Jean Claude Callens a,b Prof. Dr. Jan Elen a

1. ALTUS Associatie KULeuven In welke mate bepalen learnercontrol en aanpak het design van reflectieopdrachten?Dinsdag, 16 november 2010 Jean Claude Callensa,b Prof. Dr. Jan Elena aK.U.Leuven, Centrum voor Instructiepsychologie en-technologie bKATHO, Dienst Onderwijs & Kwaliteit

2. Kenmerken van een omgeving? ‘Sociale facilitatie’ -sociale invloed op individueel functioneren -experiment University of California,Santa Barbara (Worringham & Messick, 1983) Invloed ‘omgevingskenmerken’ Bron: http://coloring-pages.tv/cartoon-coloring-pages/jogger-guy-running-with-sun.php

3. Affordance(cf. James J. Gibson)

4. affordance (2)

5. Besluit op basis van dit onderzoek • Als we verwachten dat stdn kritisch reflecteren, dan • learner control over • inhoud • lay-out • de instructies die studenten krijgen, omvatten gestructureerde, stap-voor-stap richtlijnen • Resultaten op basis van veldonderzoek • Niet alle factoren kunnen worden gecontroleerd • Verder onderzoek is nodig • experiment

6. ‘Icebreaker’: Hoe associeer ik reflecteren met…(1). Bron: http://www.storytelling.uk.net/

7. ‘Icebreaker’: Hoe associeer ik reflecteren met…(2). Bron: http://morningaftershow.files.wordpress.com/2009/07/6731-transformer.jpg

8. 1. Wat bedoelen we met kritisch reflecteren? Bron:http://www.puikjes.net/index2/Strips/Guust_Flater/Personages/index.html Hoezo…m’n garagist?

9. Wat bedoelen we met kritisch reflecteren (2) Werkdefinitie ‘Iemand reflecteert kritisch als hij of zij zijn of haar ervaringen en/of kennis probeert te herstructureren, dit op een continue wijze en vanuit interactie met een culturele, politieke en sociale omgeving. Dit proces van herstructureren resulteert in een transformatie in de breedte en in de diepte.’

10. Kritische reflectie, theoretisch kader van Kelchtermans (2001) Kritisch reflecteren omvat 1.Reflecteren in de breedte • Politieke dimensie • Morele dimensie 2.Reflecteren in de diepte • ‘Professioneel zelfverstaan’ • zelfbeeld, • zelfwaardegevoel, • beroepsmotivatie, • toekomstperspectief, • taakopvattingen. • ‘Subjectieve onderwijstheorie’

11. Kritisch reflecteren is niet vanzelfsprekend Onderzoek toont dat • Het is niet evident voor (aspirant) leraren om door middel van reflectie tot een kritische beoordeling van de structurele en ideologische context waarin ze werken te komen. (Mc Intyre,1993) • Het blijkt niet vanzelfsprekend om tot een niveau van transformatie van de eigen veronderstellingen te komen. (King & Kitchener, 2004; Kreber, 2004)

12. Kritisch reflecteren is niet vanzelfsprekend (2)

13. "Not everything that counts can be counted, and not everything that can be counted counts." (Sign hanging in Einstein's office at Princeton) Bron: http://media.photobucket.com/image/einstein/LoneBaldEagle/einstein.jpg

14. 2. Aanpakken om te reflecteren:lineaire & niet-lineaire aanpak (Van Eekelen, Boshuizen & Vermunt , 2005) 2.1 Lineaire aanpak gestructureerd leerjournaal met ALACT model -Action, -Looking back, -Awereness of essential aspects, -Creating alternative methods of action -Trial ALACT model Korthagen and Vasalos (2002, p. 30)

15. 2.2 Niet-lineaire aanpak Digital storytelling? • `Een methodiek waarbij de student wordt uitgedaagd om m.b.v. multimedia een kort autobiografisch verhaal te vertellen waarbij de student een eigen standpunt inneemt’. (Banaszewski, 2005) • Twee elementen • Gebruik van `new media` • Persoonlijk standpunt

16. Niet-lineare aanpak: Digital storytelling Mensen hebben altijd al verhalen verteld verschillende media `Mondelinge traditie` Bron: http://bearriverculturalcenter.com/firstnationhistory.aspx Bron: http://www.storytelling.uk.net/

17. Storytelling verschillende media (2) • Rotstekeningen van Lascaux Bron: http://colormatch.biz/articles/history-of-wallcovering/

18. Storytelling verschillende media (3) Gebruik van ‘beeldhouwen’ (Firenze) Bron: http://forum.belgiumdigital.com/f52/paradijsdeuren-234428.html

19. `nieuwe media` Vandaag `nieuwe media` om verhalen te vertellen • Powerpoint • Audio • Digital pictures • Digital movies • Voice over • …

20. Digital storytelling? • `Een methodiek waarbij de student wordt uitgedaagd om m.b.v. multimedia een kort autobiografisch verhaal te vertellen waarbij de student een eigen standpunt inneemt’. (Banaszewski, 2005) • Twee elementen • Gebruik van `new media` • Persoonlijk standpunt

21. Persoonlijk standpunt en beelden? KLMKoninklijke leger museum museum KLM Koninklijke luchtvaartmaatschappij airline Bron: http://www.boekje-pienter.nl/html/links.htm Bron: http://retro.nrc.nl/W2/Lab/KLM/inhoud.html

22. Lou Reed -Transformer,1972 Bron: http://mog.com/CrashPryor/blog/52391

23. K3 – Vlaamse ‘rokband’ Bron: http://users.skynet.be/k3/si183big.htm

24. Richtlijnen Lambert? • Digital storytelling volgens richtlijnen van Lambert als niet-lineaire aanpak om te reflecteren

25. 3. Autonomie? • Kritisch reflecteren veronderstelt aan de ene kant dat de student een autonome attitude adopteert en aan de andere kant dat lectoren een coachende attitude opnemen. (Calderhead & Gates, 1993; Procee, 2006) • In dit onderzoek • Hertalen autonomie als ‘learner control’.

26. Learner control en kritisch reflecteren? Theoretisch is het toekennen van learner control echter niet unidimensioneel. De invulling hangt af van de ‘aard’ van de beslissingen die moeten en/of kunnen worden gemaakt. (Scheiter & Gerjets, 2007)

27. 4. Aanpak, learner control en kritisch reflecteren • Niet-lineariteit is een affordance dat waarschijnlijk de mate van learner control verhoogt. (Taylor, 2004) • Er kan worden verondersteld dat een niet-lineaire aanpak • learner control verhoogt • mate van kritisch reflecteren verhoogt

28. 5. Onderzoeksvragen / hypotheses? • Wat is de invloed van learner control op de mate van kritisch reflecteren? • In welke mate bepaalt aanpak om te reflecteren de mate van kritisch reflecteren? • Is er een interactie-effect tussen aanpak om te reflecteren en learner control op de mate van kritisch reflecteren?

29. Hypotheses • Een hogere mate van learner control bij reflectieopdrachten leidt tot een hogere mate van kritisch reflecteren. • Wanneer studenten reflecteren met behulp van een niet-lineaire aanpak leidt dit tot een hogere mate van kritisch reflecteren, dan wanneer studenten reflecteren met behulp van een lineaire aanpak. • Er is een interactie-effect tussen aanpak om te reflecteren en learner control; learner control zal meer impact hebben op de mate van kritisch reflecteren wanneer studenten reflecteren m.b.v. een niet-lineaire aanpak dan wanneer ze reflecteren m.b.v. een lineaire aanpak.

30. 6. Onderzoeksdesign: methodologie? • Veld-experiment • Cross-over design • Geenvariatie in de verschillendecondities • Echtpraktijkprobleem ‘bachelorproef’ • verhogen van ecologischevaliditeit

31. Onderzoeksdesign: participanten? • Derdejaarsstudenten lerarenopleiding • 96 • (41 Bachelor Kleuter; 55 bachelor lager) • 44 volledige ‘dossiers’ • (27 Bachelor kleuter; 17 Bachelor lager) • Totaal 176 reflectieopdrachten in analyse

32. Onderzoeksdesign: instrumenten & procedure? Eerste periode - Plenaire toelichting - toelichting twee aanpakken - richtlijnen eerste periode, cf. mate van controle Tweede periode - Verdere richtlijnen , cf. mate van controle

33. Onderzoeksdesign: data-analyse? • Kritisch reflecteren 176 reflecties • Indicatoren  ALACT = leerjournaal / digi = korte toelichting • Twee-wegs ANOVA • ‘Fixed factors’ • Aanpak • Learner control • Afhankelijke variabele = kritisch reflecteren • Effectgrootte (Nijdam, 2003) • eta2 < 0.05 : zwak/matig; 0.05 <= eta2 < 0.15 : middelmatig sterk verband;eta2>= 0.15 : sterk verband; eta2 >= 0.30 : zeer sterk verband.

34. 7. Resultaten

35. Resultaten (2) Analyse reflectie-opdrachten

36. Resultaten (3) Twee-wegs anova • Sterk hoofdeffect van aanpak • F(1,172) =36.938; p=0.000; eta = 0.177 • Leerjournaal gemiddelde = 1.34, sd = 1.735 • Digital storytelling  gemiddelde = 0.19, sd = 0.476

37. Resultaten (4) Tweewegs anova Matig hoofdeffect van LC • F(1,172)= 6.087; p = 0.015; eta = 0.034 • Meer learner control • Gemiddelde = 1.00, SD 1,682 • Minder learner control • Gemiddelde = 0.53, SD = 0.982

38. Resultaten (5) • Geen interactie tussen aanpak en learner control op mate van kritisch reflecteren

39. 8. Besluit • Een hogere mate van learner control bij reflectieopdrachten leidt tot een hogere mate van kritisch reflecteren. JA • Wanneer studenten reflecteren met behulp van een niet-lineaire aanpak, leidt dit tot een hogere mate van kritisch reflecteren, dan wanneer studenten reflecteren van een lineaire aanpak. NEEN • Er is een interactie-effect tussen aanpak om te reflecteren en learner control; learner control zal meer impact hebben op de mate van kritisch reflecteren wanneer studenten reflecteren m.b.v. een niet-lineaire aanpak dan wanneer ze reflecteren m.b.v. een lineaire aanpak. NEEN

40. Methodologische bemerkingen • Resultaten  ‘exploratief’ • Veldexperiment • Niet alle factoren kunnen worden gecontroleerd • Geen variatie in de volgorde  progressieve fout • Digital storytelling was een nieuwe aanpak • Leereffect • Motivatie (pos of neg) • Analyse digitale verhalen • Bijkomend rapport

41. Bemerkingenveldexp.  online experiment

42. Besluit op basis van dit onderzoek • Als we verwachten dat stdn kritisch reflecteren, dan • learner control over • Inhoud • lay-out • de instructies die studenten krijgen, omvatten gestructureerde, stap-voor-stap richtlijnen • Resultaten op basis van veldonderzoek • Niet alle factoren kunnen worden gecontroleerd • Verder onderzoek is nodig • experiment

43. “In the end, folks, we ain’t nothing but a song…a story” (Joe Lambert) Thanks! Contact: jeanclaude.callens@katho.be