GATA GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI

1. GATA GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI “Pulmoner Embolide Mevsimsel Yatkınlık” 16 NİSAN 2011 Yakup Arslan, Ergün Uçar, Cantürk Taşçı, Seyfettin Gümüş, Arzu Balkan, Ömer Deniz, Ergun Tozkoparan, Metin Özkan, Hayati Bilgiç GATA Göğüs Hastalıkları A.D.,Ankara, TÜRKİYE

2. “Çıkar çatışması yoktur.”

3. GİRİŞ Pulmoner emboli(PE); • çoğunlukla bacak derin venlerinde meydana gelen trombüslerden kopan parçacıklar ile pulmoner arter ve/veya dallarının tıkanması sonucu gelişen, • mortalite ve morbiditesi yüksek, • tekrarlayabilen, • tanısı güç konulan • önlenebilir bir hastalıktır. TTD PULMONER EMBOLİZM TANI TEDAVİ UZLAŞI RAPORU-2009

4. AMAÇ • Pulmoner emboli gelişiminde, meteorolojik parametrelere bağlı olarak mevsimsel yatkınlık olabileceği düşüncesi 1940 yılında De Takats ve arkadaşlarının çalışmalarından beri ilgi çekmektedir. • Çalışmamızda, pulmoner emboli gelişimi ile hasta cinsiyeti ve tanı konulan ayın meteorolojik parametreleri arasında ilişki olup olmadığını tespit etmeyi amaçladık.

5. YÖNTEM Gata Göğüs Hastalıkları A.D.de 2005-2010 yılları arası PE tanısı konulan hastaların dosyaları, 1.Cinsiyet(E\K) 2.Yaş 3.>65 yaş (E\K) 4.BMI>30(E\K) 5.Sigara kullanımı 6.DVT birlikteliği 7.Malignite varlığı 8.Genetik 9.İmmobilite 10.Cerrahi 11.Nüks 12.Risk olmaması, 13.Tanı aracı, 14.Eksitus • retrospektif olarak incelendi.

6. YÖNTEM Ankara ilinin 2005-2010 yılları arasındaki; - aylık ortalama sıcaklık, - aylık ortalama hava basıncı, - aylık ortalama nem yüzdesi değerleri, D.M.İ. Genel Müdürlüğü Bilgi ve İstatistik Şube Md.lüğünden alındı .

7. YÖNTEM • Aylar;- ortalama hava sıcaklığı, - ortalama nem yüzdesi ve - ortalama hava basıncı değerlerine göre , • “SOĞUK AYLAR”;Kasım, aralık, ocak, şubat, mart ve nisan , • “SICAK AYLAR”;Mayıs, haziran, temmuz, ağustos, eylül ve ekim,

8. SONUÇLAR SOĞUK AYLAR AOS;5,5 AON;%68,4 SICAK AYLAR AOS;20,4 AON;%49,5 D.M.İ. Genel Müdürlüğü Bilgi ve İstatistik Şube Md.lüğünden Alınmıştır.(2011)

9. ANKARA AYLIK ORTALAMA HAVA BASINCI 920,0 915,0 910,0 AYLIK ORTALAMA HAVA BASINCI 905,0 900,0 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2005-2010 AYLIK ORTALAMA HAVA BASINCI SOĞUK AYLAR AOB;914,2 SICAK AYLAR AOB;912,8 D.M.İ. Genel Müdürlüğü Bilgi ve İstatistik Şube Md.lüğünden Alınmıştır. (2011)

10. SONUÇLAR • 2005-2010 yılları arasında; i) 116’sı(% 58,3) erkek 83’ü (% 41,7) bayan 199 hastaya PE tanısı konuldu. (p=0,076) ii)112’sine (% 56,28) soğuk aylarda, 87’sine (% 43,72) sıcak aylarda , (p=0,078), • En çok tanının konulduğu aylar sırasıyla; 1.Kasım;24 vaka (%12,06), 2.Şubat;20 vaka (%10,05), 3.Ocak ve Nisan; 19 ar vaka(%9,54),

12. SOĞUK VE SICAK AYLARA GÖRE PE TANILI HASTA DAĞILIMI

13. SONUÇLAR • Yıllara göre erkek , bayan ve toplam hasta sayısı arasında (+) pozitif yönde orta düzeydeanlamlı istatistiksel ilişki tespit edildi, (erkek;p<0,001, r=- 0,402/ bayan p=0,001 r=+0,396/ toplam hasta p<0,001 r=+ 0,483). • Soğuk aylarda, yıllar ile erkek hasta ve toplam hasta sayısı arasında (+) pozitif yönde orta düzeydeistatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edildi, (p;0,036-r;+0,351/p;0,011-r;0,428).

14. SONUÇLAR • Soğuk aylarda, aylık ortalama sıcaklık ile aylık ortalama hava basıncı arasında (-)negatif yönde orta düzeydeistatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edilmiştir(p,006, r;0,447). • Soğuk aylardaaylık ortalama sıcaklık ile aylık ortalama nem yüzdesi arasında (-) negatif yönde güçlü düzeyde istatistiksel ilişki tespit edildi(p<0,001-r;-0,704).

15. SONUÇLAR • Sıcak aylarda, yıllar ile erkek hasta, bayan hasta ve toplam hasta sayısı arasında (+) pozitif yönde orta düzeyde istatistiksel anlamlı ilişki tespit edildi (e;p=0,001, r;+0,530/k;p=0,004 r;+0,466/p<0,001 r=+0,581). • Sıcak aylarda, aylık ortalama sıcaklık ile aylık ortalama hava basıncı ve aylık ortalama nem yüzdesi arasında (-) negatif yönde güçlü düzeyde istatistiksel anlamlı ilişki tespit edildi(aob;p<0,001 r;-0,814/ aon;p<0,001 r;-0,818).

17. TARTIŞMA • 1940 Yılında De Dakats ve ark., düşük hava basıncına bağlı olarak ilkbaharda PE vakalarının arttığı belirtilmiş (Hiperprotrombinemi?), • 2000 Yılında Bendz ve ark., sağlıklı erkek gönüllülerde yapılan bir çalışmada düşük hava basıncının, aktive koagülasyon faktörlerinin düzeyinde geçiçi bir artış yaptığı saptanmış,

18. TARTIŞMA • 2004 Yılında Stein ve ark., PE li hasta sayısı ile hava basıncı, nem yüzdesi ve sıcaklık arasında korelasyon saptanmasa da, ilkbahar aylarında hasta sayısının arttığı saptanmış, • 2004 Yılında Manfreddini ve ark., PE li hasta sayısının herhangi bir risk faktörüne bağlı olmaksızın kış aylarında pik yaptığı saptanmış,

19. TARTIŞMA • 2005 Yılında Meral ve ark.(Erzurum), hava basıncının düşük olduğu ilkbahar aylarında PE insidansı daha yüksek bulunmuş, hasta sayısı ile hava basıncı arasında negatif korelasyon saptanmış, • 2005 Yılında Clauss ve ark., hasta sayısı ile hava basıncı, nem yüzdesi ve sıcaklık arasında korelasyon olmadığı saptanmış,

20. TARTIŞMA • 2005 Yılında Masotti ve ark., cerrahi nedenli hospitalizasyona bağlı gelişen PE hasta sayısı ile hava basıncı arasında güçlü korelasyon saptanmış, • 2008 Yılında Öztuna ve ark.(Trabzon), PE tanısının konulduğu ay ile hava basıncı, sıcaklık ve nem yüzdesi arasında korelasyon saptanmamış ancak en çok hasta ilkbahar aylarında tespit edilmiş,

21. ÇALIŞMANIN SINIRLILIKLARI • Epidemiyolojik açıdan geçerli bir sonuç çıkarabilmek için hasta sayısının yeterli olmaması, • Hastaların bir kısmının tanı konulan yerde ikamet etmemesi, • Hastalığın gelişimi ile tanı konulma arası geçen sürenin tam bilinmemesi,

22. SONUÇ • Literatür bilgilerine uygun olarak PE’li hasta tanısının “SOĞUK AYLARDA” daha fazla olduğunu tespit ettik, • Özellikle “SOĞUK AYLARDA”, pulmoner emboli gelişimi öngörülen hastalarda profilaktik dozda antikoagülan kullanımı ihmal edilmemelidir.