1 / 36

De rek is eruit Cardiotoxiciteit bij chemotherapie Michel Boom M ANP cardiologie

IJsselland Ziekenhuis Capelle aan den IJssel www.ysl.nl. De rek is eruit Cardiotoxiciteit bij chemotherapie Michel Boom M ANP cardiologie. Inleiding. Casus uit de praktijk Cardiotoxiteit bij chemotherapie Type I & II chemo gerelateerde cardiale dysfunctie

thina
Download Presentation

De rek is eruit Cardiotoxiciteit bij chemotherapie Michel Boom M ANP cardiologie

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. IJsselland ZiekenhuisCapelle aan den IJsselwww.ysl.nl De rek is eruit Cardiotoxiciteit bij chemotherapie Michel Boom M ANP cardiologie

  2. Inleiding • Casus uit de praktijk • Cardiotoxiteit bij chemotherapie • Type I & II chemo gerelateerde cardiale dysfunctie • Systolische/ diastolische dysfunctie • Acute/ chronische cardiotoxiciteit • Pre- behandeling assessment en biochemische markers Voettekst

  3. Casus • Vrouw 38 jaar • 2009 mammacarcinoom T2N1 waarvoor radicale mastectomie • PA: oestrogeen, progresteron en Her2-Neu positief Voettekst

  4. Casus • Behandeling: • 4 maal kuur Adriamycine (Doxorubicine) & Cyclofosfamide • 12 maal Taxol (chemotherapie)/ Traztuzumab (immuuntherapie) • Hormonale therapie • Radiotherapie Voettekst

  5. Casus • Voor aanvang van chemotherapie nucleaire ejectiefractie (EF) >50% (okt 2009) • Na 4 maal AC kuur klachten van dyspnoe NYHA klasse II • Controle nucleaire EF 39% (dec 2009) • Trastuzumab niet gestart vanwege eventuele cardiotoxiciteit • Verwijzing naar cardioloog Voettekst

  6. Casus • Echocardiografie januari 2010, ernstig gedilateerde LV, EF 38% • Conclusie: Chemotherapie geïnduceerde type I cardiomyopathie • Start ACE, B-blokker en diuretica Voettekst

  7. Casus • In later stadium alsnog gestart met Taxol chemotherapie, hormonale therapie en radiotherapie • Echo cor mei 2012: EF 28% • Juni 2012: VVI ICD implantatie ter preventie acute hartdood Voettekst

  8. Cardiotoxiciteit gerelateerd aan behandeling van maligniteit • Chemotherapie en hartschade • Endotheel dysfunctie • Aritmieën • Cardiomyopathie (Floyd & Morgan, 2012) Voettekst

  9. Middelen die hartschade kunnen veroorzaken • Anthracyclines • Doxorubicin • Daunorubicin • Indarubicin • Epirubicin • Mitoxantrone • Alkylerende cytostatica • Cyclofosfamide • Ifosfamide • Cisplatin • Busulfan • Antimetabolieten • Fluorouracil • Capecitabine • Methotrexaat • Vinca alkaloïden • Vincristine • Vinblastine • Vinorelbine • Taxanen • Paclitaxel • Docetaxel • Targeted therapie • Monoclonale antilichamen • Trastuzumab • Rituximab • Cetuximab • Alemtuzumab • Tyrosine kinase remmers • Lapatinib • Sorafenib • imatinib Voettekst

  10. Pathofysiologie • Pathofysiologisch mechanisme van anthracycline geïnduceerde cardiotoxiteit onduidelijk • Belangrijke rol van vrije radicalen Voettekst

  11. Type I chemotherapie gerelateerde cardiale dysfunctie • Resulteert in cardiomyocyten dood en klinisch hartfalen • Is irreversibel Voettekst

  12. Risicofactoren ontstaan type I • Cumulatieve dosis (max 550 mg/ m2 BSA) • Dosis per kuur, frequentie en infusie snelheid • Combinatie met radiotherapie • Voorgeschiedenis en cardiale risicofactoren Voettekst

  13. Cardiotoxiciteit en cumulatieve dosis Swain et al. , Cancer 2003; 97:2869 Von Hoff et al., Ann Intern Med 1979;91: 710 Voettekst

  14. Anthracyclines en Trastuzumab Chien et al., N Engl J Med 2006; 354:789 Voettekst

  15. Type II chemotherapie gerelateerde cardiale dysfunctie • Geassocieerd met verlies van contractiliteit en niet met myocytenschade en klinisch hartfalen • Is reversibel (Perez & Morgan, 2012) Voettekst

  16. Acute (subacute) en chronische cardiotoxiciteit • Acuut/ subacuut • Kan ontstaan vanaf het moment van starten therapie tot enkele weken na beëindiging therapie • Chronisch • Manifesteert als klinisch hartfalen of subklinisch afname van myocardfunctie • Ontstaat vroeg (binnen een jaar na therapie) of laat vertraagt (word evident na > dan een jaar na therapie) Voettekst

  17. Acute cardiotoxiciteit • ECG afwijkingen • Aritmieën (supraventriculair/ ventriculair) • Hartblok (2e en 3e gr AV- blok) • Ventriculaire dysfunctie • Verhoogd plasma brain natriuretic peptide (NT-PBNP) • Pericarditis- myocarditis syndroom Voettekst

  18. Chronische cardiotoxiciteit • Cardiomyopathie • Symptomatisch congestive heart failure (CHF) Voettekst

  19. Incidentie cardiotoxiciteit • Cardiotoxiciteit bij: • Anthracyclines varieert van <1%- >10% in verschillende studies • Trastuzumab monotherapie varieert van 2- 5% • Trastuzumab in combinatie met Anthracyclines of Cyclofosfamide tot 25% (Smit et al, Lancet 2007; 369:29-36 Tan- Chiu et al, J. ClinOncol 2005; 23:7811-9) Voettekst

  20. Hartschade continu proces Celdood/ functieverlies Subklinisch functieverlies (systolisch/ diastolisch) Hartfalen Voettekst

  21. Compensatie/ functionele reserve Voettekst

  22. Systolische dysfunctie • Vermindering van contractiliteit • Verlaging van linker ventrikel ejectie fractie (LVEF) Voettekst

  23. Diastolische dysfunctie • Verminderde vulling ventrikels door vertraagde relaxatie • Verhoogde vullingsdruk Voettekst

  24. Cardiac output (CO) in stand houden door compensatiemechanisme • Vergroting van linker ventrikel (vergroten van slagvolume) • Verhogen van contractiliteit door rek van ventrikel • Verhogen van hartfrequentie • Vocht en zout retentie door activatie van renine en angiotensine systeem Voettekst

  25. Cardiac output (CO) in stand houden door compensatiemechanisme • Indien compensatiemechanismen falen dan verlaagt CO • Manifestatie klinisch hartfalen Voettekst

  26. Compensatie van verzwakte LV . Voettekst

  27. Congestieve (dilaterende) CMP • Dilaterende cardiomyopathie wordt gekarakteriseerd door verwijding en een gestoorde contractie van het linker ventrikel of beide ventrikels Voettekst

  28. Echo • Echo 4 kamer opname normaal hart • Echo 4 kamer opname CMP Voettekst

  29. Radiotherapie (RT) en hartschade • (Sub) acuut • Pericarditis • Ischemie • ritmestoornissen Voettekst

  30. Radiotherapie (RT) en hartschade • Chronische: cardiomyocytendood • Coronairlijden (schade aan intima van coronairen) • Kleplijden (fibrotische veranderingen van klepbladen) • Myocard fibrose (kan lijden tot diastolische dysfunctie) • Cel fibrose van geleidingssysteem (kan lijden tot aritmieën) (Marks, Constine & Adams, 2012) Voettekst

  31. Hooning MJ, et al., J Natl Cancer Inst. 2007; 99: 365 Voettekst

  32. Nieuwe bestralingstechnieken Voettekst

  33. Pre- behandeling assessment en monitoring • Anamnese • Voorgeschiedenis en risicofactoren • Linker ventrikel ejectie fractie (LVEF) • Transthoracale echo, MUGA scan, MRI Voettekst

  34. Biochemische markers • Troponine T&I • Creatine Kinases • NT-proBNP Voettekst

  35. Behandeling bij cardiotociciteit • Beëindigen van potentieel cardiotoxische therapie • Balans in antitumor effect en cardiale bescherming • Bij symptomatisch hartfalen: • Verwijzing naar cardioloog • Behandeling met ACE, B-blokkers, Diuretica • Anti- oxidant in de vorm van vitamine E onvoldoende theoretische basis • Leefstijladvies Voettekst

  36. Conclusie • Denk bij congestieve cardiomyopathie aan chemotherapie/ radiotherapie in voorgeschiedenis • Gouden standaard in vroege opsporing cardiotoxiciteit ontbreekt Voettekst

More Related