Mededeling: Syndroom van Korsakoff: een behandelvisie vanuit holistisch perspectief Bart Schepers Klinisch neuropsycholo

1. Mededeling: Syndroom van Korsakoff: een behandelvisie vanuit holistisch perspectief Bart Schepers Klinisch neuropsycholoog GGZ Congres, Gent, 15 september 2010

2. Syndroom van Korsakoff • Niet-degeneratieve psycho-organische aandoening door vitamine B1 tekort en alcoholgebruik, met als typische symptomen: • Neuropsychologisch • Geheugenstoornissen: anterograad en retrograad • Desoriëntatie tijd, ruimte, persoon • Confabulatie • Executieve stoornis • Apathie en initiatiefverlies • Decorumverlies • Neuromotorisch • Cerebellaire ataxie • Polyneuropathie

3. Syndroom van Korsakoff • Syndroom van Korsakoff geassocieerd met: • Ongeneeslijk • Chronisch • Ernstig • Weinig aanpassingsvermogen • Geen ziekte-inzicht • Ongemotiveerd • De onverbeterlijke drinker • Je geduld op de proef stellend • Regressief en destructief • Impliciet aanwezig: de kwestie van ‘verantwoordelijkheid’  Korsakoffpatiënt kwetsbaar voor beperkende, protectionistische aanpak!

4. Het streefdoel • Streven naar een maximale, aanvaardbare levenskwaliteit voor de patiënt. • Met een maximale maatschappelijke integratie en autonomie. • In samenspraak met de patiënt en zijn sociaal netwerk. Maar: dit is misschien niet steeds het gemakkelijkste, het veiligste, het meest wenselijke, het meest gezonde of zelfs het meest alcoholvrije…

5. Het Korsakoff behandeltraject in Sint-Kamillus Bierbeek structureel: • 2 Opname-afdelingen (AOP/AGP) • Stabilisatie • Indicatiestelling • 1 gespecialiseerde rehabilitatie-unit (RKS) • Rehabillitatie • Resocialisatie • Intensief samenwerkingsverband vzw Walden Beschut Wonen

6. Rehabilitatie: het basispakket… • Specifiek programma: • Psycho-educatie • Agendatraining • Alarmtraining • Routetraining • Taken stapsgewijs • Alarmtraining • Beter omgaan met alcohol

7. Globaal behandelplan • Psychisch • cognitieve problemen • angst, depressie, aanpassing, verwerking • apathie, decorum • Lichamelijk • alertheid van de hulpverlener! • ADL, infectieziekten, interne geneeskunde, tumoren • Sociaal • familiaal netwerk • financieel,…

8. De empathisch-directieve benadering • directieve benadering, maar: • stimuleren is niet dwingen • corrigeren is niet kleineren • bijv. dagstructuur • vanuit een empathische grondhouding • Cf. fenomenologie van Prigatano • betekent niet dat je niet van visie mag verschillen • respect voor mening patiënt • pragmatische houding vanuit functioneel perspectief • individuele aanpak, zorg op maat

9. De empathisch-directieve benadering • Vaardigheden hulpverlener: • empathische grondhouding en gesprekstechnieken • geduld, respect, verantwoordelijkheid versus betutteling, afstand nemen,… • de 5 K’s • Uitgaande van sterktes van het individu • Geen uitgesproken protectionistische instelling • Eigen grenzen kennen (ook van inschattingsvermogen!!!)

10. Nabeschouwing • Boeiende en potentieel krachtige rehabilitatietechniek, -model en –filosofie • Vraagt mogelijk een aparte, gespecialiseerde organisatievorm en samenwerking • Een beperkt aantal patiënten stroomt door naar Beschut Wonen of Mantelzorg • Meer initiatieven rond preventie en ‘bemoeizorg’ (?) • Te weinig gespecialiseerde residentiële woonvormen