260 likes | 685 Views
Koli~estvo supstanca, mol, avogadrov broj, Presmetki vrz osnova na hemiski formuli i hemiski ravenki. Molarna Masa M (ili masa na eden mol od nekoja supstanca). - molarnata masa na eden hemiski element e ednakva na atomskata masa na toj element, izrazena vo g/mol
E N D
Koli~estvo supstanca, mol, avogadrov broj, Presmetki vrz osnova na hemiski formuli i hemiski ravenki
Molarna Masa M (ili masa na eden mol od nekoja supstanca) -molarnata masa na eden hemiski element e ednakva na atomskata masa na toj element, izrazena vo g/mol -molarnata masa na edno soedinenie e suma od atomskite masi na sostavnite elementi na toa soedinenie, pomno`eni so nivnite stehiometriski indeksi, izrazena vo g/mol
Eden mol od nekoi supstanci Vo nasoka na strelkite na ~asovnikot od gore levo: 1-Octanol, C8H17OH; Mercury(II) iodide, HgI2; Methanol, CH3OH; i Sulfur, S8.
Primer Presmetaj ja molarnata masa na etanol, C2H5OH M(etanol)/g mol-1 = 2(Ar)C + (5 + 1)(Ar)H + 1(Ar)O =2(12.011) + 6(1.00794) + 1(15.9994) = 46.069 g/mol
Mol-n • e Fizi~ka veli~ina {to go definira koli~estvoto supstanca • Vo eden mol od sekoja supstanca ima 6.022 x 1023 definirani ~esti~ki • Avogadr-ov broj • Relacija na koli~estvoto supstanca i masata n(B) = m(B)/M(B); m(B)-masa na supstancata B; M(B)-molarna masa na supstancata B. Relacija na kolicestvoto supstanca i brojot na edinki: n(B) = N(B)/NA; N(B) broj na edinki od B; NA-Avogadrova konstanta = 6.022 x 1023 mol-1.
Primer 1 Kolku mola ima vo 10 g jaglerod dioksid CO2? -Zapamti: Pri re{avaweto na hemiskite zada~i, Sekoga{ trgnuvame od toa {to ni se bara, i go povrzuvame so toa {to ni e dadeno. Zapamti: Edinicite na fizi~kite veli~ini MORA DA BIDAT KONZISTENTNI! n(CO2) =? m(CO2) = 10 g M(CO2) = 44 g/mol Sega da ja najdeme vrskata pome|u n, m i M n(CO2) = m(CO2)/M(CO2)….
Primeri od mol • Kolku atomi na Na ima vo par~e od metalen natrium so masa od 5 mikrogrami? Atomskata masa na Na e 23. • Kolkava e masata na 6,022 x 1021molekuli na voda? Molarnata masa na vodata e 18 g/mol. • Kade ima pove}e molekuli, vo 2 g molekularen vodorod (H2), ili vo 6 g molekularen kislorod (O2). M(H2) = 2 g/mol: M(O2) = 32 g/mol
Drugi primeri od mol -Kolku molekuli na CHCl3ima vo 10 mg hloroform? -Kolku atomi na Cl i kolku atomi na H ima vo 10 mg hloroform?
Primer 2-presmetki vrz osnova na hemiska formula -Procentualen Masen Sostav -e opis na soedinenijata baziran na relativnata koli~ina na sekoj poodelen element vo toa soedinenie; Dokolku ja znaeme hemiskata formula na edno soedinenie, toga{ procentualniot sostav (spored masa) na sekoj element e ednostavno odnos od proizvodot na stehiometriskiot indeks na sekoj element i atomskata masa na toj element, podelena so Molarnata masa na dadenoto soedinenie Primer: neka imame nekoe hipoteti~no soedinenie so formula AxBy; x i y se stehiometriski indeksi za A i B, soodvetno w(A)% = x*Ar(A)/Mr(AxBy) w(B)% = y*Ar(B)/Mr(AxBy)
Primer: Koje e procentualnata zastapenost na poedine~nite elementi vo soedinenieto hloroform, CHCl3, supstanca {to se upotrebuva kako anestetik? Mr(CHCl3) = 1(Ar)C + 1(Ar)H + 3(Ar)Cl = (12.011 + 1.00797 + 3*35.453) g mol-1 = 119.377 g mol-1 1 (Ar)c %C= ------------ X 100 =1x12.011 g mol-1 /119.377 g mol-1 Mr(CHCl3) 3 (Ar)Cl %Cl= ------------ X 100 = … Mr(CHCl3)
Najednostavna (Empiriska) Formula • e formulata {to go opi{uva sostavot na dadena supstanca spored najmaliot set na stehiometriski indeksi
Acetilen, C2H2, i benzen, C6H6, imaat ista empiriska najednostavna formula. Koja e to~nata najednostavna empiriska formula na ovie dve soedinenija: C2H2 CH C6H6
Molekulska (Vistinska) Formula • Go poka`uva to~niot odnos na elementite {to vleguvaat vo sostavot na dadeno soedinenie
Povrzanost na Molekulskata i Empiriskata Formula Empiriska Formula => EF Molekulska Formula => MF MF = X * EF, kade X e prost cel broj 1, 2, 3…
Primer Bezbojna te~nost {to se upotrebuva kako gorivo go raketnite motori ima empiriska formula NO2, a ima molarna masa od 92.0 g/mol. Koja e molekulskata (vistinskata formula) na ova soedinenie? NO2e empiriskata formula-EF M(EF) = 1(Ar)N + 2(Ar)O = 46.0 g/mol M(MF) = 92 g/mol Vidovme deka MF = X * EF M(MF) 92.0 X = ------- = -------- = 2 M(EF) 46.0
Zna~i, vistinskata formula na ova raketno gorivo e? 2NO NO N2O4
Presmetuvawe vrz osnova na hemiski ravenkiStehiometrija • ovozmo`uva presmetuvawe na koli~estvata na reaktantite i produktite vo edna hemiska reakcija • Go poka`uva kvantitativniot odnos pome|u reaktantite i produktite vo edna hemiska reakcija.
Mol i hemiska reakcija Makro-Nano Konekcija 2 H2 + O2 -----> 2 H2O 2 H2molekuli 1 O2molekula 2 H2O molekuli 2 H2mola molekuli 1 O2mola molekuli 2 H2O mola molekuli 4 g H2 32 g O2 36 g H2O
Primer Kolku mola na H2O {e se dobijat, pri potpolno reakcija na 3.3 mola O2? Postapka na re{avawe: • Ja pi{uvame i ja izramnuvame hemiskata ravenka; • Sekoga{ go pi{uvame odnosot na MOLOVITE od ONA {to ni se bara vrz ona {to ni e dadeno 2 H2 + O2 -----> 2 H2O n(O2) = 3.3 mol n(H2O) =?
Odnosot na molovite na toa {to ni se bara vo zada~ata i na toa {to ni e dadeno e ednakov na odnosot od nivnite stehiometriski koeficienti vo hemiskata ravenka: 2 H2 + O2 -----> 2 H2O n(H2O)/n(O2) = 2/1 = 2 n(H2O = 2 *n(O2) n(H2O) = 2*3.3 mol = 6.6 mol
Jonski reakcii na kombinacija Kolkava masa na PbCrO4 ]e se formira pri potpolna Reakcija na PbNO3 so 1 g K2CrO4? m(PbCrO4) = ? m(K2CrO4) = 1g M(PbCrO4) = …g/mol M(K2CrO4) = … g/mol Od ravenkata gledame deka n(PbCrO4)/n(K2CrO4) = 1/1 …. PbNO3(aq) + K2CrO4(aq) PbCrO4(s) + 2 KNO3(aq) bezboen `olt `olt bezboen
(vakvi zada~i kaj Farmacija)Limitira~ki Reaktant -e reaktantot {to ja limitira koli~inata na produktot {to ]e bide dobien pri hemiskata reakcija Primer: Kolku mola H2O }e se dobijaat pri reakcija na 2 mol H2 i 4 mol O2? Ravenkata za hemiskata reakcija e: 2 H2 + O2 -----> 2 H2O n(H2) = 2 mol n(O2) = 4 mol n(H2O) = ?
Postapka na re{avawe: Najprvo pravime odnos pome|u molovite na reaktantite od hemiskata ravenka, za da vidime kolkav e nivniot TEORETSKI ODNOS: Od hemiskata ravenka 2 H2 + O2 -----> 2 H2O, gledame deka n(H2)/n(O2) = 2/1; Zna~i, za da izreagiraat celosno 2 mola na H2, potreben e samo 1 mol na O2. Toa zna~i, bidej}i imame 4 mola na O2 prisutni vo EKSPERIMENTOT, toj reaktant (O2) ni e vo VI[OK, pa koli~estvoto na H2O {to }e se dobie se presmetuva spored koli~estvoto na reaktantot {to celosno }e izreagira, a toa vo slu~ajov e H2. Zna~i, pak od ravenkata go pravime odnosot na toa {to ni se bara (a ni se baraat molovite na H2O) vrz molovite na toa {to celosno }e ni izreagira (a toa e H2): n(H2O)/n(H2) = 2/2 = 1; n(H2O) = n(H2) = 2 mol Voda }e se dobijaat
Zada~iodpuferi: 1. Presmetajkolku e pHnapuferskirastvorsostaven odocetnakiselinainatriumacetat, kadevo 100 mlpuferskirastvor Imamerastvoreno 0.2 mol-anaocetnakiselinai 0.7 gnatriumacetat. Konstanatanadisocijacijanaocetnatakiselina e Ka(ocetnakiselina) = 1.80 x 10-5 mol dm-3. 2. Kolkavtrebada bide odnosotnakoncentraciitenaamoniumhidroksid iamoniumhlorid, zadadobiemepuferskirastvor so pHod 9.50. Konstantatanadisocijacijanaamoniumhidroksid e Kb(amoniumhidroksid) = 1.80 x 10-5 mol dm-3. 3. KolkumolaodHCN iNaCNtrebada se izmeratzada se prigotvi 1,5 Lpuferskirastvor ~iepH bi bilo5.5. KonstanatanadisocijacijanacijanidnatakiselinaHCN e Ka(HCN ) = 3.40 x 10-5 mol dm-3. 4. Presmetajkolkava e koncentracijatanaOH-jonitevopuferskirastvor sostavenod 0.1 mol ocetnakiselinai 0.2 mol-a Natriumacetat. Konstanatanadisocijacijanaocetnatakiselina e Ka(ocetnakiselina) = 1.80 x 10-5 mol dm-3.
Zada~iodhemiskaramnote`a: • Nekajaimamereakcijata a dobivawenajodovodorodod • Jodivodorod, dadena so ravenkata: H2 + I2 = 2HI. • Vo sosotjbanaramnote`a, kajovaareakcijaizmereni se • sledniteramnote`nikoncentracii: [H2] = 0.05 mol/L; [I2] = 0.025 mol/L • [HI] = 0.025 mol/L. • Presmetajjakonstantatanaramnote`azaovaareakcija. • 2.Nekanapo~etokotvosistemotimamesamo (NH4)2S. • Vo sostojbanahemiskaramnote`azareakcijatanadisocijacijanaamoniumsulfid • (NH4)2S, najdeno e dekaramnote`natakoncentracijanaS2-iznesuva • 0.005 mol/L, a ramnote`natakoncentracijana e 0.00025 mol/L. • Da se presmetakonstanatatanadisocijacijana (NH4)2S. • pomo[: trebada se napi[e ravenkatanadisocijacija, da se izramni, • iodravenkatada se vidikolku bi bilakoncentracijatanajonite (NH4)+, • akove]e epoznatakoncentracijatanaS2- jonite. • 3. Presmetajjakonstantatanadisocijacijanakarbonatnatakiselina • H2CO3, akovorastvorotnapo~etokotsmeimalesamojaglenovakiselina, a • Vo sostojbanaramnote`asmeizmeriledekapHnarastvorot e 4.40. • pomo[: trebada se napi[e ravenkatanadisocijacijanajaglenovakiselina, • da se izramni, iodravenkatada se vidikolku bi bilakoncentracijatanajonite (CO3)2-, • akove]e epoznatakoncentracijatanaH+ jonite. • Konc. naH+ jonite ]e japresmetameodpH.