Pristupi proučavanju me đunarodnih odnosa

1. Pristupi proučavanju međunarodnih odnosa

2. Predmet nauke o međunarodnim odnosima su međudržavni odnosi, odnosi između različitih subjekata međunarodnih odnosa, istraživanje faktora koji utiču na ponašanje međunarodnih subjekata i traženje osnovnih zakonitosti djelovanja i ponašanja u međunarodnom političkom sistemu.

3. Klasična djela: Tukidid, Platon, Makijaveli... • Prva katedra-Univerzitet Velsa, Aberistvit, 1919, pod imenom Vudroa Vilsona • Institut za međunarodne i razvojne studije, Ženeva, 1927. godine • Značajniji razvoj-nakon II svj. rata • Naziv: međunarodna politika, svjetska politika, spoljna politika, globalna politika... • Sinteza više disciplina

4. Istorijski pristup-stavlja težište na diplomatsku istoriju • Poznavajući prošlost može se istraživati sadašnji trenutak i projektovati budućnost • Ne daje adekvatno objašnjenje uzročno-posljedičnih veza

5. Sistematski pristup-u m.o. postoje pravilnosti koje se ponavljaju • Balans sile • Bipolarnost • Univerzalnost • Samo daje okvir, ne ulazi u dubinu funkcionisanja sistema, ne uzima u obzir nove momente

6. Normativni pristupi: u m.o. je, bez obzira na njihovu razvijenost u određenoj fazi, uvijek postojao jedan broj standarda, normi i pravila međunarodnog ponašanja. • Idealistička škola (Hjum, Kant, Vilson)-pravo, pravda, moralna načela • Realistička škola (Makijaveli, Bekon, Spajkmen, Morgentau)-sila je stalan i neizmjenjiv element, a svijet je nesavršen • Preusko, zanemaruje druge vrijednosti i ciljeve

7. Politikološki pristupi-kombinovanje različitih akademskih disciplina i tehnika • Bihejvioralna analiza-posmatranje ponašanja od manjih do većih društvenih grupa sve do djelovanja međunarodnog sistema • Istraživanja stavova, uloga elita, nacionalnog karaktera

8. Teorija igre-analiza ponašanja u konfliktnim situacijama, procesu donošenja odluka, analizirajući korist i štetu, koristeći i matematičke modele • Svrha-stvaranje što boljih sopstvenih pozicija koje se mogu suprotstaviti suprotnoj strani • Igre sa nultim rezultatom-nepomirljivi interesi, pobjeda jedne je poraz druge strane • Igre sa nenultim rezultatom-interesi aktera se susreću i nijesu apsolutno suprotni • Simplifikacija i neuzimanje u obzir niza faktora, kvalitet a ne samo kvantitet

9. Analiza sistema-uprkos bogatstvu m.o. moguće je stvoriti određen sistem i na osnovu njegovog ponašanja posmatrati m.o. • Sistem: skup elemenata ili jedinica koje se ponašaju na određeni način, a pomoću određenih granica se mogu izdvojiti iz okoline koja ih okružuje • Ne zalazi dublje u m.o. i postavljen je isključivo kao teorijski model

10. Donošenje političkih odluka-analiza procesa donošenja odluka može skrenuti pažnju na određenu regularnost i motive donošenja odluka • Proces donošenja odluka i sistem planiranja spoljne politike su prije svega samo operativni djelovi međunarodne politike, pa se pomoću njih ne može analizirati međunarodni sistem niti odnosi u njemu.

11. Eklektički pristup-nijedan monistički pristup bez obzira na metode ne može racionalno objasniti zbivanja na međunarodnom planu, ali svaki od njih ima određenu vrijednost sadrži dio vrijednih materijala koji omogućavaju kompleksnije istraživanje.