710 likes | 942 Views
ÇOCUKLUK YAŞ GRUBUNDA ASTIM. Dr. İpek Türktaş Gazi Tıp Fakültesi, Ankara. HASTALIK İNSİDANSLARI. Asthma. Bach, 2002. Vizing ? Stridor ? Ruttle ?. BEBEKLER küçültülmüş çocuklar değildir !. 6 Yaşına gelene kadar %50 sinde En az 1 vizing atağı olacaktır. RSV - BRONŞİOLİT. %80.
E N D
ÇOCUKLUK YAŞ GRUBUNDA ASTIM Dr. İpek Türktaş Gazi Tıp Fakültesi, Ankara
HASTALIK İNSİDANSLARI Asthma Bach, 2002
Vizing ? Stridor ? Ruttle ?
BEBEKLER küçültülmüş çocuklar değildir !
6 Yaşına gelene kadar %50 sinde En az 1 vizing atağı olacaktır
RSV - BRONŞİOLİT %80 ÜSYE %20 BRONŞİOLİT
Prematürelik Düşük doğum ağırlığı Gebelikte sigara Kalabalık ortam Post-natal sigara Genetik ? RSV - BRONŞİOLİT %80 ÜSYE %20 BRONŞİOLİT
BPD Kistik Fib. İmmün Yetm. Konj. Kalp Hst. Sağlıklı Bebekler RSV - BRONŞİOLİT %80 ÜSYE %25-50 TEKRARLIYAN BRONŞİOLİTLER
2001 2002 2003 2004 2005 5 YAŞ 10 9 8 7 Current high-risk asthma Bronşiolit – Astım : Nedensel İlişki 340 320 300 280 260 240 Bronchiolitis rate (per 1.000 child years) 95-96 96-97 97-98 98-99 99-00 Doğum n= 95.310 Am J Respir Crit Care Med 2008; 178: 1123
80% 60% 35% Her tekrarlıyan bronşiolit astım mıdır ? 100 Persistent wheezing 90 80 Transient wheezing 70 60 % 50 40 30 20 10 0 1 2 3 Age (year) Martinez FD et al. N Engl J Med 1995; 332:133–138.
KOAH riski • Atopi yok • Eozinofilik inflamasyon yok • Doğumda SFT bozuk Geçici İnfantil vizing Gebelikte sigara Prematürelik LBW Wheezing prevalansı 0 3 6 11 Yaş (yıl) J Allergy Clin Immunol 2003;162:1
Hangi Bebekte “Geçici Vizing” Düşünülmelidir ? • 2 yaştan önce başlamışsa, • Epizodik seyirli ise (>4-6 hafta), • Atak aralarında semptom yoksa, • Viral ÜSYE bulguları (nezle,grip) öncülük ediyorsa, • Ailede astım öyküsü yoksa, • Atopi kanıtı yoksa. İnhaler steroid profilaksisine yanıt YOKTUR
3 Yaşına kadar terminoloji; “Geçici Vizing” yerine “Epizodik Vizing” olmalıdır.
ERS TASK FORCE Eur Respir J 2008; 32: 1096 Vizing atakları persistan astımlı çocuklarda ne zaman başlar ? ilk 6 ay %25
ERS TASK FORCE Eur Respir J 2008; 32: 1096 Vizing atakları persistan astımlı çocuklarda ne zaman başlar ? ilk 3 yaş %75
Çocuklarda Persistan Astım ilk 3 yaşta başlar ERS TASK FORCE Eur Respir J 2008; 32: 1096 Persistan Astım %100
non-atopic atopic LANCET 2006;368:763
<3 yaş vizing başlayan çocukların %90 nonatopik, pubertede normaller non-atopic atopic LANCET 2006;368:763
Hangisi astım olacak ? Farklı çevre Farklı genetik özellikler Farklı patofizyolojik yolların aktivasyonu
Astımlı çocukların 1/4 de (%25.7) FEV1 de yılda %1 azalma devam eder Am J Respir Crit Care Med Vol 170: 234, 2004 FEV 1 (Post-BD)
Astım patolojik bulguları 1-3 yaş arasında ortaya çıkmaya başlar J Allergy Clin Immunol 2005; 115: 700
3yaşından Küçük Çocuklarda Astım olasılığı Major Kriterler Minör Kriterler 1. Ebeveynlerde astım öyküsü 1. Besin allerjisi 2. Hastada atopik dermatit 2. Grip dönemleri dışında vizing 3. En az 1 aeroallerjene3. Ataklarda eozinofili ( >%4) duyarlılık “Asthma Predictive Index (API)” İLK 3 YAŞTA API NEGATİFSE : %91 olasılıkla bebek 6 yaşında astımlı olmayacaktır %84 olasılıkla bebek 13 yaşında astımlı olmayacaktır
3 yaşından Küçük Çocuklarda Astım olasılığı İnhaler steroid profilaksisine yanıt VARDIR “Asthma Predictive Index (API)” Major Kriterler Minör Kriterler 1. Ebeveynlerde astım öyküsü 1. Besin allerjisi 2. Hastada atopik dermatit 2. Grip dönemleri dışında vizing 3. En az 1 aeroallerjene3. Ataklarda eozinofili ( >%4) duyarlılık İLK 3 YAŞTA API NEGATİFSE : %91 olasılıkla bebek 6 yaşında astımlı olmayacaktır %84 olasılıkla bebek 13 yaşında astımlı olmayacaktır
3 Yaşına kadar terminoloji; “Astım” yerine “Çoklu Tetikliyicili Vizing” olmalıdır.
hyperinflation TGV , FRC dyspnea, chest tightness hyper- responsiveness PC20FEV1 cough Silent asthma cough variant asthma Asthma airway inflammation obstruction FEV1 , PEF wheeze typical asthma
Astım şüphesi • Tekrarlıyan öksürük + vizing atakları • Soğuk algınlığı ve griplerin “göğüse inmesi” • Griplerden sonra uzun süre geçmeyen kuru öksürük • Gece 24.00 den sonra ortaya çıkan öksürük atakları • Egzersizle tetiklenen öksürük, vizing • Tekrarlıyan reaktif hava yolu hastalığı, allerjik bronşit, • farenjit, bronşit başlangıcı gibi tanılar almış olma • Aile öyküsü
ASTIM ÖN TANISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM 1. Hasta gerçekten astım mı? 2. Birlikte astım kontrolünü güçleştiren bir hastalık var mı? 3. Astımı tetikleyen bir neden var mı?
Astım Araştırılan Bir Çocukta • YD döneminde başlayan semptomlar • Beslenme ile siyanoz • Beslenme ile kusma • Büyüme geriliği • Persistan balgamlı öksürük • Stridor (mono + bifazik) • Lokalize ya da persistan dinleme bulgusu • Şiddetli göğüs deformitesi • Çomak parmak • Lokalize ya da persistan radyolojik bulgu
Astım Araştırılan Bir Çocukta • YD döneminde başlayan semptomlar • Beslenme ile siyanoz • Beslenme ile kusma • Büyüme geriliği • Persistan balgamlı öksürük • Stridor (mono + bifazik) • Lokalize ya da persistan dinleme bulgusu • Şiddetli göğüs deformitesi • Çomak parmak • Lokalize ya da persistan radyolojik bulgu VARSA ASTIM YOKTUR
AC lerde ses duyulmayınca geniz akıntısı öksürüğü kabul ediliyor Fizik Muayene ile tanı koymada zorluk nedenleri • Akut ataklarda bile dinleme bulgularının normal olabilmesi • “Ruttle” araştırılmıyor • Bazı insanların her ÜSYE sırasında • bronşit olabileceği düşünülüyor
ASTIM ÖN TANISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM 1. Hasta gerçekten astım mı? 2. Birlikte astım kontrolünü güçleştiren bir hastalık var mı ? 3. Astımı tetikleyen bir neden var mı ?
Birlikte bulunan (co-morbid) hastalıklar • Allerjik rinit • Kronik sinüzit • Atopik Dermatit • Obesite • GÖR
ASTIM ÖN TANISI OLAN HASTAYA YAKLAŞIM 1. Hasta gerçekten astım mı? 2. Birlikte astım kontrolünü güçleştiren bir hastalık var mı? 3. Astımı tetikleyen bir neden var mı?
ATOPİ • Deri testi, • Spesifik IgE (RAST) • Total IgE
ASTIM TANISI KONULDUKTAN SONRA NE YAPILIR ? Hastalık ağırlığı belirlenir • Semptom sıklığı • Akut atak sıklığı • İlaç ihtiyacı • SFT
Solunum Fonksiyon Testi Reverzibilite testi : Bronkodilatörden 15 dak. sonra büyük hava yollarında (FEV1) >%12 genişleme olur.
Tedavi öncesinde Astım ağırlığın derecelendirilmesi 0- 4 yaş >5 yaş
400 g/gün inhaler steroid KONTROL ALTINDA HAFİF ASTIM 1600 g/gün inhaler steroid + Uzun etkili β2 agonist KONTROL ALTINDA AĞIR ASTIM A-1 PEF > %80 PEF değişkenliği <%20 Minimal semptomlar A-2 PEF > %80 PEF değişkenliği <%20 Minimal semptomlar
400 g/gün inhaler steroid KONTROL ALTINDA HAFİF ASTIM 1600 g/gün inhaler steroid + Uzun etkili β2 agonist 800 g/gün ICS + Uzun etkili β2 agonist KONTROL ALTINDA AĞIR ASTIM A-1 PEF > %80 PEF değişkenliği <%20 Minimal semptomlar A-2 PEF > %80 PEF değişkenliği <%20 Minimal semptomlar B-1 400 g/gün inhaler steroid PEF < %80 PEF değişkenliği >%20 Gece ve gündüz Semptomları var KONTROL ALTINA ALINAMAMIŞ ORTA ASTIM B-2 2000 g/gün inhaler steroid + Uzun etkili β2 agonist + LTRA PEF < %80 PEF değişkenliği >%20 Gece ve gündüz Semptomları var ZOR ASTIM