530 likes | 1.18k Views
SOLUNUM YETMEZLİĞİ Dr Gül Gürsel Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. PaO 2 <60 mmHg PaCO 2 >45 mmHg. 1-Tip I ve II SY tanımı?. Effektör komponentler. SSS efferentleri. Periferik sinir sistemi. Solunum kasları. Havayolları. Asinüsler. SSS afferentler
E N D
SOLUNUM YETMEZLİĞİDr Gül GürselGazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
PaO2<60 mmHg PaCO2>45 mmHg
Effektör komponentler SSS efferentleri Periferik sinir sistemi Solunum kasları Havayolları Asinüsler SSS afferentler İntegrasyon PaCO2 ve PaO2 için Kemoresep- törler PaCO2 PaO2 VA VE Kontrolör Detektör Kontrollü değişkenler/ sistem çıktısı
Hipoksemik Solunum Yetmezliğinin Mekanizmaları 1-Fizyolojik şant 2- V/Q dengesizliği 3-Hipoventilasyon 4-İnspirasyon havasının FiO2’sunun düşük olması 5-Diffüzyon bozukluğu 6-Mixed venöz kanın desatürasyonu
3-Bu mekanizmalar arasında ayırıcı tanıyı nasıl yaparsınız?
Alveolo-arteriyel oksijen gradienti P[A-a]O2={[(Patm-PH2O)xFiO2]–[PaCO2/R]}–PaO2 PAO2=PIB-PaCO2/R PAO2=FiO2(PB-PH2O)-PaCO2/0.8 PB: Barometrik Basınç, PH2O: 370Cde su buharı basıncı: 47mmHg, R(solunumsal değişim oranı)=VCO2:VO2=0.8
Alveoler hipoventilasyon PaCO2=KxVCO2/VA
Hiperkapni Mekanizmaları • Hipoventilasyon • Fizyolojik ölüboşluk solunumunda artma • V/Q oranında artma • CO2 sentezinde artma
Akut Hipoksemik Solunum Yetmezliğinin Nedenleri(Tip I) • Pnömoni • ARDS • Atelektazi • Kalp yetmezliği • Bronkospazm • Pulmoner emboli • İnterstisyel akciğer hastalıkları
Akut primer ventilasyon yetersizliğinin nedenleri(Tip II) • Solunum merkezi depresyonu • Alkol alımı • İlaç aşırı dozu(barbitürat, narkotik, opiat, trankilizan) • Serebrovasküler olaylar • Kafa travması • Ansefalit • Korda spinalis veya solunum kas patolojileri • Guillain-Barret Sendromu, Myastenia Gravis • Botulism, organik fosfat zehirlenmesi • Medulla spinalis yaralanmaları • Göğüs Duvarı hastalıkları • Yaygın travma
Kronik Tip II SY nedenleri • Nöromüsküler hastalıklar • Göğüs kafesi patolojileri • Kifoskolyoz, obezite • SSS patolojileri • Primer alveoler hipoventiasyon • Elektrolit anormallikleri • Endokrin hastalıklar
5-Akut ve kronik SY ayırıcı tanısında bize neler yardımcı olabilir
HCO3 • PA akciğer grafisi • EKG • EKO • Polistemi
Kronik zeminde akut atak? • Astım • KOAH • İlaç entoksikasyonu • Nöromüsküler Hastalıklar
Akut Hipokseminin Semptom ve Bulguları Sistem Semptom ve bulgular Solunum takipne, nefes darlığı, siyanoz Kardiyovaskülerkardiyak outputta artma, çarpıntı,taşikardi, aritmi, hipotansiyon, anjina, vazodilatasyon, diyaforez, şok SSS Baş ağrısı, bilinç ve davranışbozukluğu,konfüzyon,efori,deliryum,huzursuzluk, papilödem, nöbet, koma Nöromüskülergüçsüzlük, tremor, koordinasyon bozukluğu Metabolik Na, su retansiyonu, laktik asidoz
Hiperkapninin Etkileri SistemEtki SolunumPAO2 de azalma OksiHb eğrisinde sağa kayma Diafragma fonksiyonunda bozulma Pulmoner vazokonstrüksiyon BöbrekBikarbonat reabsorbsiyonunda artma SSS Serebral vazodilatasyon İntrakraniyal basınç artması Bilinç bozukluğu KardiyovaskülerKardiyak kontraktilitede azalma Sempatoadrenal aksın stimülasyonu • Sistemik vaskülerresistansın azalması
Solunum yetmezliği tanısı • Öykü • Fizik muayene • Radyoloji • Kan gazları • Solunum fonksiyon testleri • Maksimum inspiryum basıncı(MİP) ve MEP • Polisomnografi
ALIARDS ALI • Ani başlangıç • PaO2/FiO2300 mmHg • Bilateral infiltratlar • PAWB 18 mmHg ARDS • Ani başlangıç • PaO2/FiO2200 mmHg • Bilateral infiltratlar • PAWB 18 mmHg
ARDS • İnsidans %7(%2.4-7.5) • Mortalite %40-60 • SOAP çalışması • ALI/ARDS olanlarda mortalite %39 • Olmayanlarda %16 • ALIVE çalışması • ALI mortalite %28.5 • ARDS’de %51 • Ölümlerin %16 sı solunum yetmezliği nedeni ile
ALI-ARDS ETYOLOJİSİ PULMONER (PRİMER) • Pnömoni • Aspirasyon • Akciğer kontüzyonu • Toksik gaz inhalasyonu • Boğulma EKSTRAPULMONER (SEKONDER) • Sepsis • Travma • Multiple kırık, • Hipovolemik şok • Kan transfüzyonu,TRALI • Akut pankreatit • İlaç intoksikasyonu
ARDS’de tedavi • Destek Tedavisi • Hemodinamik tedavi • Sıvı tedavisinin ayarlanması • Enfeksiyonların tedavisi • Beslenme • Mekanik ventilasyon tedavisi
Hipoksemi Tedavisi • Oksijen tedavisi nazal kanül-CPAP maskesi • Noninvaziv mekanik ventilasyon • Mekanik ventilasyon-PEEP
Düşük akımda O2 veren cihazlarla tahmini FiO2 değerleri %100 O2 akım hızı(L/dk) FiO2 Nazal Kanül 1 0.24 2 0.28 3 0.32 4 0.36 5 0.40 6 0.44 Basit O2 Maskesi 5-6 0.40 6-7 0.50 7-8 0.60 Kısmi Rebreather Maske 7 0.65 8-15 0.70-0.80 Nonrebreathing Maske 4-10 0.85-1.00
NİMV kontrendikasyonları • Kardiak veya solunum aresti • Akciğer dışı organ yetmezliği • Ağır ensefalopati • Ağır üst GİS kanama • Hemodinamik instabilite veya aritmi • Yüz cerrahisi travması • Üst solunum yolu obstrüksiyonu • Hastanın koopere olamaması, havayollarını koruyamaması(öksürememe) • Aspirasyon riskinin yüksek olması
Kronik hipoksemi tedavisi(USOT) • PaO2<55 mmHg veya SaO2<%88 • PaO2>55 mmHg fakat • Uykuda PaO2<55 mmHg veya SaO2<%88 veya • polistemi(Hct>%55) veya kor pulmonale bulguları olması(EKG ve EKO bulguları)
Obstrüktif akciğer hastalıklarında evde NIMV endikasyonları • Halsizlik, nefes darlığı, gündüz baş ağrısı • PaCO2>55 mmHg • PaCO2=50-54 mmHg ama noktürnal SaO2<%88 • >2L/dk O2 rağmen noktürnal desatürasyon SatO2<%88 • PaCO2=50-54 mmHg olmasına rağmen hiperkapnik SY atağı ile >2/yıl hospitalizasyon
Restriktif akciğer hastalıklarında evde NIMV endikasyonları • Semptomlar • PaCO2>45 mmHg • En az 5 dakika süre ile noktürnal desaturasyon(SaO2<%88) • Progresif NMH için MIP<60 mmHg veya FVC<%50
Evde invaziv Mekanik Ventilasyon Endikasyonları • Zaten evde NİMV endikasyonu olması • Sekresyonların kontrol altına alınamaması • Yutma fonksiyonu bozukluğu ve bunun tekrarlayan aspirasyonlar ve pnömoniye neden olması • Persistan kronik solunum yetmezliği olan ve NİMV’nin yeterli olmadığı durumlar • Solunum kaslarında paralizi ve güçsüzlük nedeniyle günde 20 saatten fazla ventilatör desteği gerektiren hastalar Chest 1999;116:521-534
OLGU 1 • 54 yaşında erkek hasta. • Son 15 gündür nefes darlığında artma, öksürük tanımlıyor. • 19 yaşından beri devam eden halsizlik güçsüzlük, uyuklama eğilimi yakınmaları var Nonsmoker • Daha önceden AF nedeniyle kalıcı pace olan hasta diastolik kalp yetmezliği tanısıyla kardiyoloji kliniğine yatırılıyor
FM: • Her iki hemitoraksın ekspansiyonu azalmış. Tabanlarda solunum sesleri azalmış. Seyrek kaba raller duyuluyor. • SFT: • FVC: 1.79(44%), FEV1: 1.53(%46), FEV1/FVC:%86 • MIP:28 cmH2O, MEP:47 cmH2O • KAN GAZLARI • pH:7.36, PaO2:60 mmHg, PaCO2:55 mmHg, HCO3:28, SatO2:%83 • 0.5 L/dk O2 le • pH:7.34, PaO2:74 mmHg, PaCO2:53 mmHg, HCO3:29, SatO2:%94
Hipoksi ve hiperkapninin mekanizması ne olabilir? Bunu nasıl gösterebiliriz?
Alveolo-arteriyel oksijen gradienti P[A-a]O2= {[(Patm-PH2O) x FiO2] – [PaCO2/R]} – PaO2 { (150)-1.25(55) }-60=21
MYOTONİK DİSTROFİ • 7/12 cmH2O BiPAP desteği ile • pH:7.38, PaO2:62 mmHg, PaCO2:41 mmHg, HCO3:24, O2 Sat:%91 • Uyuklama yakınmasında belirgin azalma
Olgu 2 • 69 Y, bayan hasta • Yakınması: 1 hf dır devam eden ateş, üşüme, titreme, öksürük, nefes darlığı. • FM: Ateş<36 C, sağ akciğerde yaygın orta raller, SS:32, siyanotik, KB:160/80 mHg • BK:13000 • Kan gazları:10L/dk O2’le pH:7.56, PaO2:41, PCO2:30, HCO3:28, SatO2:%56
P[A-a]O2= {[(Patm-PH2O) x FiO2] – [PaCO2/R]} – PaO2 { (290)-1.25(30) }-41=211mmHg PaO2/FiO2:41/0.44 93mmHg