210 likes | 377 Views
Leren omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs in de Vlaamse rand- en taalgrensgemeenten. Ervaringen uit het Rand & Taal-evaluatieonderzoek 2007-2010. Verloop van de lezing. Het Rand & Taal-project Het Rand & Taal-onderzoek Resultaten m.b.t. meertaligheid Aanbevelingen.
E N D
Leren omgaan met meertaligheid in het basisonderwijs in de Vlaamse rand- en taalgrensgemeenten Ervaringen uit het Rand & Taal-evaluatieonderzoek 2007-2010
Verloop van de lezing • Het Rand & Taal-project • Het Rand & Taal-onderzoek • Resultaten m.b.t. meertaligheid • Aanbevelingen
Het Rand & Taal-project • Laatste decennium: versnelde instroom van niet-Nederlandstalige jonge gezinnen vanuit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest • Aantal leerlingen met thuistaal niet-Nederlands stijgt:
Het Rand & Taal-project • schooljaar 2005-2006: extra lesuren Thuistaal Niet-Nederlands/TNN-uren • voor scholen in 19 gemeenten in de Vlaamse rand en in de taalgrensgemeenten • doelstelling versterken taalvaardigheidsonderwijs Nederlands • eventuele leerachterstand tegengaan • versterken van de Vlaamse identiteit van de scholen
Het Rand & Taal-project • vzw Samenwerkingsverband Netgebonden Pedagogische Begeleidingsdiensten (SNPB) • Ondersteuning voor scholen via het R&T-project • Focus op spreek- en luistervaardigheid bij overgang van kleuter- naar lager onderwijs
Het Rand & Taal-project • Doelstelling schoolniveau: verhogen van het beleidsvoerend vermogen van scholen om taalbeleid te creëren waarin rekening gehouden wordt met diversiteit leerlingen • Doelstelling leerkrachtniveau: inzicht en vaardigheden van leerkrachten verhogen om met nieuwe maatschappelijke realiteit om te gaan • Doelstelling leerlingniveau: verhogen van de taalvaardigheid van leerlingen in de Vlaamse rand
Het Rand & Taal-project • 122/128 scholen • intensief schoolspecifiek traject • 4 jaar • begeleider per school
Het Rand & Taalonderzoek • 2007-2010 • Uitvoerders • Centrum voor Taal en Onderwijs (KU Leuven) • Onderzoeksgroep EduBROn (UA) • Onderzoeksvragen • Invulling TNN-uren? Invulling R&T-begeleiding? • Beleidsvoerend vermogen om taalbeleid uit te tekenen veranderd? • Vaardigheden, opvattingen, motivatie en inschatting van eigen doelmatigheid van leerkrachten m.b.t. taalonderwijs in meertalige context veranderd? • Luister- en spreekvaardigheid van leerlingen?
Methodologie • Longitudinaal multimethod-design • kwalitatieve component (procesevaluatie) • casestudies in 4 scholen • semi-gestructureerde interviews • klasobservaties • kwantitatieve component (productevaluatie) • survey • toetsafname volgens multi-cohort design
Resultaten • Motivatie van leerkrachten om te werken in een meertalige context vormen van 'willen' (autonome motivatie) scoren hoger dan vormen van 'moeten' (gecontroleerde motivatie) • Omgaan met een groeiende groep anderstalige leerlingen binnen TVO 'rouwproces': oude manier van lesgeven werkt niet meer
Resultaten • Talig klimaat in de klas en op school leerkrachten worden 'milder' in hun opvattingen t.o.v. thuistaal
Resultaten • Dit wordt niet weerspiegeld in de klaspraktijk andere talen dan het Nederlands hebben geen plaats in de klas uitzonderingen • welbevinden bij jonge kleuters en anderstalige nieuwkomers • kapstok voor het verwerven van het Nederlands en het begrijpen van leerstof
Resultaten • Oudercommunicatie
Resultaten • Grote verschillen tussen scholen en binnen schoolteams hoe dichter bij Brussel, hoe verhitter discussie onderscheid Franstalige autochtone ouders en anderstalige allochtone ouders praktische problemen met tolken problemen met lessen Nederlands • Discrepantie tussen denken en doen pragmatische omgang
Resultaten • Ouderbetrokkenheid • meer initiatieven in de klas en op school • Buurtbetrokkenheid • meer samenwerking met lokale initiatieven om het Nederlands bij kinderen te stimuleren • R&T-begeleiding minste invloed op omgaan met thuistaal en oudercommunicatie
Leerlingresultaten • invloed van achtergrondkenmerken van kinderen • opleidingsniveau moeder • thuistaal • Nederlandstalig en tweetalig Nederlands/Frans significant beter dan Franstalig en anderstalig • Franstalige kinderen significant hogere spreekangst
Aanbevelingen rond omgaan met meertaligheid • Breed maatschappelijk debat • Meta-evaluatie van bestaande initiatieven • Mythes over anderstaligheid en meertaligheid doorprikken op basis van relevant wetenschappelijk onderzoek • Thuistaal als steiger voor leren inbouwen • Op diverse manieren positief leren omgaan met thuistalen van kinderen • Behoeftengerichte cursussen NT2 voor ouders verder uitbouwen • Gelegitimeerde meertalige onderwijsinformatie voor ouders
Contactgegevens Mieke Devlieger Centrum voor Taal en Onderwijs Blijde Inkomststraat 7 bus 3319 3000 Leuven Mieke.Devlieger@arts.kuleuven.be