Nám er eins og tími : Við vitum öll hvað það er þangað til við þurfum að skilgreina það

1. Námereinsogtími: Viðvitumöllhvaðþaðerþangaðtilviðþurfumaðskilgreinaþað Erla Kristjánsdóttir

2. Hvað er að læra? Afla sér meiri þekkingar Muna og taka eftir Beita staðreyndum og aðferðum Skilja Sjá eitthvað í nýju ljósi Breytast sem persóna 1.9. 2008 Erla Kristjánsdóttir 2

3. Hvenær byrjum við að læra? 1.9. 2008 Erla Kristjánsdóttir 3

4. Hvenær hættum við að læra? 1.9.2008 Erla Kristjánsdóttir 4

5. 1.9. 2008 Erla Kristjánsdóttir 5

6. Atferlisstefna (behaviorism) • John Broadus Watson • (1878 – 1958) • Nám er röð aðgerða af áreiti og svörun þar sem hægt er að athuga orsakatengsl. • Mannlega hegðun má skýra alfarið með orðunum: viðbrögð, áreiti – svörun og þeirra áhrifa sem styrking hefur. Algjörlega má útiloka andleg hugtök eins og óskir, markmið o.sfrv. áreiti svörun Erla Kristjánsdóttir

7. Hugarhyggja (Mentalism) • Margar kenningar. • Áherslan færist á það sem gerist innra með manninum. • Almenn sálarfræði, 2003 áreiti Hugræn úrvinnsla áreita hefur úrslitaáhrif á svörun – sem er háð vitrænni túlkun svörun Erla Kristjánsdóttir

8. Hugsmíðahyggja John Dewey (1859-1952) Að læra með því að framkvæma • Maðurinn getur aðeins skilið til hlítar það sem hann hefur sjálfur tengt fyrri reynslu eða þekkingu. • Nemendur “smíða” sinn eiginn skilning • Að skilja er að þekkja tengsl • Að þekkja tengsl byggist á fyrri þekkingu Jean Piaget (1896-1980) Hugsun barna er eðlislega ólík hugsun fullorðinna Erla Kristjánsdóttir

9. Við drekkum ekki í okkur þekkingu – við byggjum hana upp. Við mótum skoðanir, setjum fram kenningar og komum skipan á. Við höfum áhrif á umhverfið – við bregðumst ekki bara við því – og við gerum það á eðlilegan hátt og stöðugt. Það er hluti af því sem við erum. Lev Vygotsky (1896-1934) Áhrif menningar á þróun greindar Félagsleg hugsmíðahyggja Jerome Bruner (1915- Hvað er mannlegt við manninn? Hvernig varð hann þannig? Hvernig getur hann orðið meira maður? Erla Kristjánsdóttir

10. Menning • Til að skilja hvað felst í námi og þekkingu verður að setja það í samhengi við menningu. Erla Kristjánsdóttir

11. Lífvistfræði (Bioecology) • Microsystem – nærkerfi • Mesosystem – miðkerfi • Exosystem – útkerfi • Macrosystem –fjölkerfi • Chronosystem – tímakerfi Urie Bronfenbrenner 1917 – 2005 Erla Kristjánsdóttir

12. Micro: Nánasta umhverfi (fjölskylda, skóli, félagar, nágrenni, • Meso: Tengsl innan nánasta umhverfis (heimili, skóli) • Exo: Ytra umhverfi sem hefur óbein áhrif (vinnustaður foreldra) • Macro: Víðara menningarlegt samhengi (vestræn menning, Erla Kristjánsdóttir

13. Erla Kristjánsdóttir

14. Heilarannsóknir • Hægt er að rannsaka heilastarfsemi á annan og flóknari hátt en áður. • Tilfinningar og líðan hafa mun meiri áhrif á nám en talið var. • Reynsla og sú þekking sem fyrir er skipta miklu máli Erla Kristjánsdóttir

15. Hugur og heili Nám breytir náttúrulegri formgerð heilans Þessar breytingar á formgerð breyta starfsfyrirkomulagi heilans, m.ö.o. nám skipuleggur og endurskipuleggur heilann. Mismunandi hlutar heilans eru tilbúnir til að læra á mismunandi tímum. How People Learn. National Research Council. 2000:115 1.9. 2008 Erla Kristjánsdóttir 15

16. Helstu niðurstöður Nemendur koma í skólann með sínar hugmyndir um heiminn. Ef sá skilningur þeirra er ekki virkjaður getur þeim mistekist að grípa nýjar hugmyndir og upplýsingar sem koma fram í kennslu – eða þeir læra þær til prófs og hverfa síðan aftur að fyrri hugmyndum utan veggja skólans. How People Learn. National Research Council. 2000:14 2.9 2008 Erla Kristjánsdóttir 16

17. Helstu niðurstöður Sú nálgun í kennslu að láta nemendur nota þekkingu á eigin hugsun getur auðveldað þeim að hafa stjórn á eigin námi með því að skilgreina námsmarkmið sín og fylgjast með framförum sínum í að ná þeim. How People Learn. National Research Council. 2000:18 1.9. 2008 Erla Kristjánsdóttir 17

18. Líkan Damasio tilfinningar vitsmunir Tilfinningaleg hugsun Æðri rök / rökhugsun Grunnur náms, minnis, ákvarðanatöku bæði í félagslegu og ekki félagslegu samhengi Ferlar sem tengjast líkama Rökhugsun getur upplýst tilfinningahugsun. Þetta er ferli æðri félags- og siðferðilegra tilfinninga. Hefur einnig áhrif á sköpun. Líkamsskynjun hefur áhrif á tilfinningar sem hafa áhrif á hugsun Hugsun getur vakið tilfinningar sem hafa áhrif á huga og líkama Rök sótt til að styðja ákvörðun sem tekin er af tilfinningahugsun. Siðferðilegar ákvarðanir Erla Kristjánsdóttir

19. Reynsla er eins og myndhöggvari sem mótar heilann.

20. Föstudag 5. sept. Kl. 9:00 í Bratta