Tengsl menntunar og atvinnulífs

1. Halldór Grönvold Málþing ASÍ um menntamál 21. september 2012 Tengsl menntunar og atvinnulífs Hvað er að gerast á Evrópuvísu? (New Skills for New Jobs)

2. CEDEFOP (Starfsmenntastofnun Evrópu) hefur undanfarin ár þróað verkfæri sem leggur grunninn að spá um framboð og kröfur/eftirspurn eftir hæfni/færni á vinnumarkaði.Greining CEDEFOP byggir á samræmdum gögnum frá aðildarríkjum ESB, Noregi og Sviss.Horft er til þróunarinnar eins og reiknað er með að hún verði til ársins 2020 (í skoðun að fara allt til ársins 2030).Byggir á samþykkt ESB frá 2008 (New Skills for New Jobs)Fyrsta greiningin 2010. Endurbætt 2012.Þáttur í „Evrópu 2020“ áætluninni

3. Tilgangurinn Verkfæri sem gagnast Evrópu og aðildarríkjunum við stefnumótun og aðgerðir á sviði atvinnu-, vinnumarkaðs- og menntamála: • Spá betur fyrir um framtíðarþarfir fyrir færni/hæfni • Þróa betri tengingu milli færni/hæfni og þarfa vinnumarkaðarins • Brúa bilið á milli menntakerfisins og atvinnulífsins Horfir til/byggir á spá fyrir: • Evrópu í heild • Einstök aðildarríki • Einstaka atvinnugreinar

4. Spálíkan CEDEFOP

5. Mannaflaþörf eftir menntun Mannaflsþörf til 2020 eftir menntunarstigi í Evrópu (27+)

6. Mannaflaþörf eftir menntun Háskólamenntun Grunnmenntun Framhaldsskólam.

7. Atvinnutækifæri eftir atvinnugreinum Endurnýjunarþörf Vöxtur Fjöldi starfstækifæra Þjónusta - ekki á markaði Viðskipti og önnur þjónusta Dreifing og flutningar Bygginga- og mannvirkjagerð Verksmiðjuiðnaður Frumframleiðslugreinar

8. Atvinnutækifæri eftir starfsgreinum Vöxtur Endurnýjunarþörf Fjöldi starfstækifæra Herinn Stjórnendur og embættismenn Sérfræðingar Tæknimenntað og sérmenntað starfsfólk Skrifstofufólk Þjónustu, sölu – og verslunarfólk Starfsmenn í landbúnaði og sjávarútvegi Iðnaðarmann Vélstjórar og vélgæslufólk Ósérhæft starfsfólk

9. Spálíkan CEDEFOP - fyrirvarar • Grunnur til að byggja á – sýnir helstu þróunarlínur – í stöðugri endurskoðun • Áreiðanleikinn ræðst af gæðum þeirra gagna sem byggt er á • Líkanið í stöðugri framþróun • Einstaka ríki taki grunninn og byggi ofan á hann með viðbótarupplýsingum og greiningu, t.d.: • Fyrirtækjakannanir: Mannaflaþörf – fjöldi/færni/hæfni • Störf í boði: Hvaða störf er erfitt að manna, greining á starfsauglýsingum • Færni/hæfnikröfur í mismunandi atvinnugreinum • Færni/hæfnikröfur vaxtafyrirtækja og vaxtagreina – ný tækni • Samræða og rýni sérfræðinga og vísindamanna • Greiningin bæði megindaleg og eigindaleg (quantitative og qualitative)

10. Building acoordinatedholisticsystem (towards a systematicapproach) CZ, EE, IT, PL Coordinated holistic system (efficient systems, apply findings) DE, FR, NL, AT, SE, UK Hvernig ríki spá fyrir um þörf fyrir færni Coordinatednon-holisticsystem (aroundquantitativeforecasting) CY, IE, FI, SK Decentralisedsystem (mostly at trade, sectororlocallevel) BG, DK, EL, ES, HU, LV, LT, MT, PT, SI, RO Mikilvægt að allir aðilar sem málið varðar séu með – leggi til og fylgi eftir – forsenda góðs árangurs 3

11. Staðan hér á landi -Þurfum við eitthvað að gera? Yfir 30% fólks á íslenskum vinnumarkaði án viðurkenndrar menntunar á framhaldskólastigi

12. Staðan hér á landi -Þurfum við eitthvað að gera?

13. Staðan hér á landi -Þurfum við eitthvað að gera? Hlutfall nýnema sem ljúka framhaldsskóla á réttum tíma í OECD ríkjum

14. Atvinnuleysi – skortur á fólkiMisgengi atvinnulífs og menntunar • Í júlí 2012 voru ríflega 8.300 einstaklingar skráðir atvinnulausir. • Á sama tíma er skortur á fólki með ákveðna menntun, einkum í verk- og tæknigreinum s.s.: • Tölvunarfræðingar • Hugbúnaðargerð • Heilbrigðisgeirinn • Málmtæknigreinum

15. Markmiðið - Ísland 2020 • að hlutfall Íslendinga 25-64 ára sem ekki hafa formlega framhaldsmenntun lækki úr 30% í 10% fyrir árið 2020. Til að þetta geti orðið að raunveruleika þarf skilvirkni í menntakerfinu að aukast umtalsvert, brotthvarf að minnka og efla þarf menntun þeirra sem nú starfa á vinnumarkaði og hafa aðeins lokið grunnskólanámi.

16. Það þarf markvissa samþættingu atvinnulífs og menntunar • Ísland er komið inn í gagnagrunn Cedefop – hefur ekki verið birt • Vantar ákveðin grunngögn til að setja inn í líkanið • Fjárfestingar – flæði á milli atvinnugreina – menntunarstig eftir atvinnugreinum • Vantar aðila hér á landi sem sér um • fylgir eftir að þau gögn verið unnin sem eru nauðsynleg fyrir líkanið, • metur gögnin sem Cedefop vinnur með, • tekur þátt í greiningarvinnunni og þróunarstarfinu • Vantar aðilann hér á landi sem axlar ábyrgð á að byggja upp og þróa „íslenska“ greiningartækið og fylgir niðurstöðunum eftir

17. Næstu skref • ASÍ og SA hafa haft ákveðið frumkvæði í samstarfi við FA og menntamálaráðuneytið • Það hefur vantað aðila til að taka ábyrgð á verkefninu og leiða það • Tryggt hefur verið fjármagn til að setja verkefnið af stað – til næstu 2ja – 3ja ára • Nú liggur á borðinu verkefnaáætlun um hvernig megi leggja grunninn að verkinu: • Lagt til að „eigendur“ verkefnisins verið menntamálaráðuneytið, atvinnu- og nýsköpunarráðuneytið, ASÍ og SA • Notendur verði stefnumótunaraðilar í atvinnu- og menntamálum, framhalds- og háskólar og framhaldsfræðsluaðilar • Samstarfsaðilar verði aðilar úr menntageiranum (m.a. FA), Hagstofan, Nýsköpunarmiðstöð, o.fl. • Verkefnið fer í gang á næstu vikum

18. Að vita meira og meira….. Heimasíða Cedefop http://www.cedefop.europa.eu