları ile örgütsel ilişkileri açık bir biçimde yazılı olarak açıklanmalıdır.
Yönetimin İşlevleri – Örgütleme • Organizasyon Şeması • Ne gösterir? • İşlerin nasıl gruplandığını, • Kimin kime karşı sorumlu olduğunu, • Mevki ve unvanları, • Personelin örgütteki yerini. • Neyi göstermez? • İşlerin tanımını, • Ne tür bir yönetim tarzı uygulandığını, • Her kademenin yetkisini, • Fiili haberleşme düzenini.
Yönetimin İşlevleri – Örgütleme • BÖLÜMLERE AYIRMA BİÇİMLERİ • Geleneksel • İşlevlere (Fonksiyonlara) göre bölümlere ayırma • Bölgelere (Çıktılara) göre bölümlere ayırma • Modern • Matris yapılar • Çağdaş • Takım esaslı yapılar • Şebeke yapılar
Yönetimin İşlevleri – Yürütme • YÖNELTME (YÜRÜTME) • Organizasyonun amaçlarını gerçekleştirmek üzere çalışanların yönlendirilmesi süreci • Yöneltme Konuları • İnsanı anlamak • Liderlik • Motivasyon • İletişim
Yönetimin İşlevleri – Yürütme • İnsan ile ilgili konular neden önemlidir? • Çalışanları etkili ve verimli olarak işletmenin amaçları doğrultusunda yönetebilmek için… • Çalışanların yeteneklerini sürekli geliştirerek sürdürülebilir rekabet üstünlüğü sağlayabilmek için…
Yönetimin İşlevleri – Yürütme • Liderlik • Örgütsel amaçları gerçekleştirmek üzere çalışanları yönlendirmek ve motive etmek üzere etki kullanımı • Liderliğin çeşitli boyutları • Lider • Görev / Amaç • İzleyiciler • Durum
Yönetimin İşlevleri – Yürütme • Liderlik Teorileri • Özellikler Yaklaşımı • Davranışsal Yaklaşım • Otoriter – Demokratik Davranış Biçimleri • İki boyutlu liderlik • Durumsal Yaklaşım
İşlemci Lider Ödüllendirici / Cezalandırıcı Görev tanımlayıcı Yapılandırıcı ve kuralcı Kişiye / İşe yönelik Dönüşümcü Lider Karizmatik Değer yargılarını değiştiren İlham veren Entelektüel birikim Bireysel ilgi Karizmatik Lider • Karizma sahibi/Çekici • Güvenilir • Vizyon sahibi ve bunu açık olarak anlatabilen • Olağan dışı olumlu davranış sahibi • Değişim ajanı • Çevresel duyarlılık sahibi
Yönetimin İşlevleri – Yürütme • Motivasyon (Güdüleme) • Organizasyonun amaçları doğrultusunda çalışanları güdülemek, çalışanların arzu, istek ve davranışlarını yönlendirmek İhtiyaçlar Davranış Ödül (İçsel/Dışsal)
Yönetimin İşlevleri – Yürütme • Motivasyon İle İlgili Görüşler • Kapsam teorileri kişinin içinde bulunan ve kişiyi belli bir davranışa iten iç faktörleri inceler ve anlamaya çalışır(Maslow, Herzberg, Alderfer) • Süreç teorileri kişiyi belirli bir davranışa iten ve bu davranışı tekrarlamasına sebep olabilen, kişi dışındaki faktörleri inceler ve anlamaya çalışır. (Vroom, Adams)
Yönetimin İşlevleri – Yürütme • Kapsam Teorileri Maslow İhtiyaçlar Hiyerarşisi Herzberg Çift faktör Teorisi (Hijyen-Motivasyon) Alderfer ERG (VAG) Teorisi Kendini Tamamlama Motive Edici Faktörler Gelişme Saygınlık Aidiyet Aidiyet Hijyen Faktörler Güvenlik Var Olma Fizyolojik
Yönetimin İşlevleri – Kontrol • KONTROL • Sonuçların amaçlara ve planlara uygun olup olmadığının denetim süreci. Başka bir deyişle standartlara kıyasla işletmenin performansını ölçmek ve gerektiğinde düzeltici önlemler almak • Geri yönelik kontrol teknikleri • Geleneksel, çıktı bazında kontrol • İleri yönelik kontrol teknikleri • Girdi bazında kontrol • Eşzamanlı kontrol teknikleri • Çağdaş, üretim süreçleri esnasında kontrol
Yönetimin İşlevleri - Kontrol Amaçların belirlenmesi Performans standartlarının belirlenmesi Performansların ölçülmesi Performans ve standartların karşılaştırılması Yetersiz Yeterli Devam Düzeltmeleri yap Geri Yönelik Kontrol
Yönetimin İşlevleri – Kontrol • Yönetim Kontrol Sistemleri • Yatırımın Getirisi (ROI), Pazar Payı Analizi, Müşteri İlişkileri, Büyüme, Kâr, vb. • Operasyonel Kontrol Sistemleri • Başa baş Noktası Analizi, PERT, CPM • Finansal Kontrol Sistemleri • Bütçeler, Finansal Analizler (Likidite, Kaldıraç, Kârlılık, Kapasite Kullanım Oranı, vb.